Kombinacje z szatą


Naukowcy z amerykańskiego National Human Genome Research Institute (wchodzącego w skład Narodowego Instytutu Zdrowia) sprawdzili co decyduje o rodzaju szaty u psów. Okazało się, że zaledwie trzy geny.

Badania przeprowadzono na psach rasowych, gdyż dzięki prowadzonej od lat selekcji pod kątem określonych cech (w tym wypadku rodzaju szaty) stanowią one doskonały obiekt do badań genetycznych. Przeanalizowano materiał DNA pobrany od około 900 psów 80 ras. Udało się zidentyfikować trzy geny, których mutacje odpowiadały za długość sierści, jej rodzaj (kręcona, prosta), oraz sposób w jaki rośnie (obecność brwi, brody i dłuższego włosa na łapach).
Następnie przebadano te trzy geny u kolejnych 662 psów należących do 108 ras. Okazało się, że te trzy mutacje, obecne lub nie w różnych kombinacjach, są odpowiedzialne za rodzaj szaty u 95% ras. Tylko u kilku ras, w tym chartów afgańskich, typ okrywy włosowej jest warunkowany przez jakieś inne, nadal nieznane, geny (szata tych psów jest inna, ponieważ mają pysk pokryty krótkim włosem, a z kolei łapy – długim. Ponadto u samców występuje bródka, co jest ewenementem wśród psów!).

Ponieważ za rodzaj szaty odpowiedzialne są tylko trzy geny, to oznacza, że istnieje łącznie zaledwie 8 możliwych ich kombinacji.

  • Psy krótkowłose (od owczarka niemieckiego po basset honda), mają wszystkie trzy geny w formie pierwotnej, niezmutowanej, zwanej przez naukowców „dziką”. Szata krótka jest najbardziej pierwotną.
  • Zmutowany gen RSPO2 skutkuje szatą szorstką np. u border terriera.
  • Zmiana w genie FGF5 jest przyczyną występowania sierści długiej, jak u golden retrieverów czy collie długowłosych.
  • Mutacje w genach RSPO2 i KRT71 dają sierść szorstką i krętą, jak u airedale terriera.
  • Zmutowane równocześnie geny FGF5 i RSPO2 dają psy długowłose z brodą, takie jak bearded collie czy yorki.
  • Połączenie genu włosa długiego FGF5 z genem włosa kręconego KRT71 jest odpowiedzialne za ciekawą szatę irlandzkiego spaniela dowodnego – długą i krętą, lecz z krótkowłosym pyskiem.
  • Gdy do tych dwóch mutacji dołączy jeszcze trzecia – w genie RSPO2 – uzyskujemy kręcony, długi nie tylko na ciele ale i pysku, włos pudla.
  • Ósma kombinacja – czyli obecność genu włosa krętego KRT71 przy braku genu szaty długiej czy z kudłatym pyskiem, może nie być do odróżnienia od normalnej szaty krótkiej. Dlatego też możemy mówić o siedmiu podstawowych typach szaty. (Choć u niektórych psów z nieco dłuższym włosem krótkim można zauważyć silną falistość włosa na zadzie).

Fakt, iż u ogromnej większości ras występują te same mutacje, świadczy o tym, że najprawdopodobniej są one bardzo stare i pochodzą od wspólnych przodków. (UCh)