Presja krwi

Wielu z nas powinno regularnie sprawdzać sobie ciśnienie krwi, bo gdy jest ono zbyt wysokie, możemy nawet wylądować w szpitalu. Mało kto jednak zastanawia się nad tym, czy jego czworonożnemu ulubieńcowi także skacze ciśnienie. A jeśli tak, to czy i dla niego może to być niebezpieczne. Choć więc mierzenie ciśnienia nie jest rutynową czynnością przeprowadzaną w każdym gabinecie weterynaryjnym, warto wiedzieć, że nasz pies też może cierpieć zarówno na nadciśnienie, jak i niedociśnienie.

Jak zmierzyć ciśnienie
Ciśnienie tętnicze zależy od częstotliwości i siły skurczów mięśnia sercowego, od oporu, jaki krew musi pokonać w naczyniach, oraz od jej lepkości. W ciągu doby zmienia się ono wielokrotnie. W czasie snu jest najniższe, a najwyższe wtedy, gdy pies się bawi lub biega. Do pomiaru ciśnienia u psów wykorzystuje się ciśnieniomierz pediatryczny i pediatryczne słuchawki lekarskie. Można je zmierzyć zarówno na przedniej, jak i na tylnej kończynie. Gdy psie łapki są zbyt małe, trzeba użyć wzmacniacza dźwięku pulsu.

Najnowocześniejszym, ale na razie sporadycznie stosowanym u psów urządzeniem jest holter ciśnieniowy, który pozwala na automatyczny całodobowy pomiar ciśnienia tętniczego, nie powodując stresu u zwierzęcia.

Nadciśnienie ujawnia się późno
Wystąpieniu nadciśnienia sprzyjają: zaawansowany wiek, otyłość, cukrzyca, uwarunkowania genetyczne, brak ruchu. Jeśli przyczyny nie daje się jednoznacznie ustalić, mówimy wówczas o nadciśnieniu pierwotnym. Kiedy jest ona określona, zwierzę cierpi na nadciśnienie wtórne. Najczęściej związane jest ono z chorobą nerek, np. ich przewlekłym kłębuszkowym zapaleniem. Bywa także wynikiem niedokrwienia jednej lub obu nerek (nazywa się je nadciśnieniem naczyniowo-nerkowym). Inne przyczyny nadciśnienia u psów to niewydolność sercowo-naczyniowa, dysfunkcja układu neurohormonalnego, zaburzenia centralnego układu nerwowego – szczególnie kory mózgu, nadczynność kory nadnerczy – tzw. zespół Cushinga, nowotwory nadnerczy i nadczynność tarczycy.

Nadciśnienie tętnicze przez długi czas przebiega bez widocznych objawów, jednak systematycznie prowadzi do pogłębiania się zmian w narządach. Dotyczy to głównie nerek, serca, mózgu, dużych naczyń krwionośnych i oczu. Dochodzi do przerostu lewej komory serca i jej niewydolności, a także do niedokrwienia mięśnia sercowego i arytmii. Konsekwencją tego może być niedokrwienie mózgu i związane z tym udary niedokrwienne oraz wewnątrzczaszkowe wylewy krwi. Uszkodzeniu i zmianom ulegają naczynia dna oka, pojawiają się zmiany w siatkówce, krwawienia itd.

Niedociśnienie objawia się apatią
Jeśli pies jest senny, apatyczny, flegmatyczny, szybko się męczy i łatwo marzną mu łapy (są wyraźnie chłodniejsze od reszty ciała), możemy podejrzewać, że ma niedociśnienie.

Zbyt niskie ciśnienie, którego przyczyny nie dają się jednoznacznie określić, nazywamy niedociśnieniem pierwotnym. Spadek ciśnienia spowodowany gwałtowną zmianą pozycji zwierzęcia określamy mianem niedociśnienia ortostatycznego. W takim wypadku łatwo zaobserwować, że pies ma problemy, gdy gwałtownie się zrywa z posłania. Krew gromadzi się wówczas w kończynach i narządach jamy brzusznej. Zmniejsza się jej dopływ do serca, a co za tym idzie, również objętość krwi przez nie tłoczonej – i w efekcie spada ciśnienie.

Niedociśnienie wtórne jest zwykle skutkiem przewlekłej choroby. Występuje przy niewydolności krążenia, zaburzeniach rytmu serca, zwężeniu aorty, zmniejszeniu ilości krążącej krwi np. na skutek krwotoku lub odwodnienia (w wypadku schorzeń żołądkowo-jelitowych). Niekiedy niedociśnienie spowodowane jest przyjmowaniem niektórych leków, np. psychotropowych czy zapobiegających arytmii. Obserwuje się je także w przebiegu cukrzycy i zaburzeniach hormonalnych.

Kiedy koniecznie należy zmierzyć psu ciśnienie? Jeśli istnieją wskazania kardiologiczne, okulistyczne, urologiczne, neurologiczne itp. Badanie wykonuje się w wyspecjalizowanych placówkach, do których kieruje lekarz weterynarii.

JAKI PULS JAKIE CIŚNIENIE?
P rawidłowe ciśnienie krwi u dorosłych psów (mierzone w spoczynku) wynosi w wypadku ciśnienia skurczowego od 110 do 160-mm Hg, a rozkurczowego od 55 do 100 mm Hg. O nadciśnieniu można mówić, gdy wynik jest wyższy niż 170/110 mm Hg (170 – ciśnienie skurczowe, 110 – rozkurczowe). Natomiast ze zbyt niskim ciśnieniem u psa mamy do czynienia wówczas, kiedy wartości pomiaru są równe lub niższe niż 90/50-mm Hg. Prawidłowy puls u dorosłych psów w zależności od wielkości i rasy wynosi 60-160/min.