Czy psy wiedzą, czego nie wiedzą? Naukowcy to sprawdzili!

W laboratorium DogStudies dr Juliane Bräuer i dr Julia Belger przeprowadziły badania. Chciały sprawdzić, czy psy mają zdolności metapoznawcze. Metapoznanie to wszelkie sposoby działania, różnorodne umiejętności, strategie postępowania w celu poznawania rzeczywistości i zdobywania wiedzy. Badaczki przeprowadziły testy, które pozwoliłyby odpowiedzieć na pytanie: czy psy wiedzą, czego nie wiedzą. Okazuje się, że czworonogi zdają sobie sprawę, że nie mają potrzebnych informacji, by rozwiązać dany problem. Dlatego angażują się w aktywne ich poszukiwanie. Postępują więc podobnie jak ssaki naczelne, np. człowiek i szympans.

Czy psy wiedzą, czego nie wiedzą

Dr Juliane Bräuer i jej współpracownicy, by znaleźć odpowiedź na pytanie: czy psy wiedzą, czego nie wiedzą, opracowali test. Psy musiały znaleźć nagrodę – zabawkę lub smakołyk – za jednym z dwóch ogrodzeń. Naukowcy stwierdzili, że psy dużo razy częściej szukały dodatkowych informacji wtedy, gdy nie widziały, gdzie jest ukryta nagroda. Rezultaty badań swojego zespołu Juliane Bräuer opublikowała na łamach pisma „Learning & Behaviour”. Opisała w nim zdolności metapoznawcze psów. Badacze próbowali określić, czy psy są świadome tego, jakie informacje zdobyły i czy jest im potrzebna dodatkowa wiedza.

Za ogrodzeniem

Naukowcy przygotowali dwa ogrodzenia w kształcie litery „V”. Jedna z osób prowadzących badania umieszczała nagrodę – zabawkę lub smakołyk – za jednym z dwóch ogrodzeń, a druga trzymała psa. Przy czym raz pies widział, gdzie jest ukrywana nagroda, a innym razem tego nie widział. Naukowcy analizowali, jak często pies zaglądał przez dziurę w ogrodzeniu, nim zdecydował, gdzie szukać nagrody. To wskazywałoby bowiem, że ma on świadomość tego, że nie wie, gdzie znajduje się nagroda (ma zdolności metapoznawcze). Zatem nim wybierze ogrodzenie, spróbuje zdobyć więcej informacji.

Efekt paszportu

Niektórzy naukowcy twierdzą, że poszukiwanie dodatkowych informacji przez niektóre zwierzęta, takie jak psy, jest działaniem instynktownym, a nie wynika ze zdolności metapoznawczych. By to zweryfikować, dr Juliane Bräuer i dr Julia Belger sprawdziły, czy psy wykazują opisany przez Josepha Calla „efekt paszportu”. Chodzi o to, że jeśli człowiek szuka czegoś ważnego, np. paszportu, jest w te poszukiwania dużo bardziej zaangażowany, niż gdy szuka czegoś mniej istotnego. Podobnie zachowują się szympansy – bardziej angażują się w poszukiwania wartościowszego pożywienia. Bräuer i Belger sprawdzały więc też, czy psy zachowają się podobnie, a także czy na zaangażowanie ma wpływ to, czy zwierzak szuka zabawki, czy jedzenia.

Jakie z tego płyną wnioski?

Okazało się, że psy wiedzą, że nie wiedzą, bo poszukiwały dodatkowych informacji częściej, gdy nie widziały, gdzie była ukryta nagroda.

Z kolei w drugim wariancie, w którym nagrodą była żywność o wysokiej lub niskiej wartości, nawet jeśli psy szukały dodatkowych informacji, nie były bardziej skuteczne, niż wtedy, gdy wybór był przypadkowy. Bräuer i Belger przypuszczają jednak, że może się to wiązać ze stopniem podekscytowania zwierzaków znalezieniem nagrody. Chodzi o to, że nie mogą się one powstrzymać od zbliżania się do najbliższego ogrodzenia. Nawet jeśli widzą, że prawdopodobnie nie ma tam nagrody.