Czas do szkoły

Każdemu psu potrzebne są podstawy dobrego wychowania. Większość czworonogów ułożonych za młodu w wieku dorosłym nie wymaga już dużej pracy wychowawczej – ale namawiamy do kontynuowania szkolenia!

Kiedy szkolić?
Gdy tylko psiak trafi do naszego domu! Ale pod pewnymi warunkami:

• nauka szczeniaka musi być oparta wyłącznie na bodźcach pozytywnych,
• sesje powinny być krótkie i ciekawe,
• szkolenie ma być zabawą, ale z regułami.

Pamiętaj!

• Szczeniak – jak dziecko – uczy się szybko. Nieszkolony będzie się uczył sam – niekoniecznie pozytywnych rzeczy…
• W szkoleniu malucha ważniejsze od nauki komend jest to, by nabrał przekonania, że współpraca z panem jest wspaniała!

Z instruktorem czy samodzielnie?
Zupełnie samodzielne możesz szkolić psa tylko wtedy, kiedy masz już w tym doświadczenie. Jeżeli to twój pierwszy szczeniak, zapisz go przynajmniej do psiego przedszkola lub weź kilka prywatnych lekcji. Szkoleniowiec skoryguje twoje błędy, wyłapie problemy i zaproponuje rozwiązania. Po takim wstępie możesz psa dalej szkolić sam. Pomogą ci w tym:

• książki,
• internet,
• znajomi mający dobrze ułożone psy.

Jeśli wolisz szkolić psa pod okiem specjalisty, musisz go wybrać. Kieruj się opiniami znajomych i własnymi obserwacjami. Wybierz kilka polecanych szkół i idź na zajęcia (podczas szkolenia grupowego instruktor nie powinien mieć nic przeciwko przyglądaniu się jego pracy z boku). Jeśli zależy ci na szkoleniu indywidualnym, zapisz się na jedną lekcję. Oceń, czy odpowiadają ci stosowane przez szkoleniowca metody. Zwróć też uwagę na jego stosunek do przewodników – czy potrafi dobrze nawiązać kontakt, czy jasno tłumaczy, stara się korygować ich błędy. Możesz też skorzystać z oferty szkół prowadzonych lub rekomendowanych przez Związek Kynologiczny w Polsce (www.zkwp.pl). Ponieważ nawet w jednym oddziale zakłady szkolenia mogą się nieco różnić metodyką, zasięgnij opinii ich absolwentów.

Indywidualnie czy grupowo?
Większość ośrodków szkolenia oferuje oba rodzaje szkoleń. Szkolenie indywidualne jest droższe. Wybierz je, zwłaszcza jeśli:

• twój pies ma poważne problemy (agresja, duża lękliwość),
• bardzo rozprasza go obecność innych czworonogów,
• masz ambicje sportowe.

Podstawowe posłuszeństwo czy sport?
Jeżeli zależy ci tylko na tym, by psiak był grzeczny, wystarczy szkolenie w zakresie podstawowego posłuszeństwa. Jeśli natomiast chciałbyś robić z nim coś więcej, masz do wyboru całą gamę psich sportów.

Podstawowe posłuszeństwo
Nauka podstawowego posłuszeństwa powinna dotyczyć każdego psa. Szkolenie w tym zakresie oferują prawie wszystkie ośrodki. Kursy grupowe zwykle kończą się egzaminem PT (Psa Towarzyszącego). Koszt kursu to 400-600 zł (zajęcia dwa razy w tygodniu przez trzy miesiące). Szkolenie indywidualne kosztuje 40-80 zł za godzinę.

PSIE SPORTY

Posłuszeństwo sportowe
W posłuszeństwie sportowym pies musi wykonywać ćwiczenia w ściśle określony sposób, radośnie i być wpatrzony w przewodnika. Nie wystarczy, że np. usiądzie na komendę – musi usiąść prosto. Posłuszeństwo sportowe to jedna z najtańszych dysyplin, bo do ćwiczenia nie potrzeba skomplikowanego sprzętu, tylko równy plac.

Obedience
Regulamin obedience jest podobny do PT, ale zawiera też parę innych ćwiczeń.
więcej na www.zkwp-szkolenie.pl

Szkolenie obrończe
Wbrew powszechnemu mniemaniu, nie przygotowuje psa do prawdziwej obrony. Ukierunkowuje go jedynie na zdobycie rękawa, który ma na sobie pozorant. Mimo to powinno dotyczyć tylko psów o zrównoważonej psychice, których właściciele nad nimi panują. Do szkolenia wystarczą szelki, obroża, smycz, koziołki do aportowania – ale jego koszt i tak wyniesie 200-300 zł miesięcznie.

Tropienie
Tropienie to świetne zajęcie dla wszystkich psów. Męczy je umysłowo, nie obciążając przy tym zbytnio fizycznie. Uspokaja zwierzaki nerwowe i pomaga nieśmiałym nabrać pewności siebie. Do trenowania tropienia sportowego potrzebne są szelki, 10-metrowa linka i… pomocnik do układania śladów.
więcej na s. 44.

Agility
Agility to tor przeszkód dla psów, który muszą pokonać w odpowiedniej kolejności, bez błędów i w jak najkrótszym czasie. Przewodnik kieruje podopiecznym tylko za pomocą gestów i głosu. W zawodach uczestniczyć mogą wszystkie psy (większość zawodów organizuje ZKwP – do startu wystarczy, że przewodnik jest jego członkiem). Jedynie w mistrzostwach świata i od zeszłego roku w mistrzostwach Polski mogą startować wyłącznie zwierzaki rodowodowe. Naukę najlepiej rozpocząć pod okiem instruktora. W tym celu trzeba się zapisać do klubu agility (miesięczna składka członkowska wynosi 20-60 zł). Cena jednej lekcji – ok. 20 zł.

Frisbee
Widowiskowy sport, w którym pies łapie latający talerz. Kluby dogfrisbee oferują seminaria (koszt 60-300 zł za dzień) i wspólne treningi (niektórzy nawet za darmo, np. DiscBusters!), podczas których można się nauczyć podstaw i doskonalić umiejętności. Trzeba także pracować dużo samemu – przede wszystkim nad techniką rzucania. Startować w zawodach może każdy pies. Cena krążka: 20-50 zł (trzeba mieć ich kilka).
więcej na www.dogfrisbee.pl

Flyball
W sztafecie z latającą piłką rywalizują z sobą dwie drużyny po cztery psy. Każdy musi przeskoczyć przez cztery płotki, dobiec do wyrzutni, nacisnąć na pedał, uwolnić piłkę i wrócić z nią przez płotki. Aby uprawiać ten sport, należy się zapisać do klubu (m.in. Fort i DiscBusters! w Warszawie, The Borders w Chorzowie, Woof we Wrocławiu).

Taniec z psem
Przewodnik i pies wykonują układ taneczny w rytm wybranej muzyki. Nie jest to dyscyplina popularna w Polsce, niektóre szkółki oferują zajęcia grupowe.

Weight pulling
Przeciąganie ciężarów wywodzi się z czasów, gdy psy były wykorzystywane do ciągnięcia nie tylko sań, ale też np. wózków z mlekiem. Pies ma przeciągnąć obciążony wózek. Właściciel motywuje go jedynie głosem.
więcej na www.mushing.pl,
www.klubterieratypubull.hg.pl

Zawody psów pasterskich
Nawet ułożenie psa o dobrym instynkcie wymaga sporej pracy. W Polsce jest mało ośrodków (głównie Wrocław), w których można zgłębiać tajniki pasienia.
więcej na www.zkwp-szkolenie.pl
Wyścigi chartów
Dzielą się na torowe i terenowe (coursingi). Psy biegają za wabikiem, tzw. sztucznym zającem. W Polsce uprawnione do startów są tylko charty.
więcej na www.zkwp-szkolenie.pl

Sporty zaprzęgowe
Oprócz klasycznych wyścigów zaprzęgów – sań lub wózków – można wybrać skijoring, pulkę, bikejoring, czy najmniej wymagający sprzętowo canicross (więcej o tych dyscyplinach na www.psy.pl). Startować mogą psy różnych ras i nierasowe. W całej Polsce działają kluby miłośników, którzy chętnie pomogą początkującym. Nadzór nad tym sportem pełni u nas Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów.
więcej na www.mushing.pl

Dyscypliny myśliwskie
Próby i konkursy przeznaczone są dla okreś-
lonych ras psów myśliwskich. Przygotowanie czworonogów musi się odbywać pod okiem szkoleniowca, zwanego menerem.
więcej na: www.pzlow.pl,
warsztaty-psow.net

Metody szkolenia
Wszystkie pozytywne metody szkolenia bazują na nagradzaniu pożądanych zachowań. Różnią się natomiast podejściem do stosowania kar. Nowocześni szkoleniowcy zgadzają się co do jednego: nie ma potrzeby stosowania przykrych bodźców do nauczenia psa nowego zachowania. Spośród metod pozytywnych obecnie w Polsce najbardziej popularne są dwie: łupowa i klikerowa.

Metoda łupowa
Wywodzi się ze szkolenia obrończego i bazuje na silnym nakręceniu psa na aport. Stosuje się w niej kary, zwane korektami, ale dopiero gdy ma się pewność, że pies potrafi wykonać ćwiczenie. Po spełnieniu polecenia zwierzaka się chwali i nagradza. W rękach doświadczonego szkoleniowca ta metoda może dać dobre efekty; osoba z mniejszym wyczuciem czasem traktuje psa zbyt ostro.

Metoda klikerowa
Zakłada niestosowanie żadnych kar. Zachowania niechciane należy ignorować, a najlepiej do nich nie dopuszczać. Kliker służy do precyzyjnego zaznaczania tych pożądanych. Dźwięk sam w sobie nie jest nagrodą i po kliknięciu zawsze należy dać psu smakołyk.
więcej na www.dogs.gd.pl/kliker

Uczenie i oduczanie
Wbrew porzekadłu „Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał” pies zwykle uczy się łatwo nowych rzeczy także w starszym wieku. Porzekadło powinno brzmieć raczej: „Czego Reksio się nauczy, Reks się nie oduczy”. O wiele bowiem łatwiej, niż oduczać, jest zapobiegać powstaniu złych nawyków – i to nie tylko powstrzymując psa od niechcianych czynności, lecz ucząc go tych pożądanych.
Nie można zapominać, że wszystkie złe, z naszego punktu widzenia, zachowania czworonoga: szczekanie, uciekanie, gryzienie, zjadanie świństw itp. są jego naturalnymi zachowaniami. Zwierzę nie rozróżnia dobra i zła. Nie jest też zdolne do świadomej złośliwości, choć czasem jego zachowanie takie się wydaje. Dla psa dobre jest to, co jest przyjemne lub przynosi mu korzyści, a złe wszystko, co nieprzyjemne lub co wiąże się z przykrymi skutkami. Pamiętając o tym, postaraj się wychowywać pupila tak, by nie mieć później zbyt wiele do naprawiania…
Plusy i minusy

Szkolenie grupowe:
+ jest tańsze
+ opłata za kurs z góry mobilizuje do ukończenia go
+ pies przyzwyczaja się do pracy w obecności innych czworonogów
– mniej indywidualne podejście
– zwykle nastawienie na codzienne posłuszeństwo (minus dla osób chcących szkolić psa sportowo)

Szkolenie indywidualne:
+ dostosowanie do potrzeb klienta (pora, miejsce, częstotliwość, czas trwania) i jego psa (tempo nauki, nastawienie na konkretne problemy)
– jest droższe
– z różnych powodów część osób nie doprowadza go do końca (koszty, brak motywacji opłatą z góry)
Dla kogo jaka dyscyplina?
PT, obedience, taniec z psem, tropienie – dla każdego
Agility, frisbee – dla każdego za wyjątkiem psów mających poważne problemy z sercem lub poruszaniem się
Flyball – dla czworonogów obdarzonych silną pasją aportowania
Sporty obrończe – dla psów o silnej psychice, z dobrymi popędami (łupu, walki), zdrowych – i przewodników, którzy potrafią nad psami zapanować
Ratownictwo – dla zwierząt o odpowiedniej psychice, z dobrymi popędami, zdrowych – i przewodników mających dużo czasu na treningi
Pasterstwo – dla psów ras pasterskich obdarzonych instynktem pasterskim
Coursingi – dla chartów i kilku ras pokrewnych (inne czworonogi mogą czasem biegać rekreacyjnie)
Sporty zaprzęgowe – w zależności od dyscypliny mogą startować wszystkie psy, głównie jednak dla psów ras zaprzęgowych i specjalnych mieszańców
Próby i konkursy dla psów myśliwskich, field trialsy – w zależności od dyscypliny – dla psów określonych ras myśliwskich obdarzonych określonym instynktem (przewodnik nie musi być myśliwym)
Weight pulling – teoretycznie dla wszystkich psów, w praktyce głównie dla ras zaprzęgowych, terierów typu bull i molosów