BERNARDYN

Charakter rasy bernardyn

Bernardyn to pies o spokojnym, zrównoważonym charakterze i umiarkowanym temperamencie. Łagodny, przyjacielski i oddany właścicielowi jest wspaniałym towarzyszem rodziny. Potrzebuje bliskiego kontaktu z domownikami, jednak zwykle żadnego z nich nie wyróżnia. Wobec dzieci bernardyn zachowuje się wyjątkowo delikatnie.

Zaakceptuje w domu drugiego psa lub kota, toleruje też obce czworonogi. Nie wszczyna bójek i trudno wyprowadzić go z równowagi. Zaczepiony bernardyn początkowo ignoruje awanturnika, lecz gdy to nie pomaga, potrafi skutecznie się bronić.

Jako pies ogromnej postury, bernardyn potrzebuje przestrzeni i najlepiej czuje się w domu z ogrodem. Poradzi sobie jednak także w większym mieszkaniu, o ile będzie miał zapewnioną odpowiednią dawkę aktywności na spacerach. Dobrze wywiązuje się z roli stróża – już sam jego wygląd budzi respekt. Instynktownie wyczuwa prawdziwe zagrożenie i nie wykazuje nieuzasadnionej agresji. Pies rasy bernardyn jest przy tym bardzo czujny, w czym pomagają mu doskonały węch i zmysł obserwacji.

Wbrew pozorom bernardyn jest energiczny i chętny do zabawy, trzeba mu jednak pozwolić samemu dawkować sobie ruch. Jest to szczególnie ważne w wypadku szczeniąt i młodych psów, bo nadmierny wysiłek fizyczny może mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie.

Umiejętności

Bernardyny były wykorzystywane przez mnichów do stróżowania. Z czasem dostrzeżono, że mają niezwykły dar wyczuwania zbliżających się lawin, zmysł orientacji w terenie i wrodzoną umiejętność odnajdywania ludzi pod śniegiem. Początkowo psy rasy bernardyn towarzyszyły parobkom, którzy prowadzili wędrowców w góry i sprowadzali ich w doliny – czworonogi bieg­ły przodem i torowały drogę w śniegu. Potem zakonnicy zaczęli wysyłać samodzielne patrole składające się z czterech psów, których zadaniem było odnalezienie ludzi zaginionych w górach. Gdy jeden bernardyn wracał do schroniska po pomoc, pozostałe ogrzewały nieszczęśnika własnymi ciałami. Miały przytroczone do obroży baryłki z rumem, którym niefortunny wędrowiec mógł się pokrzepić.

Obecnie bernardynów nie używa się już w ratownictwie – zastąpiły je lżejsze i sprawniejsze owczarki oraz retrievery. Dziś te olbrzymy są przede wszystkim towarzyszami rodziny i sprawdzają się jako psy stróżujące. Nadają się również do szkolenia w zakresie podstawowego posłuszeństwa (PT).

Szkolenie i wychowanie

Bernardyn jest inteligentny i ma doskonałą pamięć. Ze względu na swoją posturę powinien poznać podstawy posłuszeństwa. Szkolenie rozpoczynamy już ze szczeniakiem, najlepiej pod okiem doświadczonej osoby. Pozbawiony odpowiedniej socjalizacji bernardyn może stać się nadmiernie podejrzliwy wobec obcych osób i innych psów, co może poskutkować agresją. Psa tej rasy nie należy zamykać w ogrodzie – bernardyn musi mieć stały kontakt ze zróżnicowanym otoczeniem.

Z przedstawicielem tej rasy postępujemy łagodnie i spokojnie, ale stanowczo. Bernardyn to potomek dawnych psów bojowych i choć dziś jest dużo łagodniejszy, wciąż wykazuje sporą niezależność. Jeśli zaniedba się jego wychowanie, może się stać uciążliwy dla otoczenia.

Dla kogo ta rasa

Bernardyn to odpowiedni pies dla osób szukających wiernego towarzysza rodziny i czujnego stróża. Potrzebuje wyrozumiałego, ale konsekwentnego właściciela, umiejącego odpowiednio zmotywować czworonoga do współpracy.

Wady i zalety rasy bernardyn

Bernardyn – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!

Wady

• kosztowny w utrzymaniu
• dość obficie się ślini
• obficie linieje

Zalety

• oddany rodzinie
• doskonały towarzysz dla dzieci w każdym wieku
• dobry stróż
• przyjacielski w stosunku do ludzi
• toleruje inne zwierzęta

Zdrowie rasy bernardyn

Bernardyny miewają skłonności do dysplazji stawów biodrowych i osteo­chondrozy stawu ramiennego (OCD). Zdarzają się wady powiek – ektropium (wywinięcie) i entropium (podwinięcie) oraz stany zapalne trzeciej powieki. U psów rasy bernardyn sporadycznie występują też schorzenia serca – kardiomiopatia i podzastawkowe zwężenie ujścia aorty. W starszym wieku psy tej rasy mogą cierpieć na zwyrodnienia stawów i kręgosłupa.

Ze względu na głęboką klatkę piersiową, bernardyn narażony jest na rozszerzenie i skręt żołądka. Z tego względu dzienną porcję jedzenia należy rozdzielić na dwa posiłki i zapewnić psu przynajmniej 30 minut odpoczynku po jedzeniu.

Żywienie

Te duże czworonogi są kosztowne w utrzymaniu – jedzą sporo i wymagają pożywienia wysokiej jakości. Szczenięta rasy bernardyn powinny dostawać dobrze zbilansowaną karmę dla ras olbrzymich, koniecznie z dodatkiem glukozaminy i chondroityny. Dietę dorosłego psa należy dostosować do jego wieku i trybu życia.

Pielęgnacja

Bernardyn nie wymaga skomplikowanej i czasochłonnej pielęgnacji. Jego sierść ma właściwości samooczyszczające. Dorosłego bernardyna czeszemy i szczotkujemy raz w tygodniu. Szczenięta czeszemy częściej (najlepiej codziennie), gdyż pomagamy im w ten sposób usuwać podszerstek.

U długowłosych bernardynów należy zwracać uwagę na sierść za uszami, która ma tendencje do filcowania. Regularnie należy kontrolować uszy (mają tendencję do stanów zapalnych) oraz oczy (odsłonięte spojówki także predysponują do infekcji).

Akcesoria

Bernardyn powinien wychodzić na spacery w szerokiej obroży lub w szelkach typu guard. Smycz dla bernardyna powinna być zaopatrzona w solidne karabińczyki i mieć długość przynajmniej 3 metrów. Do czesania najlepiej używać grzebienia z długimi zębami, do szczotkowania szczotki z dłuższymi kolcami, zakończonymi gumowymi lub plastikowymi kuleczkami, aby nie drapały i nie raniły psu skóry.

Historia rasy bernardyn

Bernardyn pochodzi prawdopodobnie od rzymskich psów bojowych, których przodkiem był dog tybetański. Czworonogi te towarzyszyły legionom w podboju Europy i dotarły wraz z nimi na tereny dzisiejszej Szwajcarii – do doliny Aosty, kantonu Wallis i w okolice Berna. Krzyżowanie z miejscową populacją dało początek dwóm typom psów – lżejszemu, od którego pochodzą prawdopodobnie rasy pasterskie, i cięższemu, który posłużył do wyhodowania m.in. nowofundlanda i bernardyna.

Około 43 r. cesarz Klaudiusz rozbudował drogę przez Wielką Przełęcz w Alpach. Obok powstała świątynia ku czci Jowisza i niewielkie schronisko dla podróżnych. Przez wiele lat droga ta była najważniejszym przejściem przez Alpy, jednak po zajęciu terenów przez Germanów straciła na znaczeniu i stała się niebezpieczna.

Około 960 r. archidiakon Aosty Bernard de Menton założył w zabudowaniach na przełęczy klasztor i schronisko. Wkrótce pojawiły się tam krótkowłose psy – przodkowie współczesnych bernardynów – które mnisi wykorzystywali do stróżowania oraz do ochrony przed drapieżnikami i bandytami. Z czasem zaczęły ratować ludzi zasypanych przez lawiny. Najsłynniejszym z nich był Barry, który – jak głosi legenda – uratował czterdzieści osób, ale został zabity przez czterdziestą pierwszą.

W 1812 r. nad przełęczą przeszła ponoć straszna burza, która zdziesiątkowała psy. Powoli odbudowano stado, ale zbyt bliskie pokrewieństwo doprowadziło do zdegenerowania rasy. Na początku lat 30. XIX w. zakonnicy wprowadzili do hodowli nowofundlanda – uzyskali w ten sposób znaczną poprawę kondycji swoich psów oraz długi włos u niektórych szczeniąt w miotach. Ten rodzaj szaty nie sprawdził się jednak w górach – śnieg przylepiający się do sierści uniemożliwiał czworonogom pracę. Odmiana długowłosa przyjęła się natomiast w dolinach.

Od około 1850 r. hodowlę prowadził kynolog Heinrich Schumacher. Dzięki jego staraniom psy z klasztoru uznano za rasę i nazwano psami św. Bernarda. W 1887 r. na kongresie w Zurychu zatwierdzono pierwszy wzorzec.

Bernardyn w Polsce

Pierwsze psy rasy bernardyn, pochodzące z włoskich linii, trafiły do Polski w latach pięćdziesiątych. Obecnie rasa ta jest mało popularna w Polsce ze względu na wysokie koszty utrzymania.

Wzorzec rasy bernardyn

Bernardyn – grupa II FCI, sekcja 2.2, nr wzorca 61

• Kraj pochodzenia: Szwajcaria
• Charakter: pies o umiarkowanym temperamencie, spokojny, łagodny, przyjacielski i zrównoważony; wrażliwy, mocno przywiązuje się do rodziny i wymaga bliskiego kontaktu z właścicielem; wykazuje instynktowną skłonność do opieki nad słabszymi członkami stada; jest czujnym stróżem; dość energiczny
• Wielkość: wysokość psów w kłębie 70-90 cm, suk – 65-80 cm
• Waga: psy 64–82 kg, suki 54–64 kg, wyjątkowo duże okazy mogą osiągać wagę nawet do 100 kg
• Szata: odmiana krótkowłosa – włos okrywowy gęsty, gładki, przylegający, nieszorstki, obfity podszerstek; na udach niewielkie portki, ogon pokryty gęstym włosem; odmiana długowłosa – włos okrywowy półdługi, prosty lub lekko falisty; podszerstek obfity; na przednich kończynach dłuższe włosy tworzą pióra, na udach portki; ogon obficie owłosiony
• Maść: tricolor – z przewagą bieli, mahoniu albo brązu; płaszczowa – biel występuje na klatce piersiowej, tworząc kryzę na szyi, kufie, kończynach i końcu ogona, na reszcie ciała kolor mahoniowy lub brązowy; dodatkowo występuje czarny odcień na uszach i czarne symetryczne obwódki wokół oczu
• Długość życia: 8-10 lat
• Odporność na warunki atmosferyczne: odporny na niskie temperatury; gorzej znosi upały
• Koszty utrzymania: od 500 zł miesięcznie
• Cena psa z rodowodem: 2500-6000 zł

Ciekawostki o rasie bernardyn

Dawne bernardyny nie były tak imponujących rozmiarów jak obecne. Były to spore, ale nie olbrzymie, krótkowłose psy o głowach z umiarkowanie zaznaczonym stopem. Odmiana długowłosa – obecnie znacznie popularniejsza niż krótkowłosa – zawdzięcza swoją szatę dolewce krwi nowofundlanda.