Dirofilarioza u psa. Czym jest robaczyca serca u psa?

Dotychczas uważało się, że dirofilarioza jest chorobą ściśle związaną z ciepłym i wilgotnym klimatem, a jej występowanie w dużej mierze ogranicza się do południowych stanów USA. Niestety ze względu na zmiany klimatyczne coraz większą liczbę zachorowań notuje się także w Kanadzie, Meksyku, Ameryce Południowej, a także w Japonii, Australii i Europie. Pojedyncze przypadki dirofilariozy u psów odnotowano nawet w Polsce. Czym objawia się ta choroba? Jak ją leczyć i czy możesz uchronić swojego psa przed zarażeniem dirofilariozą?

Czym jest dirofilarioza?

Dirofilarioza to choroba pasożytnicza wywoływana przez nicienie Dirofilaria immitis. Pasożyty te potrzebują dwóch żywicieli – pośrednim żywicielem jest dla nich komar. Mikroskopijnej wielkości larwy nicieni z rodzaju Dirofilaria są przenoszone przez samice komarów i przedostają się do organizmu zwierząt podczas ukąszenia tych owadów.

Do ostatecznych żywicieli dirofilarii należą głównie psy i koty, a także wilki i lisy. W ich organizmach zachodzi rozmnażanie się dorosłych form pasożytów, a komary zarażają się larwami w trakcie żerowania na chorych zwierzętach. U ludzi nicienie Dirofilaria immitis występują niezwykle rzadko, choć w przebiegu dirofilariozy u człowieka również wystąpić mogą niebezpieczne powikłania.

W miejscu ugryzienia komara może rozwinąć się zapalenie skóry, często też pojawiają się guzki, które mogą przekształcić się w ropnie. Larwy dirofilarii trafiają najpierw do tkanki podskórnej i mięśni żywiciela, skąd wraz z krwią wędrują do tętnicy płucnej – ich głównego miejsca bytowania. W ciele ssaków drapieżnych pasożyty te mogą osiągać nawet 30 cm długości. Przy dużych inwazjach dorosłe postacie nicieni mogą zajmować także prawą komorę serca psa.

Dirofilarioza u psa – objawy

Przemieszczające się i żerujące w organizmie zwierzęcia mikrofilarie powodują silne urazy tkanek. W wyniku oddziaływania obcych antygenów tworzą się liczne niewielkie uszkodzenia małych naczyń tętniczych, które prowadzą do ich zamknięcia i nadciśnienia płucnego. Rozwijają się także stany zapalne w obrębie płuc i naczyń krwionośnych. Długotrwała inwazja będzie się przyczyniać do tworzenia zwłóknień w płucach, zatorów płucnych, a nawet wodobrzusza. Dodatkowo antygeny wydzielane przez dirofilarie mogą uszkadzać nerki i prowadzić do ich stanów zapalnych. Obumarłe pasożyty będą natomiast blokować naczynia krwionośne odprowadzające krew między innymi z wątroby, co może powodować jej niewydolność, dlatego dirofilarioza sercowo-płucna powodować będzie nie tylko objawy zaburzeń krążenia, ale także niewydolności innych narządów.

Objawy dirofilariozy obserwowane przez opiekunów to najczęściej:

• przyspieszony oddech i duszności,
• kaszel (także z krwią),
• gorączkę,
• spadek masy ciała,
• szybsze męczenie się,
• omdlenia przy dużym wysiłku.

Wystąpienie bardziej wyraźnych i dotkliwych objawów zależne będzie od wieku i ogólnego stanu zdrowia psa, intensywności inwazji nicieni oraz od funkcjonowania układu odpornościowego danego czworonoga. Zdarzyć się może także, że dirofilarioza u psa przez dłuższy czas przebiegać będzie bezobjawowo. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej u szczeniąt, u których pierwsze oznaki robaczycy serca mogą pojawić się nawet rok po zarażeniu.

Jak wykryć dirofilariozę u psów?

W przypadku podejrzenia dirofilariozy u psa niezwykle ważne jest wykonanie badań krwi. W postawieniu prawidłowej diagnozy pomocne będzie również wykonanie badania USG klatki piersiowej i serca, a nieraz także badań krwi w celu oznaczenia obecności przeciwciał metodą PCR. Lekarz weterynarii może również zalecić prześwietlenie klatki piersiowej zwierzęcia, które pozwoli specjaliście ocenić skalę zarobaczenia i zniszczeń poczynionych przez inwazję pasożytów.

Leczenie dirofilariozy u psa

Celem leczenia dirofilariozy u psa jest kolejno:

• zabicie dorosłych nicieni,
• zabicie niedojrzałych osobników,
• ograniczenie skutków ubocznych stosowania leków,
• minimalizowanie ryzyka zatorów wywołanych przez zaleganie w naczyniach krwionośnych obumarłych pasożytów.

Niestety lek stosowany do zwalczania dirofilarii – melarsomina – jest silnie toksyczny dla organizmu psów, a ich przedawkowanie może prowadzić nawet do śmierci zwierzęcia. Niezwykle ważne jest więc określenie prawidłowego ich dawkowania oraz uważne obserwowanie stanu psa przez kilka godzin po ich podaniu.

Profilaktyka dirofilariozy u psów

Dirofilarioza to groźna choroba – silne inwazje nicieni sercowych u psa stanowią poważne zagrożenie dla życia czworonoga. Ich leczenie również nie jest proste i może wiązać się z przeróżnymi powikłaniami. Chcąc zapobiec dirofilariozie sercowo-płucnej u psa, warto podawać czworonogowi środki przeciwpasożytnicze zawierające substancje mogące zwalczać stadia larwalne nicieni. Regularne odrobaczanie nie uchroni pupila przed samym zarażeniem, nie dopuści jednak do namnażania się mikrofilarii i rozwinięcia poważnych objawów. Substancje zwalczające nicienie płucne u psów zawarte są także coraz częściej w tabletkach przeciwko kleszczom. U zwierząt można stosować również przeznaczone dla zwierząt repelenty w postaci kropli spot-on i obroże odstraszające komary, które przenoszą dirofilarie.