Gdy twoje psiury gryzą pazury

Wiemy, że nasz pies nie cierpi na żadne zakażenie bakteryjne, grzybicze, pasożytnicze czy hormonalne, a na jego łapie dostrzegamy pozbawiony sierści placek, czasem otwartą ranę. Skąd się wzięła? – zastanawiamy się, a odpowiedź jest tak prosta, jak trudne jest zlikwidowanie przyczyn tego stanu rzeczy: takie zmiany mogą mieć podłoże psychiczne.

Wylizują, bo się nudzą

Dermatoza z wylizywania to schorzenie występujące u czworonogów nerwowych, niespokojnych, niepokojonych przez otoczenie i nudzących się. Pies najczęściej uporczywie liże kończyny przednie – głównie okolice nadgarstków, a czasem tylne na wysokości stawu skokowego, okaleczając je.

Jest to duży problem zwierząt nadpobudliwych, a także stosunkowo często psów policyjnych oraz starszych. Łączy się z zaburzeniami behawioralnymi związanymi ze zmianą otoczenia, pojawieniem się nowych osób lub zwierząt w okolicy lub nudą wynikającą np. z długiego zamknięcia w kojcu czy budzie lub samotnego przebywania przez wiele godzin w mieszkaniu.

Niektórzy badacze wysnuli teorię, że podczas wylizywania uwalniają się endorfiny, czyli substancje dające odczucie zadowolenia. I to one właśnie powodują, że czworonóg nie może się uwolnić od autodestrukcyjnych zachowań.

Przeprowadzono test polegający na podaniu cierpiącym na to zaburzenie zwierzętom leków znoszących samozadowolenie. W większości wypadków udało się w ten sposób wylizywanie zahamować lub znacznie ograniczyć. Nie wyklucza to jednak innej teorii, mówiącej o tym, że przyczyną takich zachowań jest nieprawidłowe funkcjonowanie nerwów czuciowych.

Wygryzają, bo nie czują bólu

Dolegliwością związaną z niewłaściwym czuciem jest też tzw. zespół samouszkadzania. Wynika prawdopodobnie ze zmian w rdzeniu kręgowym i w nerwach obwodowych. Ujawnia się już u trzy-, czteromiesięcznych szczeniąt. Liżą one i gryzą łapy, ponieważ w mniejszym stopniu odczuwają ból. Niekiedy prowadzi to nawet do odgryzienia sobie fragmentu kończyny.

U starszych zwierząt takie zjawisko może być skutkiem chorób rozwijających się w centralnym układzie nerwowym, np. nowotworów i choroby niedokrwiennej mózgu, zdarza się też po wylewach.

Niestety w większości tych przypadków niewiele lub w ogóle nie możemy psu pomóc.

Rozdrapują, bo cierpią na chorobę zakaźną

Niektóre choroby zakaźne psów także prowadzą do samookaleczeń – na przykład choroba Aujeszky’ego, czyli wścieklizna rzekoma, wywoływana przez wirus, który może być obecny głównie w mięsie wieprzowym (m.in. dlatego nie zaleca się karmić nim psów).

Czworonogi w pierwszym okresie są apatyczne, potem następuje okres ekscytacji połączonej z agresywnością. Jednym z charakterystycznych objawów jest silne swędzenie skóry, a zwłaszcza okolic nosa, warg, oczu i uszu. Zwierzęta mocno drapiąc te okolice, często w drastyczny sposób je okaleczają. Podobnie rzecz się ma z ogonem.

Również u psów chorych na wściekliznę można zaobserwować zjawisko samookaleczania, jeśli mamy do czynienia z jej gwałtowną formą. Zwierzę jest wtedy nadmiernie lękliwe, niekiedy występują u niego stany zaburzenia świadomości i silnego niepokoju. Towarzyszy im gryzienie kończyn, ogona, ud i jedzenie rzeczy niejadalnych – kamieni, szkła itp.

Jak pomóc psu, który wylizuje, rozdrapuje i gryzie

Złagodzić skłonność do samookaleczania możemy głównie w sytuacji, gdy jej przyczyny tkwią w psychice, a nie jest ona spowodowana poważnymi chorobami nowotworowymi czy zakaźnymi. Osiągniemy to, zapewniając psu dużo ruchu i zabaw. Powinien spacerować co najmniej trzy razy dziennie przez godzinę, przy czym musi się wtedy intensywnie bawić lub biegać.

W wyjątkowo uporczywych przypadkach zakładamy mu kołnierz ochronny i smarujemy narażone na działania autodestrukcyjne miejsca maścią lub kremem przeciwko obgryzaniu i wylizywaniu. Domowym sposobem można przygotować smarowidło z oleju parafinowego i mielonego pieprzu. Chodzi o to, by ostry smak zniechęcił czworonoga do lizania.

Autor: Artur Dobrzyński