Czy wiesz, co je twój pies? Węglowodany!

Węglowodany składają się z węgla, wodoru oraz tlenu i są powszechnie utożsamiane z cukrami.

Trzeba jednak pamiętać, że wśród węglowodanów są zarówno te rozkładane przez przewód pokarmowy człowieka i zwierząt (glukoza, fruktoza, sacharoza, skrobia i glikogen), jak i takie, z którymi ani psi, ani nasz żołądek sobie nie poradzi (celuloza, pektyny czy fruktooligosacharydy) – tzw. błonnik.

Źródło energii i ciepła

Węglowodany strawne nasz organizm wykorzystuje jako główne źródło glukozy, więc ich podstawową funkcją jest dostarczanie energii. Ponadto są one źródłem dwutlenku węgla i wody, których powstawanie powoduje uwalnianie dużych ilości energii służącej do ogrzania organizmów zwierząt stałocieplnych.

Mogą być magazynowane w organizmie w ograniczonym stopniu w postaci glikogenu w mięśniach i wątrobie – te zapasy są w stanie pokryć zapotrzebowanie na glukozę przez 48-72 godziny. Jeżeli jednak ich nadmiar utrzymuje się w organizmie przez dłuższy czas, mogą być przekształcane w tłuszcz i odkładane w postaci tkanki tłuszczowej.

Kiedy węglowodany są niezbędne?

Glukoza jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania niektórych komórek i tkanek (mózg, krwinki czerwone). Węglowodany stają się niezbędne zwłaszcza w okresie ciąży i karmienia, kiedy zapotrzebowanie energetyczne organizmu samicy rośnie. Suka powinna wtedy otrzymywać co najmniej 23 proc. węglowodanów strawnych w suchej masie karmy.

Szczególnie dużo węglowodanów strawnych (skrobi) potrzebują psy biegające na krótkich dystansach lub podejmujące inny krótki, ale intensywny wysiłek – wszystkie ich potrzeby energetyczne są pokrywane przez węglowodany, a nie przez tłuszcz. Dieta tych zwierzaków powinna zawierać nawet 55-65 proc. węglowodanów strawnych w suchej masie pokarmu.

Węglowodany w karmach

Karmy suche dla psów zawierają zazwyczaj od 30 do 60 proc. skrobi, co nie wywołuje objawów jej nadmiaru w diecie. Jako główne źródło węglowodanów stosowane są w nich zboża.

Zawierają one głównie skrobię (>60 proc.), ale stopień jej wykorzystania i strawności jest uzależniony od sposobu zmielenia ziarna. Generalnie jednak najwyższą strawność ma ryż, a po nim kukurydza, jęczmień, wreszcie owies.

Komu kaszę, komu ryż?

Jeśli sami przygotowujemy psu posiłek, stosunek skrobi do białka powinien wynosić od 2:1 do 3:1. Najlepiej wchłania się z przewodu pokarmowego biały ryż, który nie zawiera niemal wcale włókna pokarmowego (błonnika) i ma stosunkowo małe ziarna skrobi.

Kolejne miejsca pod względem strawności zajmują makaron (z mąki pszennej, bez włókna), ziemniaki, a na końcu kasza, chociaż np. pszenna kasza manna ma strawność porównywalną z makaronem. Kasza (np. gryczana) zawiera najwięcej włókna pokarmowego, dlatego jest wskazana dla zwierząt mających problemy z nadwagą – uzyskają z niej znacznie mniej energii niż z podobnej porcji ryżu.

Nie należy jej jednak podawać zbyt często (najlepiej dwa-trzy razy w tygodniu), ponieważ nadmiar włókna może wywołać biegunkę. Z kolei ziemniaki jako jedyne nie zawierają glutenu, dlatego są wskazane dla zwierząt o wrażliwych żołądkach lub z podejrzeniem nietolerancji glutenu, co zostało opisane np. u niektórych seterów.

Ziemniak nie taki zły

Wiele osób uważa, że gotowane ziemniaki nie są dobre dla psów, ponieważ mogą wywoływać biegunki. Tymczasem dotyczy to tylko tych wyjętych z lodówki. Niska temperatura powoduje bowiem zmiany struktury cząsteczek skrobi, w wyniku czego psy nie są już w stanie jej strawić. Ziemniaki trzeba więc podawać, gdy tylko ostygną po ugotowaniu.

Jest to doskonałe źródło węglowodanów, stosowane z powodzeniem w wielu dietach hipoalergicznych i dla psów z wrażliwym żołądkiem.

Autor: Michał Jank