Pierwsza pomoc

author-avatar.svg

psy.pl

Ten tekst przeczytasz w 7 minut

Nawet najlepiej wychowanemu i pilnowanemu przez opiekuna psu może się zdarzyć sytuacja niebezpieczna dla jego zdrowia lub życia. Jak udzielić pierwszej pomocy, która może zadecydować o dalszym losie pupila, radzi lek. wet. Tomasz Kalinowski, specjalista chirurg.

fot. nr 1 (fot. Celestyna Król)

Potrącenie przez samochód
Ratownicze ABC każe w nagłych przypadkach ułożyć psa w bezpiecznej pozycji, zapewnić drożność dróg oddechowych, zabezpieczyć przed dalszymi urazami, zapewnić komfort cieplny, a następnie przewieźć do kliniki weterynaryjnej lub wezwać lekarza weterynarii.
Pies nieprzytomny
  • Układamy psa na boku i wyciągamy jego głowę lekko do przodu.
  • Przykładamy rękę do klatki piersiowej (za łokciem), by wyczuć bicie serca.
  • Obserwujemy ruchy klatki piersiowej. Jeżeli pies nie oddycha, obejmujemy dłońmi jego nos i pysk (fot. 1), zamykamy pysk i przez szczelinę wdmuchujemy powietrze, obserwując, czy klatka piersiowa się unosi. Wykonujemy dwa wdechy i oceniamy stan zwierzęcia (powinno się wykonywać około 20 wdechów na minutę).
  • Gdy nie wyczuwamy bicia serca, wykonujemy jego masaż (fot. 2) – pies musi leżeć na boku ze względu na budowę jego klatki piersiowej. Uciskamy klatkę piersiową w jej połowie tak, aby ugięła się na mniej więcej 30 proc. i co 2-3 uciski robimy wdech. Liczba serii ucisk/wdech powinna wynosić od 20 do 40 w ciągu minuty. Co 10 serii sprawdzamy, czy wrócił rytm serca i oddech.
  • Jeśli oddech i akcja serca wróciły, zabezpieczamy urazy i ostrożnie transportujemy psa do najbliższej kliniki.
Pies przytomny
  • Zabezpieczamy psa przed dalszymi urazami. 
  • Jeżeli nie może się podnieść, układamy go na boku. 
  • Rany osłaniamy gazą lub materiałem, który mamy pod ręką, np. T-shirtem. 
  • Podnosimy psa, podkładając jedną rękę pod mostek, a drugą pod brzuch (fot. 3). 
  • Koc może posłużyć jako nosze, ale tylko wtedy, gdy mamy do pomocy drugą osobę.
UWAGA!
Bądźmy ostrożni. Zwierzę w szoku pourazowym może niechcący ugryźć. Jeśli mamy kaganiec, lepiej go załóżmy.
 
Złamanie kończyny
Do tego urazu może dojść zarówno w wyniku potrącenia przez samochód, jak i podczas aktywnego spaceru czy kiedy pies wystraszony wystrzałami pobiegnie na oślep przed siebie.
 
  • W wypadku otwartego złamania zakładamy opatrunek ochronny.
  • Jeżeli zwierzę jest małe, należy umieścić je w czymś, co posłuży za transporter, np. w kartonie czy kontenerze do zakupów, i tak przewieźć je do kliniki. 
  • W wypadku dużego psa nie można dopuścić, żeby zbyt dużo się poruszał.
  • Jeżeli nie obciąża złamanej kończyny, nie należy jej usztywniać ani owijać.
  • Możemy zastosować opatrunek usztywniający (użyjmy do tego patyka, długopisu czy listewki zależnie od wielkości psa), który zabezpieczy kończynę przed urazami tkanek miękkich (fot. 4).
UWAGA! 
Każde zwierzę z podejrzeniem złamania kości powinno trafić do lekarza specjalisty chirurgii lub ortopedii. Pozornie drobny uraz może bowiem doprowadzić do nieodwracalnych zmian i przewlekłego bólu.
 
Udar cieplny
Najczęściej występuje u psów, które mają mniejszą możliwość ochłodzenia organizmu (np. buldog angielski i francuski, mops, pekińczyk). Przyczyną może być przebywanie w parnym, gorącym pomieszczeniu, bieganie i aportowanie, gdy jest bardzo gorąco, zamknięcie w samochodzie podczas upału. Objawy: nadmierne zianie, ślinienie, drżenie mięśni, omdlenie, drgawki.
 
  • Niwelujemy czynnik, który miał bezpośredni wpływ na udar.
  • Układamy psa w cieniu lub w klimatyzowanym pomieszczeniu.
  • Stosujemy zimne okłady na okolicę karku (fot. 5) lub polewamy całego psa chłodną wodą.
  • Zapewniamy mu dostęp do wody.
UWAGA! 
Nie polewajmy psa wodą z węża ogrodowego, zanim nie sprawdzimy, czy nie jest nagrzana.
 
Silne powiększenie brzucha
Osowiałość, próby wymiotów bez skutku, zwłaszcza po jedzeniu, problemy z chodzeniem (pies stoi sztywno) i poważna apatia mogą być objawami rozszerzenia lub skrętu żołądka. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie życia psa.
 
  • Dotykamy palcami brzucha i sprawdzamy, czy jest wzdęty i twardy (fot. 6).
  • Jeśli tak jest, natychmiast udajemy się do kliniki weterynaryjnej.
UWAGA! 
Nie zwlekaj. W większości przypadków konieczne jest leczenie operacyjne ratujące życie.
 
Poparzenie
Kiedy na psa spadnie kilka kropel wrzątku, zwykle wystarczającą ochroną jest sierść. Przy większej ilości gorącej cieczy potrzebna jest pierwsza pomoc.
 
  • Poparzone miejsce ochładzamy wodą o temperaturze pokojowej nie niższej niż 8 st. C przez co najmniej 10-15 minut (można psa umieścić pod prysznicem lub w wannie z chłodną wodą) (fot. 7).
  • Przykładamy w miejscu poparzenia gazę opatrunkową zmoczoną butelkowaną wodą niegazowaną, która zwykle jest jałowa.
  • Jeżeli transport do lekarza weterynarii trwa dłużej niż 30 minut, zmieniamy mokrą gazę.
  • W wypadku zapalenia sierści najpierw gasimy ją za pomocą koca lub dużej ilości chłodnej wody, a dalej postępujemy tak jak przy poparzeniu cieczą.
UWAGA! 
Nie wolno używać zbyt zimnej wody, bo doprowadzi to do przekrwienia i narazi psa na ból i pogłębienie zmian.
 
Napad drgawek (objawy padaczkowe)
Nagły atak drgawek może wystąpić nie tylko u psa chorego na padaczkę idiopatyczną, ale także w wyniku urazu czy zatrucia oraz hipoglikemii (w wypadku psów chorych na cukrzycę).
 
  • Delikatnie przytrzymujemy psa, aby zapobiec urazom głowy w wyniku uderzania ciałem o meble, podłogę itp.
  • Usuwamy niebezpieczne i twarde przedmioty znajdujące się w pobliżu.
  • Podkładamy pod głowę zwierzęcia poduszkę lub koc (fot. 8).
  • Nie wkładamy rozwieraczy jamy ustnej.
  • Pamiętamy, że pies jest nieświadomy, więc może ugryźć.
UWAGA! 
Napad drgawek trwający dłużej niż pięć minut stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, dlatego należy pilnie skontaktować się z lekarzem weterynarii.
 
Omdlenie na spacerze
Może się zdarzyć szczególnie psom starszym lub ze schorzeniami kardiologicznymi. Częściej latem niż zimą.
 
  • Latem przenosimy psa do cienia i zabezpieczamy przed przegrzaniem np. zimnymi okładami, zimą – chronimy przed przemarznięciem, okrywając np. kocem.
  • Kładziemy psa na boku, wyciągamy głowę do przodu, sprawdzamy oddech i bicie serca. 
  • Jeśli brak tętna lub/i oddechu, rozpoczynamy resuscytację krążeniowo-oddechową, jak po potrąceniu przez samochód.
UWAGA! 
Nieprzytomnemu psu przed przystąpieniem do resuscytacji otwieramy pysk, chwytając go tuż za kłami. Język sam wtedy wypadnie na zewnątrz. Trzeba wyciągnąć go lekko na bok, żeby pies się nim nie zadławił (fot. 9).
 
Podtopienie
Pies, który lubi wodę, zwykle potrafi pływać. Kiedy jednak podczas kąpieli dostanie mu się coś do pyska, np. wodorosty, może to spowodować kłopoty z oddychaniem i doprowadzić do podtopienia.
 
  • Otwieramy pysk psa i oczyszczamy jamę ustną z liści, patyków i innych możliwych ciał obcych (fot. 10).
  • Postępujemy jak przy utracie przytomności.
UWAGA! 
Pies, którego zabieramy na łódź, powinien mieć założony kapok.
 
Silne krwawienie
Przyczyną krwotoku może być kawałek szkła, na które pies nadepnie podczas spaceru, starcie z pobratymcem czy wypadek drogowy. Większość takich ran można zeszyć w ciągu kilku godzin od urazu. Wraz z upływem czasu dochodzi jednak do namnożenia się w ranie bakterii i martwicy tkanek, a szanse na szybki zrost po zszyciu znacznie spadają. Szybkość działania ma tu wielkie znaczenie i może zdecydować o tym, czy pies przeżyje.
 
  • W wypadku zranień kończyn dociskamy do siebie brzegi rany i owijamy bandażem nieelastycznym lub częścią garderoby.
  • Jeśli krwotok jest silny, uciskamy ciało psa nad raną lub samą ranę za pomocą opatrunku (fot. 11).
  • W wypadku krwawienia z rany na tułowiu, szyi lub głowie uciskamy ranę przez gazę lub inny prowizoryczny opatrunek.
  • Jeżeli krwawienie wystąpiło z powodu pogryzienia przez innego psa, przepłukujemy ranę bieżącą lub butelkowaną wodą, ponieważ bakterie z jamy ustnej innego psa mogą spowodować powstanie ropnia lub martwicy tkanek.
UWAGA! 
Gdy w czasie transportu do lekarza uciskamy ranę i nie płynie z niej krew, nie sprawdzajmy, co się dzieje pod opatrunkiem, ponieważ rana może zacząć krwawić ponownie.
 
Uraz gałki ocznej
Najczęściej występuje u ras miniaturowych, a także krótkoczaszkowych (np. buldog francuski i angielski, mops, pekińczyk), które mają wyłupiaste oczy.
 
  • Zabezpieczamy oko przed dalszymi urazami i obsychaniem gałki ocznej gazą zmoczoną butelkowaną niegazowaną wodą (fot. 12).
  • Jak najszybciej przewozimy psa do lekarza weterynarii, najlepiej specjalizującego się w okulistyce lub chirurgii.
UWAGA! 
Jeśli doszło do wypadnięcia gałki ocznej, nie wciskajmy jej na siłę, bo możemy pozbawić psa wzroku na całe życie. Nie używajmy chusteczki higienicznej, bo może dodatkowo uszkodzić gałkę oczną.

 

Za pomoc przy realizacji sesji zdjęciowej dziękujemy Klinice Weterynaryjnej WETMEDYKA24. 

Pierwsza publikacja: 26.04.2022

Podziel się tym artykułem:

author-avatar.svg
psy.pl

Psy.pl to portalu tworzony przez specjalistów, ekspertów ale przede wszystkim przez miłośników zwierząt.

Zobacz powiązane artykuły

Psie zwyczaje przy… kupie! Które są normalne, a które mogą niepokoić?

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Kręcenie się w kółko przed zrobieniem kupy, długie szukanie odpowiedniego miejsca… Psie zwyczaje bywają dziwne! Czy którymś powinniśmy się martwić?

psie zwyczaje przy kupie

undefined

31.12.2023

5 rzeczy, które możesz zrobić jeszcze dziś, by pomóc psu w Sylwestra

Ten tekst przeczytasz w 6 minut

To już dzisiaj! Pies i Sylwester – brzmi jak koszmar? Często tym właśnie jest… Jednak nawet jeśli dopiero teraz zastanawiasz się, jak pomóc psu przetrwać ten trudny wieczór – biegniemy z pomocą!

pies i sylwester co robić

undefined

26.12.2023

Posłanie dla psa. Jakie i dlaczego będzie najlepsze? Wyjaśnia zoofizjoterapeutka

Ten tekst przeczytasz w 5 minut

Któż z nas nie lubi spać? Nasze psy lubią spać jeszcze bardziej i spędzają w objęciach Morfeusza od 12 do 14 godzin na dobę. Tak naprawdę nie jest to zresztą kwestia upodobań, osobowości czy – tym bardziej – lenistwa, a potrzeb organizmu.

posłanie dla psa

undefined

null

Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter i otrzymuj raz w tygodniu wieści ze świata psów!

Zapisz się