Golden retriever to wytrzymały, aktywny pies, wyhodowany do polowania na ptactwo wodne. Obecnie służy przede wszystkim do towarzystwa, wykorzystuje się go również do pomocy osobom niepełnosprawnym, w dogoterapii, jako psa gruzowego i lawinowego, a także w służbach celnych i policji (np. do wykrywania narkotyków). Dobrze radzi sobie w psich sportach, np. obedience, agility, flyballu.
Jest psem spokojnym, o umiarkowanym temperamencie, bardzo towarzyskim i przywiązanym do rodziny. Nie lubi samotności i nie powinien być izolowany, dlatego nie nadaje się do trzymania w kojcu. To doskonały przyjaciel dla dzieci, cierpliwy i zawsze gotowy do zabawy.
Chętnie się podporządkowuje. Jego główną cechą charakteru jest łagodność. Jest przyjacielem wszystkich, dlatego nie sprawdzi się w roli stróża. Dobrze czuje się w towarzystwie psów i innych zwierząt domowych. Wyróżnia go duża inteligencja i pasja do pracy. Łatwość uczenia się, doskonała pamięć i skłonność do podporządkowania się właścicielowi sprawiają, że nadaje się do wszechstronnego szkolenia.
Choć lubi ruch i przestrzeń, bez problemu przystosuje się do każdych warunków. Ważne jest, aby miał jakieś zajęcie (nie lubi bezczynności) oraz stały kontakt z ludźmi i innymi czworonogami.