Pies sam w domu wszystko niszczy? Mamy na to 10 sposobów!

Kiedy pies zostaje w domu, może niszczyć drzwi lub okna, jakby za wszelką cenę chciał się wydostać z pomieszczenia. Czasem gryzie przedmioty, zwłaszcza te bardzo przesiąknięte zapachem właścicieli (kapcie, nieprane ubrania, długopisy, okulary itp.).

Typowym kłopotliwym zachowaniem jest szczekanie lub wycie – zdarza się, że pies robi to prawie przez cały czas nieobecności opiekunów. Wreszcie ostatnia kategoria obejmuje oddawanie moczu i wypróżnianie się z powodów emocjonalnych oraz znakowanie moczem. Dodatkowym objawem bywa ślinotok.

Zachowania te wiążą się z różnymi stanami emocjonalnymi i poznawczymi zwierzęcia. Wczesne zauważenie problemu i rozpoznanie przyczyn jest ważne, aby zadbać o dobre samopoczucie domowników i zapobiec psuciu się relacji między ludźmi i psem.

Szczeniaki

• Pies zostaje w domu: w wieku od 8 tygodni do 5 miesięcy

1. Przyzwyczajaj stopniowo

Daj szczeniakowi szansę nauczyć się czuć dobrze, gdy jest sam w domu. Szczeniąt poniżej trzeciego miesiąca życia nie należy w ogóle zostawiać samych na dłużej niż 4-5 godzin, gdyż potrzebują one częstszych posiłków i kontaktów społecznych. Jedzą, śpią i bawią się krócej niż starsze zwierzęta, nie da się więc odrobić dziewięciogodzinnej nieobecności po powrocie z pracy. Od początku jednak warto zostawiać je same na krótki czas (począwszy od jednej, dwóch minut) i wydłużać go stopniowo. Dając im coś pysznego do żucia, interesującą zabawkę – coś, co może je zająć.

2. Zachęcaj do samodzielnej zabawy

Kiedy jesteś w domu, zadbaj o zaspokojenie potrzeb ruchu, żucia, eksploracji i rozwiązywania prostych zadań szkoleniowych (nauka przez wyłapywanie i kształtowanie, ewentualnie za pomocą klikera). Nie bierz  jednak aktywnego udziału we wszystkich zajęciach. Chodzi o to, aby szczeniak – kiedy ma potrzebę aktywności – nie liczył wyłącznie na kontakt z tobą.

Zachęcaj go do samodzielnej zabawy za pomocą przygotowanych przez ciebie przedmiotów. Gdy wychodzisz, zostaw mu coś, czym będzie się mógł zająć podczas rozłąki. Dobrze jest mieć dużo zabawek i tworzyć z nich trzyczęściowe zestawy wymieniane co dwa dni. Możesz też przynosić nowe przedmioty do eksploracji i gryzienia, takie jak pudełka kartonowe. Ponadto możesz przygotowywać łamigłówki, na przykład smakołyk zmyślnie zapakowany w kilka warstw papieru i ukryty w pudełku po ciasteczkach. Piesek będzie musiał go wywęszyć, a potem się do niego dobrać, co wymaga sporo energii i kreatywności.

3. Naucz szczeniaka radzić sobie z frustracją…

… zwłaszcza tą wywołaną brakiem dostępu do domowników. Niech się dowie, że nie zawsze, kiedy domaga się uwagi, macie dla niego czas. Niech się przyzwyczai zostawać sam w pokoju, gdy ktoś jest w domu (zaczynamy od kilku sekund i stopniowo dochodzimy do pół godziny). Dobrze też, aby ćwiczył czekanie na nagrodę: siedział chwilę, zanim postawimy miskę i pozwolimy mu do niej podejść, zanim zapniemy smycz i wyjdziemy na spacer, zanim dostanie nagrodę za ćwiczenie, które już dobrze wykonuje.

4. Sprawdzaj, jak sobie radzi bez ciebie

Gdy wychodzisz, jeśli to możliwe, zostaw urządzenie, które będzie nagrywać psa (audio, a jeszcze lepiej wideo), abyś wiedział, jak sobie radzi, i dostosowywał do tego dalsze ćwiczenia. Kiedy zauważysz, że długo po twoim wyjściu zwierzak nie interesuje się zabawkami, ale niespokojnie chodzi po mieszkaniu, piszczy, drapie w drzwi, a po powrocie nie znajdujesz śladów zabawy tym, co mu dałeś, najpierw spróbuj zwiększyć atrakcyjność zostawianych mu przedmiotów. Jeżeli to nie pomoże, czas poradzić się specjalisty.

Okres dojrzewania

• Pies zostaje w domu: od 6 do 20 miesięcy (w zależności od rasy)

5. Zorientuj się, na czym polega problem

Kiedy czworonóg ma 6-7 miesięcy, da się zauważyć zmiany w jego zachowaniu. Pies zostaje w domu i denerwuje się przed twoim wyjściem? A może próbuje się na siłę pchać za tobą (choć wcześniej tego nie robił) albo gryźć przypadkowe przedmioty. Spróbuj się dowiedzieć, co się z nim dzieje – źródła takiego zachowania są zasadniczo trzy.

Po pierwsze, psy między 6.-7. a 15.-20. miesiącem przechodzą okres największej aktywności psychoruchowej. Zostawione same sobie, bez zaspokojenia tej potrzeby, poszukują zajęcia z zakresu typowych dla czworonoga czynności: eksploracji, żucia i kopania (drapania).

Po drugie, psy, które źle znoszą rozłąkę z grupą społeczną, zaczynają w tym wieku odczuwać silniejszy niepokój, który w miarę powtarzającego się przeżywania nieprzyjemnych emocji związanych z wyjściem domowników staje się coraz dokuczliwszy. Wreszcie dorastający pies może czuć coraz większą frustrację z powodu pozostawiania go wbrew jego woli w domu, a swą złość kieruje na przedmioty – zwykle znajdujące się wokół drzwi wyjściowych lub okien, przez które może obserwować oddalających się właścicieli.

Zorientowanie się, na czym polega problem, i terapia behawioralna powinny go rozwiązać. W wypadku braku zajęcia, a także wtedy, gdy przyczyną jest frustracja, czasem bez żadnej interwencji (choć często dopiero po wielu miesiącach) następuje samoistna poprawa. Jednak kiedy zwierzak przeżywa silny niepokój, problem rozwija się tylko w jednym kierunku – o ile nie podejmie się leczenia, będzie coraz gorzej.

Psy dorosłe

• Pies zostaje w domu: powyżej 20 miesiąca

6. Bądź czujny

Pies, u którego niepokój związany z samotnością wystąpił już w okresie dojrzewania (w pierwszym roku życia) i wymagał terapii, zawsze może w ten sposób reagować na stresujące wydarzenia, takie jak zmiana trybu życia, przeprowadzka, choroba lub traumatyczne przeżycie. Zawsze, gdy przed twoim wyjściem zaczyna się zachowywać niespokojnie, chce wyjść z tobą, mimo że usłyszał: „zostajesz”, potraktuj to jako ostrzeżenie. Kiedy zostanie sam, prawdopodobnie coś się wydarzy – będzie szczekał, wył lub coś zniszczy, w zależności od tego, do jakich zachowań wcześniej miał skłonność.

7. Zacznij systematyczną naukę

Jeżeli zmienia się tryb życia psa i w wieku kilku lat musi zacząć zostawać sam, przygotuj go do tego. Dorosłe psy zwykle źle znoszą taką zmianę. Im bardziej nieprzyjemne będą pierwsze doświadczenia, tym mniejsza szansa na szybkie pokonanie trudności. Dlatego koniecznie trzeba zacząć systematyczną naukę: zostawiać psa na krótko (odrobinę dłużej niż normalnie zachowuje spokój), dając mu cenny smakołyk – coś, co będzie żuł przez dłuższy czas (na krótkie wyjścia wystarczy suszone ucho, kong wypchany czymś pysznym, na dłuższe lepsza jest prawdziwa kość wołowa, udowa lub ramienna).

Gdy wrócisz, schowaj przysmak, ale nie ostentacyjnie, raczej tak, aby pies tego nie zauważył. Stopniowo wydłużaj czas, na który zostawiasz pupila samego, jednak na tyle powoli, aby nigdy poważnie się nie zaniepokoił. Trwa to raczej tygodnie niż dni, ale jeśli pominiemy ten etap, możemy mieć poważny kłopot na resztę życia zwierzaka (lub do podjęcia leczenia).

8. Skonsultuj się z lekarzem weterynarii

Jeśli pies bez problemów zostawał sam, a pewnego dnia zaczął gwałtownie niszczyć przedmioty w otoczeniu, zapewne pod nieobecność domowników wydarzyło się coś, co go przestraszyło, i skojarzył to z samotnością. Wtedy najlepiej skonsultować się z lekarzem weterynarii behawiorystą. Zwykle problem udaje się rozwiązać dość szybko i nie ma nawrotów (chyba że znów zdarzy się przerażająca sytuacja, gdy zwierzak będzie sam).

9. Zdobądź zaufanie

Psy, które jakiś czas nie miały właściciela (znalezione na ulicy, adoptowane ze schroniska), często na początku niszczą rzeczy lub szczekają, gdy nowi opiekunowie wyjdą. Zdarza się, że w miarę odbudowywania relacji z ludźmi i nabierania przez zwierzę poczucia bezpieczeństwa problem sam znika, a jeśli podejmie się terapię, udaje się go pozbyć zupełnie. Kiedy tak się nie dzieje, można podejrzewać, że zwierzak ma skłonności do tego typu reakcji i pewnie występowały one od okresu dojrzewania.

10. Dobierz terapię

Kiedy pies zostaje w domu i nie potrafi sobie z tym poradzić, dobierz odpowiednią terapię. U starych psów, które mają zaburzenia poznawcze lub tracą poczucie bezpieczeństwa ze względu na złe samopoczucie, utrudnione poruszanie się czy przewlekły ból, też mogą się pojawić niepożądane zachowania, gdy zostają same w domu. Wtedy najlepiej skontaktować się z lekarzem weterynarii, aby znaleźć przyczyny i dobrać terapię. Nie tylko choroby somatyczne czy ból można leczyć. Także zmiany związane ze starzeniem się mózgu da się łagodzić i opóźniać.

Autor: Joanna Iracka