Rozwód – do kogo trafi zwierzę?

Przed takim problemem stoją Katarzyna i Piotr. Mimo prób, postanowili się rozstać. Przez kilka lat małżeństwa wspólnie opiekowali się dwoma psami – Czarkiem i Grzanką. Traktowali ich jak pełnoprawnych członków rodziny. Teraz czworonogi stały się kośćmi niezgody. Katarzyna i Piotr nie potrafią się porozumieć, z kim po rozwodzie miałyby zostać zwierzęta. Będą musieli to rozstrzygnąć sądownie. Jak przedstawia się polskie prawo w przypadku rozwodu i opieki nad wspólnymi psami? Co w momencie, gdy małżeństwo nie potrafi polubownie zdecydować, przy kim mają pozostać czworonogi?

Co w takiej sytuacji? Prawnik radzi:

Odpowiedź na pytanie, do kogo po rozwodzie będzie należało zwierzę jest złożona. Polskie prawo nie reguluje tej kwestii wprost. Do zwierząt, choć są one istotami żyjącymi, mają bowiem zastosowanie przepisy o rzeczach. Dlatego wszystko zależy, od tego kiedy doszło do nabycia poszczególnego zwierzęcia. Pies czy kot, który należał do jednego z małżonków jeszcze przed zawarciem małżeństwa, ciągle będzie należał do niego. Podobnie jest ze zwierzęciem otrzymanym w drodze darowizny bądź odziedziczonym. Jako majątek osobisty, takie zwierzę nie podlega „podziałowi" w razie rozwodu. Odmiennie przedstawia się kwestia, jeżeli zwierzę zostało zakupione lub adoptowane w trakcie małżeństwa. Wówczas wchodzi do majątku wspólnego i podlega podziałowi. Niejednokrotnie, zwierzęta, które przedstawiają dużą wartość rynkową np. rasowe psy czy koty stają się przedmiotem sądowych batalii o podział majątku. Na szczęście, coraz częściej, poza aspektem finansowym, zwraca się uwagę również na dobro zwierzęcia np. określając z którym z małżonków ma ono silniejszą więź, czy odpowiadając na pytanie, który z małżonków będzie w stanie zapewnić mu lepszą opiekę.

Nieco bardziej skomplikowana wydaje się być natomiast kwestia „kontaktów ze zwierzęciem” po rozwodzie, gdy zwierzę zostało przyznane bądź przypadło w podziale jednemu z małżonków. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby kwestia ta została uregulowana w drodze ugody określającej np. harmonogram spotkań ze zwierzęciem, czy sposób ponoszenia wydatków z nim związanych. Z perspektywy zwierzęcia, które może być emocjonalnie związane z obojgiem małżonków, może to być najlepsze wyjście. Podobnie z perspektywy samych opiekunów – małżonków. Postępowania sądowe o kontakty ze zwierzęciem są niestety trudne i w dalszym ciągu stanowią raczej rzadkość. Nie ma bowiem wyraźnych podstaw prawnych, by kontakty ze zwierzęciem regulować analogicznie jak robi się to w przypadku kontaktów z dziećmi. Porozumienie wydaje się być najlepszym rozwiązaniem.

Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce

Powstała w 1864 roku organizacja jest drugą tego typu na świecie. Działa na terenie całej Polski – ma niemal 90 jednostek terenowych obejmujących różne regiony. Celem TOZ jest wsparcie zwierząt w potrzebie – objęcie ich ochroną i opieką. Organizacja stale edukuje na temat właściwego stosunku do zwierząt, poszanowania ich. Działa na rzecz ich humanitarnego traktowania. Ideą jest zapewnienie im dobrobytu. Stara się kształtować w ludziach prozwierzęce instynkty. Dodatkowo działa na rzecz ochrony środowiska.

Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce doprowadziło do uchwalenia Ustawy o Ochronie Zwierząt z 21 sierpnia 1997 a także jej nowelizacji w 2022 roku.

Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce

Cykl porad prawnych powstaje przy współpracy z Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami i adwokatem Pawłem Matyją.