Zawał serca to częsta przyczyna śmierci u ludzi w podeszłym wieku. Na zawał narażeni są szczególnie mężczyźni chorujący na nadciśnienie lub cukrzycę, a jego ryzyko zwiększa nieprawidłowa dieta i nadwaga oraz silny stres. Wielu opiekunów psów uważa, że nagła śmierć pupila może być wywołana właśnie zawałem serca – szczególnie, jeśli dotyczy to zwierzaka, który odszedł w bardzo stresującej sytuacji, na przykład podczas hucznej nocy sylwestrowej. Tylko czy psy faktycznie mogą mieć atak serca?
Czym jest zawał serca?
Zawał serca lub zawał mięśnia sercowego (zwany potocznie atakiem serca) to martwica mięśnia sercowego wywołana jego niedokrwieniem na skutek niedrożności tętnicy doprowadzającej krew do serca. Bezpośrednią przyczyną zawału jest najczęściej zakrzep, który tworzy się w miejscu zwężonym przez blaszkę miażdżycową. Złogi takie zwężają naczynie, a gdy przepływ krwi zmaleje o 2/3, dochodzi do niedokrwienia danego obszaru serca i nieodwracalnych uszkodzeń. Jeśli przepływ krwi nie zostanie szybko przywrócony, rozwija się martwica.
Blaszki miażdżycowe mogące zablokować przepływ krwi powstają na skutek gromadzenia się wewnątrz tętnic cholesterolu i innych lipidów. Taki proces może zachodzić u ludzi już w bardzo wczesnym wieku i nie dotyczy wyłącznie naczyń doprowadzających krew do serca. Skrzepy mogą lokalizować się także w mózgu, prowadząc do udaru mózgu, w nerkach czy w tętnicach kończyn.
Czy pies może mieć zawał serca?
Choć opisano kilka przypadków zawału serca u psa, nie jest to problem występujący często u domowych czworonogów. Metabolizm tych zwierząt różni się od ludzkiego – nawet dieta zawierająca niezdrowe dla człowieka nasycone kwasy tłuszczowe nie powoduje u psów odkładania się cholesterolu w naczyniach krwionośnych, dlatego nie dochodzi do rozwoju miażdżycy i powstawania zakrzepów. Duże znaczenie ma także inna budowa naczyń wieńcowych, które zaopatrują serce w krew oraz spoziomowana postawa ciała. Dlatego zawał serca u psa bardzo rzadko jest przyczyną nagłej śmierci zwierzaka.
Nie znaczy to jednak, że pies nie może mieć zawału serca. Jest to jednak znacznie rzadsza sytuacja, niż w przypadku ludzi i występuje przede wszystkim jako powikłanie chorób przewlekłych. UI psów zdarzają się także tzw. mikrozawały, związane z przewlekłymi chorobami serca, a ich zaistnienie stwierdza się dopiero podczas sekcji. Do zmniejszenia ukrwienia mięśnia sercowego i jego martwicy mogą predysponować:
- nowotwory w obrębie układu sercowo-naczyniowego,
- przewlekłe choroby serca (szczególnie kardiomiopatia rozstrzeniowa),
- zapalenie mięśnia sercowego,
- choroby nerek,
- choroby naczyń krwionośnych,
- zatrucia (także lekami),
- niedobory żywieniowe.
Natomiast odkładanie się cholesterolu w naczyniach krwionośnych może stanowić powikłanie hiperlipidemii, czyli zaburzonego metabolizmu tłuszczów. Wzrost stężenia triglicerydów lub cholesterolu we krwi psa może towarzyszyć:
- chorobie trzustki lub pęcherzyka żółciowego,
- chorobom endokrynologicznym,
- stosowaniu niektórych leków,
- otyłości i niewłaściwej diecie.
Rzadką przypadłością u psów jest hiperlipidemia pierwotna, czyli niewywołana inną chorobą. Występuje przede wszystkim u sznaucerów miniaturowych.
Czy pies może umrzeć na serce?
Częstszą, choć wciąż stosunkowo rzadką przyczyną śmierci związaną z sercem jest nagła śmierć sercowa u psa. Bezpośrednią przyczyną zgonu sercowego u psa jest arytmia serca trwająca kilkanaście sekund, co uniemożliwia dopływ krwi do mózgu i innych narządów wewnętrznych. Arytmii nie poprzedzają żadne objawy – z pozoru całkowicie zdrowy pies mdleje i się już nie budzi, bo serce nie wraca do właściwego rytmu. Nagła śmierć sercowa przytrafia się najczęściej owczarkom niemieckim, bokserom i dobermanom, które mają szczególne predyspozycje do kardiomiopatii.
