Wygląd rasy hovawart
Hovawart to duży, silny pies ważący nawet do 50 kg. Pies rasy hovawart ma mocną, harmonijną i wydłużoną sylwetkę. Jego głowa jest silna, z prostym, szerokim nosem, ciemnobrązowymi owalnymi oczami i wysoko osadzonymi, trójkątnymi, zwisającymi uszami. Szyja jest średniej długości, a ogon długi i dobrze owłosiony, noszony opuszczony lub lekko uniesiony.
Hovawart posiada gęstą, długą sierść o miękkim podszerstku, która chroni go przed zimnem i wilgocią. Rasa występuje w trzech umaszczeniach:
- czarnym,
- czarno-podpalanym (czarnym z rudymi znaczeniami na pysku, klatce piersiowej, łapach i ogonie),
- blond – od jasnego do ciemnego złocistego odcienia.

Charakter i usposobienie rasy hovawart
Hovawart jest psem o średnim temperamencie, wesołym i przyjacielskim. Dojrzewa stosunkowo późno, bo dopiero w trzecim, czwartym roku życia. Wrażliwy i oddany opiekunowi hovawart nie powinien być izolowany od rodziny. Dobrze się czuje w towarzystwie dzieci, ale trzeba pamiętać, aby ich wspólne zabawy odbywały się pod kontrolą.
Hovawart jest doskonałym, odważnym stróżem. Bez trudu rozpozna nawet dawno niewidzianych znajomych, a wobec obcych jest nieufny. Potrafi wyczuć realne zagrożenie i nie bywa agresywny bez wyraźnej przyczyny.
Hovawart zaakceptuje domowe zwierzęta, a także innego psa pod warunkiem, że ten nie będzie miał równie silnej osobowości. Na ogół nie wszczyna awantur z obcymi czworonogami, ale sprowokowany potrafi być groźnym przeciwnikiem.

Hovawart źle znosi bezczynność. Potrzebuje sporo ruchu, posiadanie domu z ogrodem nie zwalnia opiekuna z obowiązku wychodzenia z psem na spacery. W młodości żywiołowość przedstawiciela tej rasy może być nie lada wyzwaniem; z wiekiem większość psów staje się bardziej stateczna.
Umiejętności
Dawniej hovawart miał pilnować domu, zagrody i bydła. Obecnie również jest świetnym stróżem, ale jego umiejętności wykorzystuje się też w innych dziedzinach. To doskonały pies ratowniczy (lawinowy, gruzowy i poszukiwawczy), przewodnik niewidomych (Francja), pies służbowy (Szwajcaria), niektóre osobniki sprawdzają się też w dogoterapii.

Hovawarty to doskonałe psy użytkowe, które także w Polsce coraz częściej trafiają w ręce osób zainteresowanych szkoleniem. Pies rasy hovawart dobrze radzi sobie na kursach posłuszeństwa, nadaje się do szkolenia obrończego (IPO), a ze względu na doskonały węch także do tropienia. Można uprawiać z nim psie sporty: obedience, agility, flyball, canicross, taniec z psem. Natomiast zabawa z frisbee nie powinna mieć wyczynowego charakteru. Przedstawiciele tej rasy są też świetnymi pływakami.
Szkolenie i wychowanie
Hovawart wyróżnia się doskonałą pamięcią, dokładnością i umiejętnością szybkiego kojarzenia faktów. Jest inteligentny, chętnie się uczy, ale bywa uparty. Ponieważ wymagano od niego kiedyś samodzielności, obce mu są bezwzględne posłuszeństwo i mechaniczne wykonywanie poleceń. Odpowiednio zmotywowany hovawart potrafi być mistrzem w danej dziedzinie, lecz gdy powieje nudą odmówi współpracy.

Najlepiej reaguje na komendy wydawane spokojnym, stanowczym głosem. Nic natomiast nie wskóramy krzykiem czy przemocą. Szkolenie przedstawiciela rasy hovawart wymaga konsekwencji, urozmaiconych ćwiczeń i pozytywnych bodźców (dobrze się sprawdza szkolenie klikerowe). Hovawart jest łakomczuchem, ulubiony smakołyk może więc zdziałać cuda.
Dla kogo ta rasa
Hovawart nie nadaje się dla każdego. Opiekun powinien prowadzić aktywny tryb życia (hovawart potrzebuje ok. 1,5 godz. intensywnego ruchu dziennie), być osobą stanowczą, cierpliwą i mieć podstawową wiedzę z zakresu psiej psychiki.
Wady i zalety rasy hovawart
Hovawart – jaki jest? Poznaj jego wady i zalety!
Wady
- może popadać w konflikty z obcymi psami
- lubi zbierać odpadki
- dość obficie linieje
- wymaga zajęcia i szkolenia
Zalety
- przywiązany do opiekuna
- nadaje się dla rodziny z dziećmi
- dobry, mało hałaśliwy stróż
- wszechstronny użytkowo
- można uprawiać z nim psie sporty
- akceptuje domowe zwierzęta
- ma łatwą do oczyszczenia sierść
Zdrowie rasy hovawart
Rasa ta jest uznawana za odporną. Hovawart może mieć skłonności do:
- dysplazji stawów biodrowych (do uzyskania uprawnień hodowlanych wymagane jest prześwietlenie).
- chorób oczu,
- chorób serca,
- niedoczynności tarczycy,
- zespolenia wrotno-obocznego,
- rozszerzenia i skrętu żołądka.

Żywienie rasy hovawart
Hovawart ma zwykle ogromny apetyt, dlatego trzeba kontrolować jego wagę i ilość podawanego pokarmu. W okresie intensywnego wzrostu wymaga dobrze zbilansowanej karmy dla szczeniąt dużych ras z dodatkiem glukozaminy i chondroityny. Hovawarta można także karmić dietą domową – gotowaną lub BARFem – pod warunkiem, ze zadbamy o odpowiednią suplementację.

Dieta dorosłego psa rasy hovawart powinna być dostosowana do jego trybu życia (warto cały czas podawać preparaty chroniące stawy). Dzienną porcję trzeba podzielić co najmniej na dwa posiłki, odliczając smakołyki. Ze względu na ryzyko skrętu żołądka hovawart powinien mieć zapewnione przynajmniej 30 minut odpoczynku po posiłku.
Pielęgnacja rasy hovawart
Do zabiegów pielęgnacyjnych psa rasy hovawart należy przyzwyczajać już od szczeniaka – pies powinien akceptować czesanie, oglądanie uszu, kontrolowanie stanu zębów. Dorosłego psa rasy hovawart wystarczy dokładnie wyczesać raz na tydzień lub dwa, zwracając uwagę na włos za uszami i w pachwinach, gdyż ma on skłonność do filcowania się. Nie należy szczotkować psa na sucho – sierść przed pielęgnacją trzeba delikatnie zwilżyć odżywką dla długiej sierści. Zapobiegnie ona plątaniu się i filcowaniu włosów.

Sierść hovawarta ma właściwości samooczyszczające, bardzo łatwo usunąć z niej zabrudzenia. Psa tej rasy należy kąpać wyłącznie przy wyraźnej potrzebie. Przed myciem hovawarta należy dokładnie wyczesać – pod wpływem wody wszelkie splątania zacisną się jeszcze bardziej. Po kąpieli należy dokładnie osuszyć psa ręcznikiem.
Akcesoria
Do czesania hovawarta potrzebna będzie szczotka włosiana, druciana oraz metalowy grzebień o szerokim rozstawie ząbków. Psa rasy hovawart należy wyprowadzać na spacer w wygodnej, solidnej obroży lub w dobrze dopasowanych szelkach typu guard oraz na tradycyjnej smyczy nie krótszej, niż 3m. Kaganiec dla hovawarta powinien być fizjologiczny i umożliwiać zwierzakowi wygodne dyszenie.
Historia rasy hovawart
Hovawart wywodzi się od wiejskich psów stróżujących z okolic Harzu i Schwarzwaldu. W średniowieczu nazwa rasy w języku średniowysokoniemieckim oznaczała stróża podwórka.

Pierwsze wzmianki o hovawarcie znajdujemy w niemieckim kodeksie prawnym z 1380 r. W 1513 r. Albrecht Dürer uwiecznił na miedziorycie „Rycerz, śmierć i diabeł” długowłosego psa, którego miłośnicy rasy uważają za dawnego hovawarta.
Początek współczesnej hodowli miał miejsce dopiero przed I wojną światową. Bertram König skojarzył wówczas wiejskie psy z rejonu Harzu, Schwarzwaldu i Odenwaldu i wyhodował pierwsze hovawarty.
Za twórcę rasy uważa się jednak jego syna Kurta F. Königa, który w latach 20. XX wieku podjął działania w celu jej rekonstrukcji. Skrzyżował psa wiejskiego m.in. z owczarkiem niemieckim, leonbergerem, nowofundlandem, dużym szwajcarskim psem pasterskim i kuwaszem.

Choć w czasie II wojny światowej większość nowej populacji wyginęła, miłośnikom rasy udało się odnaleźć kilka ocalałych czworonogów. W 1947 r. założono w Niemczech Związek Hodowców Hovawartów, a w 1957 r. zorganizowano pierwszą specjalistyczną wystawę. W 1972 r. hovawarta uznano za rasę użytkową z egzaminem na psa obrończego.
Hovawart w Polsce
Pierwsze psy rasy hovawart pojawiły się w Polsce w roku 1985. Obecnie rasa ta cieszy się umiarkowaną popularnością.
Wzorzec rasy hovawart
Hovawart – grupa II FCI, sekcja 2.2, nr wzorca 190
| Kraj pochodzenia | Niemcy |
| Charakter | ceniony pies pracujący o wszechstronnej użytkowości, ma wyrównany i łagodny temperament. Odznacza się instynktem obrony, walecznością, pewnością siebie i odpornością na stres, dobrym węchem i średnią pobudliwością. Harmonijna budowa i wyjątkowe oddanie swej rodzinie czynią z niego wspaniałego psa do towarzystwa, stróża, obrońcę, tropiciela i ratownika. |
| Wysokość w kłębie | psy 63-70 cm, suki 58-65 cm |
| Waga | suki ok. 30, psy ok. 40 kg |
| Szata | Długi, mocny włos okrywowy jest przylegający i lekko pofalowany, podszerstek skąpy. Sierść jest najdłuższa na piesi, brzuchu, tylnych stronie nóg przednich i ud, oraz na ogonie. Najkrótsza na głowie i przednich stronach nóg. Sierść jest gęsta. |
| Maść | blond, czarna podpalana i czarna |
| Długość życia | 11-13 lat |
| Odporność na warunki atmosferyczne | bardzo odporny |
| Koszty utrzymania | od 250 zł miesięcznie |
| Cena psa z rodowodem | ok. 5000 zł |