Ujarzmić niszczyciela

Skórka od chleba – mmm… pachnie wspaniale, ciekawe, jak smakuje? Mniam, pyszne. Patyk – twardy, nieprzyjemnie chrzęści w zębach, ale można go żuć. Papier – zabawnie szeleści i sprawia frajdę, gdy się go drze. Tak dwumiesięczne szczeniaki poznają otaczający je świat. W tym okresie pęd do eksploracji jest najbardziej intensywny. Psiaki są wtedy wyjątkowo ciekawskie i odważne.

Niszczenie to etap rozwoju

Nie mają rąk, więc radzą sobie za pomocą pyska – sprawdzają, jak smakują różne rzeczy, które nadają się do jedzenia lub gryzienia, a które piszczą lub toczą się i są najlepsze do zabawy. Kilkutygodniowe szczenięta mogą też wykazywać skłonność do współpracy z człowiekiem i nosić w pysku różne przedmioty.

W wieku 3-6 miesięcy przychodzi przełomowy moment w życiu psa – wymiana zębów. Wtedy psiaki mają szczególnie silną potrzebę gryzienia i żucia, co przynosi ulgę swędzącym dziąsłom. Gdy pies dojrzeje, najczęściej przechodzi mu skłonność do brania wszystkiego do pyska. Jednak gryzienie i żucie do końca życia pozostają jednymi z jego ulubionych zajęć.

Objaw lęku przed samotnością

Niestety, nie wszystkie psy wyrastają z etapu niszczenia przedmiotów. Takie zachowanie świadczy wówczas o tym, że zwierzę ma problemy psychiczne i jest w stresie. Podobnie jak obgryzanie paznokci przez dzieci, tak niszczenie rzeczy przez psy miewa na celu osłabienie napięcia.

Intensywne żucie przedmiotów, a także wygryzanie ran na ciele, powoduje uwalnianie endorfin – substancji zwanych hormonami szczęścia, a oddawanie się monotonnej czynności dodatkowo łagodzi stres. Szczególne skłonności do takich zachowań mają psy pobudliwe, np. teriery lub owczarki.

Najtrudniejsze do opanowania jest niszczenie będące objawem choroby zwanej lękiem przed samotnością – pies się denerwuje, gdy jego właściciel wychodzi z domu. Przypadłość ta występuje z różnym nasileniem, a towarzyszy jej jeden lub wiele objawów. Zwierzak dotknięty lękiem przed samotnością może demolować dom, „kraść” przedmioty pachnące właścicielem lub drapać drzwi, wreszcie – gryźć samego siebie, np. obgryzać pazury.

O tym, że czworonóg cierpi na lęk przed samotnością, świadczą też wycie lub uporczywe szczekanie, gdy przebywa sam, załatwianie potrzeb fizjologicznych w domu, mimo że został wcześniej wyprowadzony, i odmawianie jedzenia podczas nieobecności właściciela. Gdy pan w końcu wróci do domu, pies wita go z histeryczną radością i nie odstępuje na krok przez resztę dnia.

Lęk przed separacją występuje często u psów adoptowanych ze schroniska, zbyt wcześnie odłączonych od matki i rodzeństwa oraz rozwijających się w warunkach ubogich w bodźce.

Skutek braku ruchu

Na szczęście nie wszystkie psy, które niszczą przedmioty, cierpią na lęk przed samotnością. Niektóre po prostu się nudzą i w ten sposób dają upust swojej energii. Wówczas wystarczy wpleść w plan dnia więcej zabaw. Z dorosłym żywiołowym czworonogiem możemy nawet co dzień ćwiczyć np. frisbee.

Dla psiaka mniej ruchliwego odpowiedniejsze będą długie spacery połączone z lekcjami tropienia. Każdego natomiast warto nauczyć zabaw stymulujących umysł, choćby wskazywania pudełka, w którym schowany jest smakołyk, lub rozróżniania zabawek („przynieś piłeczkę”, „przynieś kość”).

U niektórych psów wytwarzają się nawyki poszukiwania jedzenia czy uciekania z domu. Zwierzak niszczy wtedy meble lub drzwi, by osiągnąć cel. Często zdarza się to rasom znanym z samodzielności, jak husky czy malamuty, jednak intensywnego szukania pożywienia możemy się też spodziewać po psach, które doświadczyły w życiu głodu. W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest stosowanie solidnych zabezpieczeń.

Zabawki do gryzienia

• Zabawki lateksowe, piszczące – są odpowiednie dla małych szczeniąt lub psów o „miękkim” pysku – takich, które ich natychmiast nie rozszarpią; gdyby jednak do tego doszło, trzeba uważać, żeby maluch nie nałykał się kawałków.
• Zabawki kauczukowe – są, choćby z racji ciężaru, doskonałe dla większych psów i bardzo odporne na ich zęby; ćwiczą mięśnie żuchwy i często mają wypustki, które masują dziąsła i czyszczą zęby.
• Kości i inne naturalne gryzaki (uszy, kurze łapki) suszone lub wędzone – są specjalnie preparowane, żeby ułatwić trawienie (lepiej ich jednak nie dawać żarłocznym psom, połykającym duże kawałki).
• Zabawki do wypełniania karmą (np. kong) – to najlepszy sposób na nudę; pies musi się nieźle namęczyć, żeby coś z nich wypadło; rozwijają inteligencję, sprawność i precyzję.

Jak przetrwać wymianę zębów?

• Schowaj cenne rzeczy – te, których nie możesz ukryć, spryskaj preparatem o odrażającym dla psa smaku (np. gorzkim lub kwaśnym); kupisz go w sklepie z artykułami dla zwierząt.
• Ogranicz swobodę poruszania się czworonoga po domu, dopóki nie skończy wymieniać zębów (możesz użyć przenośnej bramki, metalowego kojca lub długiej linki).
• Nie oklejaj nóg mebli taśmą ochronną, bo odrywanie i rozdzieranie szeleszczącej taśmy to dla szczeniaka wspaniała zabawa.

Jak postępować z niszczycielem?

Wracasz do domu i znajdujesz kolejną zniszczoną parę kapci…

• Powstrzymaj się od ukarania psa – w ten sposób jedynie pogłębisz jego problem i sprawisz, że zacznie się ciebie bać.

Następnym razem wychodząc z domu, zostaw pupilowi kilka zabawek, które zajmą go pod twoją nieobecność. Możesz wrzucić smakołyki do pustej plastikowej butelki lub wypchać psimi ciasteczkami przeznaczoną do tego celu zabawkę. A kapcie schowaj do szafy.

Pies w Twojej obecności zaczyna obgryzać nogę od stołu…

• Nie reaguj krzykiem, bo szczeniak szybko się nauczy, że niszczenie mebli to najlepszy sposób, by znaleźć się w centrum uwagi domowników.

Odwróć jego uwagę jakimś nagłym dźwiękiem, na przykład upuść pęk kluczy. Gdy spojrzy w twoim kierunku, łagodnie go przywołaj i zaproponuj wspólną zabawę w przeciąganie sznura lub szukanie i aportowanie piłeczki.

Widzisz, że pies trzyma w pysku część Twojej garderoby…

• Nie próbuj go gonić lub wyrywać mu ubrania na siłę, gdyż utrwalisz u niego nawyk kradzenia i niszczenia rzeczy.

Łagodnie go przywołaj i zaproponuj mu wymianę znaleziska na smakołyk. W ten sposób nie tylko odzyskasz rzecz w całości, ale również stworzysz podstawy do nauki aportowania.

Autor: Magda Urban