Już dwulatki rozumieją, że inni ludzie mogą mieć odmienne niż one same myśli i uczucia. Zachowania prospołeczne u tak małych dzieci przejawiają się w pomaganiu innym, pocieszaniu ich, dzieleniu się z nimi (na przykład jedzeniem czy zabawkami), a także w podejmowaniu współdziałania. Czy jednak takie zachowania obejmują też istoty innych gatunków? Naukowcy z Duke University i University of Michigan postanowili sprawdzić gotowość dzieci do tego typu relacji z psami.
Trzy psy i niemal setka dzieci
W eksperymencie przeprowadzonym w latach 2015-2020 w laboratorium dziecięcym Uniwersytetu Michigan wzięło udział 97 dzieci w wieku od 1,5 do 3 lat z miasta Ann Arbor i okolicznych miasteczek. 44 uczestników badania miało w domu psy, a 53 nie. Jak się później okazało, miało to znaczenie dla osiągniętych wyników. Maluchy miały pomóc (lub nie) trzem psom o imionach Fiona, Henry i Seymour w zdobyciu przysmaku albo zabawki. Zwierzaki zamknięto w kojcu, a przysmaki i zabawki umieszczono poza nim, jednak w zasięgu ich wzroku. Dzięki temu dzieci miały szansę zauważyć, że psy sygnalizują chęć dosięgnięcia tych przedmiotów, drapiąc w kojec czy próbując polizać je przez szczeliny. Oprócz dostrzeżenia zachowania czworonogów maluchy musiały też jednak chcieć pomóc im zdobyć upragnione rzeczy. Czy wszystkie dzieci uczestniczące w badaniu były gotowe to zrobić?
Którym psom pomagały dzieci?
Wyniki opublikowane w czasopiśmie Human-Animal Interactions wykazały, że dzieci spontanicznie pomagały psom w zdobywaniu smakołyków i zabawek znajdujących się poza ich zasięgiem w połowie sytuacji, w których zwierzaki same próbowały uzyskać dostęp do tych przedmiotów. Natomiast jeśli czworonogi nie wykazywały zainteresowania rzeczami, które znajdowały się poza ich zasięgiem, dzieci podawały im te przedmioty tylko w 26 procentach przypadków. Ponadto naukowcy odkryli, że na to, czy dzieci pomogą psom, wpłynęło też kilka innych czynników. Maluchy, które miały w domu pupila, częściej pomagały zwierzakom uzyskać pożądany przedmiot. Znaczenie miało też to, czy chodziło o smakołyk czy o zabawkę – przysmak dzieci podawały częściej. Poza tym czworonogom bardziej energicznym i szukającym kontaktu z dziećmi pomagały one chętniej niż tym zachowującym się powściągliwie.
Co zachowanie mówi o ewolucji?
Te odkrycia potwierdzają naszą hipotezę, że wcześnie rozwijające się skłonności dzieci do odczytywania cudzych zamiarów i do zachowań prospołecznych nie ograniczają się do ludzkiej społeczności, lecz rozciągają się na inne gatunki – powiedziała dr Rachna Reddy z Duke University.
Dr Reddy dodała, że sama skłonność dzieci do rozpoznawania pragnień i zamiarów psów w bezpośrednim kontakcie z nimi nie była zaskakująca. Cenną obserwacją było jednak to, że już w wieku zaledwie dwóch lat dzieci nie tylko są w stanie odczytać ukierunkowane na cel zachowanie innej istoty, lecz potrafią też wykorzystać tę wiedzę, aby pomóc jej osiągnąć ten cel.
Naukowcy sugerują, że ponieważ skłonność i umiejętność pomagania rozwijają się u dzieci tak wcześnie i są tak rozpowszechnione w różnych kulturach, mogą mieć znaczenie dla naszej ewolucji. Wyniki tych badań to kolejna cegiełka do obszernej literatury na temat kluczowej roli prospołecznej motywacji w ewolucyjnym sukcesie, który odniósł nasz gatunek.
Naukowcy uważają, że konieczne są dalsze eksperymenty w celu zbadania emocji, które leżą u podstaw motywacji dzieci do pomocy psom oraz sposobu, w jaki te motywacje są kształtowane przez kulturę i jak te wszystkie procesy zmieniają się w trakcie rozwoju dziecka.
źródło: www.earth.com
