WYŻEŁ FRYZYJSKI (STABYHOUN)

Charakter rasy wyżeł fryzyjski

Wyżły fryzyjskie cechuje wesołe usposobienie. Choć żywiołowe, nie bywają hałaśliwe. Psy tej rasy są bardzo czujne, lecz nie agresywne – nawet obcych witają z życzliwym zainteresowaniem. Ich łagodne i żywe usposobienie czyni z nich świetnych towarzyszy dziecięcych zabaw.

Umiejętności

Stabyhouny nadal pełnią funkcję psów myśliwskich. Znane są zwłaszcza ze swojego „miękkiego pyska” (postrzeloną zwierzynę chwytają delikatnie). Wyżły fryzyjskie to nie tylko doskonałe psy wystawiające zwierzynę, ale także wszechstronne psy myśliwskie. Świetnie pływają i bardzo chętnie aportują z wody. Cechuje je dobra stójka (zastyganie w bezruchu, bez płoszenia zwierzyny). Oczywiście, żeby w pełni wykorzystały swoje uzdolnienia, powinny być szkolone.

Szkolenie i wychowanie

Stabyhouny są bystre i łatwe do wychowania – o ile zapewni się im zajęcie. Jeśli więc ktoś chce mieć kanapowca, niech nie wybiera stabyhouna! Wyżły fryzyjskie mają delikatną psychikę i źle znoszą prowadzenie „twardą ręką”.

Najlepiej, jeśli mamy możliwość szkolenia w łowisku, zgodnie z naturalnymi predyspozycjami tej rasy. Nawet jeśli nie polujemy, możemy ćwiczyć pod okiem doświadczonego myśliwego (menera) i brać udział w konkursach psów myśliwskich. Jeśli jest to niemożliwe, trzeba psu zapewnić jakieś inne zajęcie.

Dla kogo ta rasa

Stabyhouny są łagodne wobec ludzi i innych zwierząt, toteż sprawdzają się jako psy rodzinne. Jednak jeśli mają pełnić tę funkcję, trzeba wziąć pod uwagę ich temperament – potrzebują bowiem co najmniej dwóch godzin ruchu dziennie.

Wady i zalety rasy wyżeł fryzyjski

Wady

• potrzebuje dużo ruchu i zajęcia
• wrażliwy, wymaga delikatnego podejścia

Zalety

• doskonały pomocnik myśliwego
• przemiły pies rodzinny
• łagodny wobec ludzi i zwierząt

Zdrowie rasy wyżeł fryzyjski

Rasa generalnie należy do zdrowych, choć do niedawna największym problemem rasy była padaczka. Obecnie z chorób o podłożu genetycznym najczęściej zdarza się dysplazja stawowa i zwyrodnienia stawowe – schorzenia typowe dla większych ras.

Żywienie

Nie jest to rasa o szczególnych wymaganiach. Można je żywić podobnie jak inne psy, pamiętając jedynie o tym, że pies aktywnie polujący powinien otrzymywać większą dawkę energii.

Pielęgnacja

Nie jest skomplikowana, trzeba jednak pamiętać o regularnym czesaniu włosa, kontroli po spacerach, w celu usunięcia zaplątanych w „piórach” patyczków, liści itp. oraz uszu (szczególnie po pływaniu). Kąpiemy psa jedynie okazjonalnie.

Historia rasy wyżeł fryzyjski

Wyżły fryzyjskie pochodzą ze wschodniej i południowo-wschodniej części Fryzji – prowincji w północnej Holandii. Prawdopodobnie wywodzą się od spanielopodobnych psów gończych, przywiezionych tu przez Hiszpanów.

Psy zwane stabyhounami (lub stabijhounami) były znane na tych terenach od wieków. Używano ich podczas pieszych polowań na drobną zwierzynę, głównie ptactwo. Były skutecznymi pomocnikami myśliwych, ponieważ doskonale aportowały.

Pod koniec XIX wieku wyżły fryzyjskie zostały niemal całkowicie wyparte przez bardziej popularne obce rasy wyżłów i seterów. Na szczęście niewielki procent przetrwał w wiejskich gospodarstwach, w których trzymano je do łapania gryzoni i kretów.

W latach 30. XX wieku podczas kryzysu gospodarczego wielu bezrobotnych objeżdżało wioski na rowerach, wożąc z sobą miniaturowe stabyhouny. Wynajmowano je jako tępicieli szkodników.

Zapotrzebowanie na małe, mieszczące się w koszyku pieski spowodowało, że większe szczenięta zwykle topiono. Na szczęście niektóre z nich uniknęły tego losu i w roku 1942 po raz pierwszy zaprezentowano na wystawie dwa wyżły fryzyjskie. Ostatnie odnalezione psy tej rasy wpisano do księgi rodowodowej i rozpoczęto planową odbudowę pierwotnej, większej odmiany. Starania te zakończyły się sukcesem i dziś stabyhouny nadal pełnią funkcję psów myśliwskich.

Nigdzie na świecie – poza rodzimą Holandią – wyżły fryzyjskie nie są popularne. Do Polski pierwsza suczka tej rasy przyjechała ze Szwecji w 2003 roku. Rasa nadal należy u nas do bardzo rzadkich.

Wzorzec rasy wyżeł fryzyjski

Wyżeł fryzyjski – stabyhoun – grupa VII FCI, sekcja 1.2, nr wzorca 222

• Kraj pochodzenia: Holandia
  
• Charakter: pies wierny, łagodny, inteligentny, posłuszny, podatny na szkolenie, dobry stróż
  
• Wielkość: idealny wzrost: psy 53 cm, suki 50 cm
  
• Waga: psy: ok. 20 kg, suki: ok. 18 kg
  
• Szata: długa, gładka i przylegająca, jedynie na zadzie może być lekko pofalowana; na głowie – krótka; na tylnej stronie kończyn przednich tworzy pióro, a na tylnych – portki.
  
• Maść: czarna, czekoladowa lub pomarańczowa – wszystkie z białymi znaczeniami; dopuszczalna dropiatość i dereszowatość (barwne kropki lub przesianie na białym tle).
  
• Długość życia: 12-14 lat
  
• Podatność na szkolenie: bardzo duża
  
• Aktywność: duża
  
• Koszty utrzymania: 100-150 zł miesięcznie
  
• Odporność/podatność na choroby: bardzo odporny
  
• Możliwość nabycia szczeniaka: za granicą; w Polsce obecnie nie ma prawdopodobnie hodowli tej rasy
• Cena psa z rodowodem: ok. 1200 euro

Ciekawostki o rasie wyżeł fryzyjski

Nazwa rasy stabyhoun – albo bardziej właściwie stabijhoun – wywodzi się od wyrażenia „sta me bij”, czyli „bądź przy mnie” + houn – pies, i faktycznie są to psy bardzo przywiązane do człowieka.

Bliskim kuzynem stabyhouna jest wetterhoun – podobny, lecz o sierści skręconej w kędziorki. Cechuje go znacznie twardszy charakter niż stabyhouna. Drugim jego bliskim kuzynem jest drentsche patrijshond, czyli holenderski pies na kuropatwy.