Spaniele w akcji

Najbardziej zapracowane spaniele to springer spaniele angielskie i cocker spaniele. Te łagodne, nieduże psy nie są rzecz jasna szkolone po to, by ścigać i obezwładniać przestępców, lecz by wyszukiwać niebezpieczne substancje i przedmioty – głównie narkotyki, broń i materiały wybuchowe.

Atuty spanieli

Psy pełniące odpowiedzialną funkcję w policji nie mogą być agresywne, gdyż często pracują w zatłoczonych pomieszczeniach, a nie nakłada się im wtedy kagańca, ponieważ przeszkadzałby w poszukiwaniach.

W tej pracy przydatny jest dobry węch i naturalna skłonność spanieli, psów używanych podczas polowań na ptactwo do posługiwania się górnym wiatrem, czyli węszenia w powietrzu, a nie szukania tropów na ziemi.

Ponadto jako płochacze (psy przeznaczone do wypłaszania zwierzyny podczas polowań) spaniele są dynamiczne i wytrwałe. Potrafią w krótszym czasie, niż duże psy przeszukać większy teren.

Ważne jest także to, że są bardzo inteligentne, szybko się uczą, są gotowe do współpracy z człowiekiem i mają zapał do aportowania. Natomiast niewielkie rozmiary spanieli sprawiają, że są one lepiej niż owczarki niemieckie czy labradory przystosowane do pracy w małych pomieszczeniach.

Dla policji czy straży granicznej wiecznie borykających się z ograniczonym budżetem nie bez znaczenia jest też niższy koszt utrzymania mniejszych psów.

Gen policjanta 

Pierwsi przydatność spanieli do pracy w policji odkryli Brytyjczycy. Wykorzystują je na wyspach od ponad ćwierćwiecza.

Szkolenie spaniela rozpoczyna się, gdy ukończy sześć tygodni.Początkowo polega głównie na wzmacnianiu naturalnej skłonności do aportowania. Potem w pojemniku-zabawce zamyka się próbkę nasączoną zapachem narkotyku.

Przewodnik bawi się ze spanielem tą zabawką w aportowanie i chowa ją w coraz bardziej niedostępnych miejscach. Szczeniak chce się bawić, więc szuka zabawki, aby ją zaaportować, i szybko kojarzy zapach narkotyków z zabawą.

Psy uczy się rozpoznawania po zapachu pięciu podstawowych narkotyków: kokainy, heroiny, haszyszu, marihuany i amfetaminy. Oczywiście spaniele nie są pozbawione wad, bywają hałaśliwe lub nadpobudliwe. Zdarzają się osobniki nerwowo reagujące na obce osoby, które próbują nawiązać z nimi kontakt.

Mimo to szkolenie się opłaca, bo spaniele żyją dłużej niż psy dużych ras i odchodzą na emeryturę zazwyczaj dopiero w wieku 10 lat – dwa lata później niż owczarki niemieckie.

Spaniel w kojcu?

W Polsce wciąż rzadko się spotyka spaniele służące w policji czy wojsku. Dziesięć lat temu nasza policja otrzymała w prezencie od brytyjskiej królowej Elżbiety II dwa młode psy szkolone do wyszukiwania narkotyków – springer spaniela angielskiego (jednego z najskuteczniejszych psów w warszawskiej policji) i labradora.

Oba w tym roku odchodzą na zasłużoną emeryturę. Brak młodszych springerów na służbie wynika z tego, że rasy te wciąż nie należą do popularnych i w związku z tym są dość drogie.

Popularniejsze są u nas cocker spaniele, dlatego polskie służby mają większe możliwości zakupienia psów tej rasy. Kilka służy w policji, a cztery w straży granicznej. W naszych warunkach utrudnieniem w wykorzystywaniu spanieli do pracy jest to, że niektóre z nich źle znoszą samotność i zamknięcie w kojcu.

Nie zawsze bowiem nasi przewodnicy psów służbowych mają warunki, by trzymać je w domu. Brytyjczycy nie mają takich problemów. Jeden przewodnik może mieć pod opieką nawet cztery psy o różnych specjalnościach. Opiekuje się nimi przez całą dobę, jest odpowiedzialny tylko za pracę z nimi i nie ma innych obowiązków.

Maluchy na służbie

Do pracy w różnych służbach wykorzystuje się nie tylko spaniele. Coraz większą różnorodnością ras może się pochwalić m.in. polska Straż Graniczna, która psy małe i średnie zatrudnia np. do wyszukiwania narkotyków (małego psa łatwo jest podnieść, aby mógł obwąchać górne partie przeszukiwanego obiektu, może też wejść w zakamarki niedostępne większym psom).

Oprócz cocker spanieli w straży granicznej służą foksteriery, teriery walijskie, jagdteriery, posokowce bawarskie i sznaucery średnie.

W służbie celnej nadal zdecydowanie przeważają labradory, ale w przyszłości prawdopodobnie szkolonych będzie więcej psów małych ras.

Obecnie czynną służbę pełni sznaucer miniaturowy, który okazał się znakomitym celnikiem. Natomiast już w lutym formalne szkolenie rozpocznie młody terier walijski. Podobnie jak wspomniany sznaucerek będzie uczony wykrywania tytoniu i podejmie pracę w Izbie Celnej w Olsztynie.

Autor: Urszula Charytonik