Alergia u psa – jakie są jej najczęstsze objawy?

Alergia to odpowiedź organizmu na otaczające go alergeny – substancje wywołujące uczulenie u niektórych osób czy zwierząt. U ludzi objawia się często wysypką, swędzeniem, obrzękiem śluzówek czy dusznościami. Wielu właścicieli zwierząt, którzy na własnej skórze doświadczyli tego przykrego stanu, nie zdaje sobie sprawy, że problem ten może dotyczyć również ich czworonogów. Alergenami mogą być np. pyłki roślin, rośliny wiatropylne i owadopylne. Psy reagują na alergię nieco inaczej niż ludzie. U człowieka przeważają astmatyczne objawy alergii, a u psów – dermatologiczne: silne zaczerwienienie skóry i grudki.

Czerwone uszy, karminowe wargi

Zmiany obejmują głowę, uszy, wargi. Dochodzi do zapalenia spojówek i wypływu surowiczego z nosa. Często występuje atopowe zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego. Stan zapalny obejmuje też skórę brzucha, boki ciała i miejsca między palcami. Oprócz pyłków niebezpieczne są roztocza, żywiące się martwym naskórkiem ludzi i zwierząt (stąd powiedzenie „uczulony na kurz”). Dlatego ważne jest systematyczne odkurzanie pomieszczeń.

Głowa zdrowa, reszta chora

Innym często spotykanym schorzeniem jest alergiczne pchle zapalenie skóry, wywołane alergenami zawartymi w ślinie pcheł. Charakterystyczne dla tej choroby są zmiany w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, miednicy i nasady ogona. Często obejmują też boki klatki piersiowej, tylne części ud i szyję; nie występują natomiast na głowie.

Z kolei alergia kontaktowa objawia się zmianami w miejscach słabo owłosionych, a więc na brzuchu, w okolicach pachwin i pach oraz na poduszkach palcowych. Te części ciała są bowiem wyjątkowo narażone na bezpośredni kontakt z alergenami znajdującymi się w posłaniu, na podłodze itp. Nawet leżenie na betonie może być przyczyną alergii, gdyż beton zawiera chrom, który ma duże właściwości alergizujące. Często przyczyną alergii kontaktowych są też nikiel, kobalt, guma i plastik.

Dlatego nieraz psy mają silne odczyny alergiczne na wargach i nosie, spowodowane dotykaniem miski lub zabawki. Uczulać mogą też niektóre obroże metalowe i przeciwpchelne.

Łysiny na całym ciele

Jeśli pies uporczywie się drapie, może cierpieć na alergię pokarmową. Ujawnia się ona z reguły w wieku od 4 miesiąca do 6 roku życia. Na ciele w różnych miejscach widać łysiny i przerzedzenia włosa, strupy, wypryski, a gdy dojdzie do zakażeń bakteryjnych – także sączące się rany. Rozpoznanie alergii bywa trudne, bo jej liczne objawy są wspólne dla wielu innych chorób, które trzeba najpierw wykluczyć, by trafnie postawić diagnozę.

Diagnoza po kwadransie

Leczenie alergii polega przede wszystkim na eliminacji z otoczenia zwierzęcia – o ile jest to możliwe – alergenów, czyli substancji odpowiedzialnych za jej wystąpienie. Dlatego najpierw trzeba ustalić jej przyczynę. Atopowe zapalenie skóry można rozpoznać na podstawie śródskórnego testu alergicznego.

Aby wyniki były miarodajne, trzeba zwierzę do niego przygotować, zwłaszcza przestać podawać leki kortykosterydowe na kilka tygodni przed terminem badania. Z kolei hormony płciowe (gestageny) należy odstawić 4 miesiące przed testem. Do testu zwierzęciu goli się bok i zaznacza miejsca na skórze, obok których podane zostaną śródskórnie wyciągi alergenów. Po około 15 minutach odczytuje się test. Jedynie odczyt na jad pchli jest wiarygodny dopiero po 48 godzinach.

Leczenie atopowego zapalenia skóry u młodych psów powinno obejmować także odczulanie, polegające na cyklicznym podawaniu we wzrastających stężeniach wyciągów alergenowych. W przypadku psów powyżej 5. roku życia zaleca się leczenie miejscowe i ogólne odpowiednimi lekami. W razie tzw. wtórnych zakażeń podrażnionej skóry konieczne jest badanie bakteriologiczne i terapia antybiotykami.

Życie z listą alergenów

Do diagnozowania i leczenia alergii stosuje się też biorezonans. Metoda ta polega na wychwyceniu biosygnałów patologicznych zwierzęcia dzięki elektrodom przymocowanym do jego ciała i zapisaniu ich w urządzeniu elektronicznym. Tam zostają zamienione w drgania harmoniczne, by powrócić do leczonego organizmu jako czynnik terapeutyczny (odczulanie). Zabieg nie jest bolesny. Zwierzę ma przymocowane do kończyn dwie elektrody, a nad nim znajduje się biosensor, którego wychylenia pozwalają zmierzyć stopień reakcji na alergen.

Podczas badania biorezonansem można sprawdzić kilkaset czynników mogących wywoływać alergię. Właściciel psa dostaje wydruk wyniku badania; bazując na nim może wykluczyć z jego diety alergeny pokarmowe lub usuwać z otoczenia alergeny kontaktowe i wziewne.

W przypadku alergii pokarmowych konieczna jest czasem dieta eliminacyjna. Przez 4-6 tygodni podaje się psu np. tylko jagnięcinę i ryż – najrzadziej uczulające pokarmy. Jeśli objawy alergii mijają (zazwyczaj po upływie około miesiąca), stopniowo wprowadza się inny rodzaj mięsa, a po 3 tygodniach kolejny składnik – i tak aż do wyłapania alergenu.

W Polsce wyróżniamy trzy sezony alergii pyłkowej:

• wczesnowiosenny (od lutego do połowy maja) – pylenie drzew liściastych: leszczyny, olchy, brzozy
• wczesnoletni (od końca maja do połowy lipca) – pyłki traw, wierzchliny, rzecicy, kostrzewy, żyta
• późnoletni (od lipca do połowy listopada) – pyłki chwastów, kłosówki, bylicy, nabłocia

Rasy szczególnie narażone na alergię: foksteriery, cairn teriery, teriery szkockie, walijskie, shar-pei, lhasa apso, dalmatyńczyki, bullteriery, buldogi angielskie, francuskie i mopsy.

Autor: Artur Dobrzyński