Nie ma jak u psiej mamy. Nie zabierajmy jej szczeniąt zbyt wcześnie!

Z chwilą urodzenia szczeniąt psia mama zaczyna trudną służbę, która potrwa co najmniej dwa miesiące. Będzie je karmić, lizać, pielęgnować, czuwać nad nimi, a gdy trochę podrosną, zacznie je także wychowywać, aby wyrosły na superpsy. Jeśli zostaną z nią dostatecznie długo, będziemy mieć z nimi w przyszłości mniej problemów.

Cudowny dotyk języka

Wylizywanie szczeniaków pełni, oprócz usunięcia resztek jedzenia, ważną funkcję: ciepły język suki pobudza ruch jelit i szczenięta trawią pokarm bez kłopotu. Przytulanie i ochranianie własnym ciałem też jest istotne, bo do trzeciego tygodnia życia malcy nie mają dobrze wykształconego mechanizmu termoregulacji, więc łatwo marzną.

Mądra miłość

Do drugiego tygodnia życia pieski korzystają z najlepiej jak dotąd rozwiniętych zmysłów: węchu i dotyku. Czołgają się wzdłuż boków matki i odnajdują sutki, czasem też pracują usilnie nad odepchnięciem rodzeństwa od najatrakcyjniejszego kranika… Mądra matka pilnuje, by każdy wypił swoją porcję.

Stopniowo nieporadne wałeczki przeistaczają się w ruchliwe stworzonka, łobuzujące i chłonące bodźce z otoczenia. Wtedy suka zaczyna uczyć je psiego savoir vivre’u – tego, że powinny okazywać respekt wobec starszych członków stada, że muszą zwracać uwagę na sygnały dawane ciałem, wreszcie, że gdy opodal przechodzi dorosły osobnik, to należy mu ustąpić miejsca… Efekt ten osiąga trochę siłą, a trochę podstępem, nieraz przytrzymując niesfornego szczeniaka lub nawet dyscyplinująco, lecz niegroźnie uderzając go pyskiem. 

Jesteście już dużymi psami

Stopniowo suka uczy też pieski, że bar mleczny nie będzie zawsze otwarty; gdy zaczynają wyrzynać się im zęby mleczne, karmienie staje się dla niej nieprzyjemne. Nawet najłagodniejsza yoreczka czy mopsiczka pokaże także dzieciom, jak należy polować, co jest, jak wiemy, umiejętnością wręcz niezbędną – zwłaszcza gdy jest się delikatnym psem pokojowej rasy.

Nie bądźmy psią mamą! Nie naśladujmy suczki

Mogłoby się wydawać, że najlepiej wychowywać szczenię metodami jego mamy. Tego jednak nigdy nie róbmy:

Chwyt kagańcowy 

Czasem psia mama dyscyplinuje szczenię, chwytając je za pyszczek. My jednak rzadko potrafimy wyczuć, kiedy użyć tego chwytu, a zwłaszcza – kiedy go przerwać. Zachowanie to może wywołać lęk psa przed ludzkimi rękami.

Łapanie za skórę na karku 

Kiedyś była to popularna metoda karcenia psów. Twierdzono, że psiak świetnie rozumie, iż został ukarany. Tymczasem nie sposób się dopatrzyć takich gestów u suki zajmującej się szczeniętami – nikt tu nikogo za kark nie szarpie, choć oczywiście zdarza się delikatne przenoszenie dzieci za skórę w inne miejsce. Nie ma to jednak nic wspólnego z karceniem.

Pozwalanie na lizanie po twarzy 

Cieszymy się, że pies nas wita jak mamusię? Jest w tym trochę prawdy. Takim zachowaniem pupil namawia nas, byśmy… zwymiotowali pokarm, bo psowate przynoszą młodym jedzenie w żołądkach.

Karmienie z ust 

Niektórzy eksperymentują z podawaniem psu smacznych kąsków z ust, wierząc, że uczy go to delikatności i ustawia na pozycji szczenięcia podporządkowanego matce. Tymczasem psy doskonale wiedzą, że nie jesteśmy ich rodzicami. Takie schylanie się nad czworonogiem jest dla niego nieprzyjemne, ponieważ to gest dominujący.

Supermatki dzieci swoich i... cudzych

Instynkt macierzyński suk jest tak silny, że w obronie szczeniąt są gotowe oddać życie. A często starcza go też dla cudzych dzieci.

Każdy hodowca, który odchowywał w domu mioty szczeniąt, mógłby opowiedzieć, jak wiele czułości i troski jest w psiej mamie. Mimo to naukowcy do niedawna nie doceniali siły macierzyńskiego instynktu zwierząt. Przejawy miłości i troski były ich zdaniem rodzajem nieświadomego odruchu. Ostatnio jednak nauka przyznała zwierzętom możliwość odczuwania emocji na poziomie kilkuletnich dzieci. A że to prawda, potwierdzają przypadki heroicznych zachowań suk ratujących swoje szczenięta przed niebezpieczeństwem. 

Zdziczałe suki potrafią przełamać barierę lęku przed ludźmi i poprosić ich o pomoc, gdy z ich dziećmi dzieje się coś złego. Tak zrobiła suczka, której szczenięta zostały zasypane w ziemnej jamie, gdzie się wychowywały. Przerażona matka wybiegła na drogę, gdzie udało jej się zwrócić uwagę przejeżdżającego kierowcy. Doprowadziła go do miejsca wypadku. Na szczęście miał on w furgonetce łopatę i pieski udało się uratować. 

W obronie młodych suki potrafią zaatakować o wiele silniejszego przeciwnika. Walczą wtedy z całą zaciekłością, czasami nawet do śmierci. Warto o tym pamiętać, kiedy niebacznie zaczepiamy psicę z młodymi w gnieździe. Taryfy ulgowej raczej nie będzie...

Silny instynkt macierzyński suczek przydaje się też wtedy, gdy trzeba uratować małą sierotkę innego gatunku. Bywają one świetnymi matkami zastępczymi dla kociąt, ale i porzuconych dzikich zwierząt, takich jak niedźwiadki czy młode liski. Zdarzają się też zaskakujące połączenia: suki odchowują małe kózki albo opiekują się osieroconymi kaczuszkami. 

W afrykańskim przytulisku dla dzikich zwierząt labradorka wychowała maleńkiego tygryska. W Australii jagnię dostało szansę na przeżycie, kiedy przygarnęła je dalmatynka Zoe. Te dzielne psie matki zastępcze mogłyby nam zapewne wiele opowiedzieć o kłopotach wychowawczych z dorastającymi przybranymi dziećmi!

Autor: Paulina Łukaszewska