Psia emerytura dla psów służbowych. Kiedy psy odchodzą na zasłużoną emeryturę?

Niektóre psy sumiennie przez lata wypełniają swoje obowiązki w policji, ratownictwie, straży pożarnej czy granicznej lub na lotniskach, narażając przy tym swoje zdrowie, a niekiedy nawet i życie. Przeszkolone, wielokrotnie ratowały ludzkie życie, wykrywały narkotyki lub materiały wybuchowe. Po latach ciężkiej pracy należy im się godne i spokojne życie na emeryturze. Jak w Polsce wygląda psia emerytura dla służbowych zwierzaków? I czy należy się ona także innym pracującym psom?

Zwierzęta służbowe i ich życie na emeryturze

Mundurowi od wielu lat apelowali o to, aby zwierzęta służbowe mogły otrzymywać świadczenia pieniężne. Pies, który kończy swoją służbę trwającą mniej więcej od 8 do 10 lat, najczęściej trafia pod opiekę dotychczasowego przewodnika. Nie zawsze jednak ma on warunki i środki, aby zapewnić zwierzęciu godne życie na emeryturze. Zwłaszcza że większość psów-cywilów boryka się ze schorzeniami powstałymi podczas trwania służby. Jeszcze trudniej sprawować opiekę nad koniem, kiedy do kosztów utrzymania należy doliczyć dodatkowo wynajem odpowiedniego miejsca. W końcu nie każdy posiada własną stajnię!

Od 2021 roku w Polsce wprowadzono emeryturę dla zwierząt służbowych. Zgodnie z nową ustawą psy pracujące w służbach mundurowych podległych MSWiA, w Służbie Więziennej, w Siłach Zbrojnych RP i w Straży Marszałkowskiej po ukończeniu 9 roku życia przechodzą na psią emeryturę. Opiekę nad nimi sprawować ma jednostka, w której dotychczas służyły.

Nie znaczy to jednak, że psy policyjne na zawsze utkną w służbowym kojcu! Prawo dopuszcza przekazanie zwierzaka pod opiekę osób uprawnionych. W pierwszej kolejności do opieki nad czworonogiem prawo ma przewodnik, z którym psiak odbywał służbę, a jeśli nie wyrazi on takiej chęci, psiego emeryta może przygarnąć inny, czynny albo emerytowany funkcjonariusz lub pracownik cywilny. Zwierzaka może przejąć także organizacja społeczna zajmująca się ochroną zwierząt.

Co najważniejsze pies na emeryturze wciąż utrzymywany jest przez państwo. Tak jak każdy pies na służbie czynnej, emeryt ma opłacane codzienne utrzymanie i niezbędną mu opiekę weterynaryjną, w tym profilaktykę i leczenie. Dzięki temu zwierzaki na psiej emeryturze będą mogły w spokoju odpocząć u boku osoby, której są najbardziej oddane – nawet jeśli ta osoba nie miałaby pieniędzy na utrzymanie czworonoga, którego zdrowie jest często nadszarpnięte latami ciężkiej pracy. Podobne przepisy dotyczą także koni służbowych. Emeryturą objęte zostają również te zwierzęta, które zostały wykluczone z pracy – na przykład z powodu trwałej kontuzji czy braku postępów podczas szkolenia.

Psia emerytura nie tylko dla mundurowych

Psy służbowe to nie jedyne czworonogi, którym należy się emerytura. Do ciężko pracujących zwierzaków zaliczyć można także:

• psich ratowników wodnych,
• psich ratowników górskich,
• psy gruzowiskowe,
• psy do dogoterapii,
• psi przewodnicy osób niewidomych.

Takie czworonogi również wykonują obciążającą fizycznie i psychicznie pracę – nawet jeśli po prostu odwiedzają chore osoby w szpitalach. Psy ratownicze są dodatkowo narażone na przeróżne kontuzje i choroby zwyrodnieniowe. Sprawia to, że po pewnym czasie żaden zwierzak nie będzie pracował efektywnie, a w niektórych przypadkach dalsze sprawowanie zadań może sprawiać mu po prostu ból. Z tego względu każdy opiekun pracującego psa zobowiązany jest do regularnego kontrolowania stanu zdrowia swojego podopiecznego, zapewniania mu możliwości odpoczynku po dniu pracy i... psiej emerytury.

W jakim wieku pies może przejść na emeryturę?

W przypadku psów, które pracują w innych służbach, niż wspomniane w ustawie, nie określono precyzyjnie wieku emerytalnego. Z dalszej pracy bezwzględnie powinny być zwolnione wszystkie chore czworonogi – albo do czasu wyleczenia problemów zdrowotnych (o ile jest to możliwe), albo już dożywotnio. Również niektóre problemy behawioralne pojawiające się na przykład po traumach będą wskazaniem do odesłania psa na emeryturę. Jednak nawet jeśli pies jest w doskonałym zdrowiu i chętnie wykonuje powierzone mu zadania, nie może być dożywotnio wykorzystywany! Psia emerytura powinna obowiązywać w przypadku wszystkich czworonogów, które ukończyły 9. rok życia.

Niektóre organizacje wykorzystujące psy do pracy regulują kwestię emerytury własnymi przepisami. Niektóre fundacje zwalniają z pracy wszystkie psy powyżej 5 roku życia, inne pozwalają nawet 8-letnim zwierzakom brać udział w akcjach ratunkowych. W przypadku niepaństwowych organizacji każdy pies jest psem właścicielskim, czyli ma swojego własnego opiekuna, który pełni nad nim odpowiednią opiekę. Może być to ratownik górski, członek fundacji zajmującej się szkoleniem psów do dogoterapii czy osoba niewidoma, która otrzymała psiego pomocnika. Osoba ta musi dbać o podopiecznego tak, jak każdy inny opiekun domowego czworonoga. Niezależnie od tego, czy bierze on udział w służbie, czy odszedł już na psią emeryturę.

Emerytura dla psów w hodowli

Nie można zapominać, że nie tylko psy-ratownicy wykonują ciężką, obciążającą pracę. Na skutki celowych działań człowieka narażone są także psy hodowlane – w szczególności suki, które nawet co roku wydają na świat mity szczeniąt. Jak bardzo obciążająca jest ciąża, urodzenie maluchów i ich odkarmienie, powinien wiedzieć każdy odpowiedzialny hodowca. Dlatego według regulaminu hodowli ZKwP wszystkie suki hodowlane przechodzą emeryturę pod koniec roku, w którym skończą 8 lat. Ta reguła nie obowiązuje samców-reproduktorów – w ich przypadku nie istnieją żadne ograniczenia dotyczące górnej granicy wieku.