22.09.2018

Nose work! Poznaj niezwykłe możliwości psiego nosa

author-avatar.svg

psy.pl

Ten tekst przeczytasz w 4 minuty

Nose work – co to takiego? To dyscyplina kynologiczna inspirowana pracą węchową psów policyjnych, poszukujących niedozwolonych substancji, takich jak narkotyki czy materiały wybuchowe.

Nosework

fot. Shutterstock

Najstarszą organizacją propagującą nose work (w Stanach Zjednoczonych – K9 nosework) jako sport kynologiczny jest amerykańska NACSW (National Association of Canine Scent Work). Założyli ją w 2009 roku trenerzy psów policyjnych: Ron Gaunt, Amy Herot i Jill Marie O’Brien.

Początkowo stworzyli oni program dla psów schroniskowych, obejmujący przystępną i okrojoną wersję profesjonalnych ćwiczeń detekcji węchowej. Pozytywne efekty ucieszyły trenerów i stały się inspiracją do stworzenia dyscypliny sportowej, w której podstawą nie będzie rywalizacja, ale zdobywanie nowych umiejętności i stymulowanie zmysłu węchu psa poprzez zabawę i dobrą współpracę z człowiekiem.

W kolejnych latach na świecie zaczęły pojawiać się kolejne organizacje propagujące idee nose worku m.in. United Kennel Club (UKC) Nosework, a także Sport Detection Dog Association (SDDA).

Nose work w Polsce

W Polsce najstarszą organizacją zrzeszającą zawodników i kluby nose work jest powstałe w sierpniu 2016 roku Stowarzyszenie Nosework Polska. Dziś aktywnie działających organizacji sympatyków noseworku jest więcej. Od niedawna w naszym kraju działa m.in. Polska Liga Nosework.

Główne cele organizacji, oprócz rozgrywania zawodów, to planowanie różnego rodzaju szkoleń i kursów, a także integrowanie środowiska sympatyków tego sportu i wytyczanie standardów pracy.

Kto może trenować?

Nose work z założenia ma być sportem dla każdego. Do egzaminów w Stowarzyszeniu Nosework Polska mogą przystąpić psy, które ukończyły 6 miesięcy (w Polskiej Lidze Noseworku – 5 miesięcy). Aby podejść do zawodów w klasach 1-3 (PLN ma trochę inny podział klas, szczegóły można przeczytać na stronie organizacji na Facebooku) psy muszą ukończyć 10 miesięcy, poza tym nie ma ograniczeń wiekowych, rasowych czy ruchowych.

W zawodach mogą brać udział nawet psy niepełnosprawne, jeśli nie ma co do tego przeciwwskazań medycznych i start nie będzie sprawiał im dyskomfortu.

Praca węchowa nie tylko działa stymulująco na psi umysł, ale także opóźnia procesy starzenia, a przy tym nie obciąża mocno mięśni i stawów, dlatego doskonale nadaje się dla psich seniorów. Psy lękowe lub reaktywne, poprzez ćwiczenia węchowe, mogą nauczyć się wyciszenia, wzmocnić pewność siebie i koncentrację.

Jak zacząć treningi?

Treningi nose work dzieli się na etapy, by małymi krokami przygotować zarówno psa, jak i jego opiekuna do usystematyzowanej pracy węchowej. Bardzo ważna jest współpraca między człowiekiem i psem.

W pierwszym etapie nauki do ćwiczeń używa się kartonów i przysmaków. Kiedy pies znajdzie smakołyk, w nagrodę może go zjeść. Oprócz przysmaku pojawia się jeszcze zapach.

Próbki zapachowe

Podstawę stanowi próbka zapachu – zamykany w metalowym lub plastikowym pudełku
z dziurami bawełniany patyczek i płatek nasączony olejkiem zapachowym. Staranne przygotowanie próbki jest bardzo ważne. Pudełka dzielimy na: hot (zawiera próbkę zapachu) i cold (nigdy nie zawiera próbek zapachowych).

Warto również pamiętać o gumowych rękawiczkach. Żeby przygotować płatek, nanosimy na niego ok. 2-3 kropli olejku i umieszczamy na dnie szklanego słoika, następnie przecinamy kilka bawełnianych patyczków i wrzucamy do słoika. Dodatkowe krople (również 2-3) nanosimy na pokrywkę od słoika, następnie zamykamy go i odstawiamy na 1-2 dni. Po takim czasie próbki są gotowe do użycia.

Na stronie internetowej Stowarzyszenia Nosework Polska dostępne są tzw. pakiety startowe, zawierające wszystkie akcesoria dla osób, które chcą rozpocząć przygodę z nose workiem. Jeśli chce się brać udział w zawodach, próbkę trzeba przygotować minimum dobę wcześniej.

Dobrze przygotowane próbki zachowają zapach nawet przez 3 miesiące – po tym czasie można je odświeżyć, wymieniając płatek na nowy (zakroplony olejkiem) i ponownie nanosząc olejek na pokrywkę.

Aromat wprowadza się jako wzmocnienie – pies może połączyć przyjemną, aromatyczną woń jedzenia z nowym zapachem. Wykorzystuje się tutaj bezpieczne dla zwierząt wody zapachowe (hydrolaty). Na początku najczęściej korzysta się z hydrolatu eukaliptusa, później także z lawendy i liści laurowych.

 Wyszukiwanie zapachów

Następnym etapem jest wyszukiwanie zapachów w pomieszczeniach, gdzie ukrywa się je m.in. w meblach. Kolejny krok to poszukiwania na zewnątrz, na początku na niewielkiej przestrzeni (tzw. małej architekturze), a później w pojazdach czy nawet w wodzie.

Najistotniejszym elementem nauki jest stworzenie prawidłowej metodyki poszukiwań.

Jak rozpocząć starty w zawodach?

Od września 2016 roku Stowarzyszenie Nosework Polska organizuje w całym kraju zawody, w których mogą wziąć udział także osoby niezrzeszone w żadnej organizacji.

Jeśli chodzi o zawodników, nie ma większych ograniczeń. Osoby niepełnoletnie potrzebują pisemnej zgody opiekuna prawnego. W zawodach nose work mogą również brać udział osoby niepełnosprawne.

Warunkiem przystąpienia do zawodów jest zdanie z psem egzaminu wstępnego (pre-discrimination). Aby zaliczyć egzamin, pies musi w ciągu 3 minut zlokalizować zapach olejku ukrytego w jednym z 12 kartonowych pudełek. Może zaznaczyć zapach w dowolny sposób, najważniejsze, by nie uszkodził próbki.

Zawody nose work w Polsce

W Polsce, podczas zawodów, wykorzystuje się olejki: cynamonowy, pomarańczowy i goździkowy. Na każdym etapie pracy w danym miejscu stosuje się dodatkowo poziomy trudności zapachowej. Na podstawowym poziomie psy mają za zadanie znaleźć tylko jeden zapach – olejek cynamonowy. Na drugim, wyższym szczeblu, dochodzi następny zapach – olejek pomarańczowy. Na trzecim poziomie psy muszą odszukać wszystkie trzy zapachy.

Zawody rozgrywane są w klasach 1, 2, 3. Są też podzielone na kategorie: interior – poszukiwanie zapachu w pomieszczeniach, exterior – na zewnątrz, vehicle – w pojazdach, containers – w pojemnikach, water – w wodzie oraz w klasie master.

Polecane przez redakcję

Reklama

Do startu w klasie master, według regulaminu Nosework Polska, uprawniony jest zespół, który zaliczył wszystkie pozostałe kategorie w klasie 3 przynajmniej raz. Klasa ta łączy elementy wszystkich kategorii. Na wyznaczonym obszarze znajduje się nieznana liczba różnych próbek.

16 września 2018 roku w Buffalo Ranch w Dąbrówce Dolnej (woj. opolskie) odbyły się pierwsze w Polsce Mistrzostwa Polski Nosework Polska.

Autor: Anna Żakowska-Małek
Pierwsza publikacja: 26.04.2022

Podziel się tym artykułem:

author-avatar.svg
psy.pl

Psy.pl to portalu tworzony przez specjalistów, ekspertów ale przede wszystkim przez miłośników zwierząt.

Zobacz powiązane artykuły

31.01.2025

Test robota eufy x10 Pro Omni - czy to koniec "chrupiących" podłóg?

Ten tekst przeczytasz w 7 minut

Chyba nie ma co ukrywać, że każda osoba posiadająca w domu zwierzaka marzy o pomocy w sprzątaniu. W końcu w świecie psiarza sierść, piach i błoto na podłodze to codzienność. Chciałoby się powiedzieć, że roboty sprzątające powstały z myślą o nas! Sprawdziliśmy jak poradził sobie w psim domu robot eufy x10 Pro Omni.

eufy x10 pro omni recenzja test

undefined

30.01.2025

Codzienne nawyki, które zbliżą cię do twojego psa

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Chcesz nawiązać silną relację ze swoim pupilem? Oto nawyki, które warto wprowadzić, by zbliżyć się do swojego psa. Zacznij już dziś!

codzienne nawyki

undefined

29.01.2025

Jak okazać psu miłość?

Ten tekst przeczytasz w 5 minut

Większość psiarzy nieba by przychyliła swoim pupilom. Jak okazać psu miłość tak, żeby na pewno zrozumiał, jak bardzo jest kochany?

jak okazać psu miłość

undefined

null

Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter i otrzymuj raz w tygodniu wieści ze świata psów!

Zapisz się