Skręt żołądka u psa - przyczyny, objawy, leczenie

Każdy opiekun dużego psa słyszał kiedyś o skręcie żołądka – śmiertelnej przypadłości, która jest zagrożeniem szczególnie dla większych czworonogów. Czym objawia się skręt żołądka u psa i jak reagować, gdy podejrzewamy taką sytuację?

Na czym polega skręt żołądka u psa?

Skręt żołądka u psa to sytuacja, w której nadmiernie wypełniony gazami, pokarmem lub płynem żołądek zwierzęcia ulega obrotowi wokół własnej osi. Zablokowanie odpływu gazu i treści pokarmowej do jelit lub przełyku sprawia, że obrócony żołądek psa rozdyma się i uciska na naczynia krwionośne, co skutkuje niedokrwieniem narządów znajdujących się w jamie brzusznej (jelit, nerek, wątroby) i uwalnianiem się toksyn do krwiobiegu zwierzęcia.

Nacisk rozdętego żołądka na przeponę utrudnia psu oddychanie. Skrętowi żołądka towarzyszą często martwica dna żołądka, zakrzepica, krwotok wewnętrzny i skręt śledziony, która w wyniku przemieszczenia się ulega uszkodzeniu. Stan ten jest więc prawdziwym szokiem dla całego organizmu i może w zaledwie kilka minut doprowadzić do śmierci zwierzaka. Uratowanie czworonoga możliwe jest wyłącznie poprzez natychmiastowe przeprowadzenie operacji, choć nawet wtedy szanse przeżycia wynoszą około 55%.

Jakie psy narażone są na skręt żołądka?

Potencjalnie śmiertelny skręt żołądka może przytrafić się każdemu psu, niezależnie od jego wieku czy wielkości. Jednak narażone są na nią przede wszystkim zwierzaki o wadze powyżej 40 kg oraz psy o wąskich i głębokich klatkach piersiowych. U takich psów utrudnione może być odbijanie gazów, których nagromadzenie w żołądku sprzyja skrętowi. Te problemy mogą występować szczególnie często u dogów niemieckich, bernardynów, dobermanów, malamutów, owczarków niemieckich, labradorów czy wyżłów. Ryzyko wystąpienia skrętu żołądka u psa większe jest u starszych czworonogów.

Przyczyny skrętu żołądka u psów

Skrętowi żołądka u psa sprzyjają atonia i rozluźnienie więzadeł żołądka oraz dysfunkcja jego odźwiernika. Często wskazuje się, że ma na nie wpływ gwałtowna zabawa czy też bieganie po zbyt obfitym posiłku. Choć można spotkać też opinie, że nie jest to do końca prawda, ponieważ obserwowano skręt żołądka również u psów mało ruchliwych, a nawet głodujących.

Z perspektywy gabinetu lekarza weterynarii można jednak powiedzieć, że częściej dochodzi do skrętu żołądka w ciepłych porach roku, a rzadziej w zimnych. Tłumaczy się to właśnie tym, że psy częściej się bawią i dłużej biegają wówczas, kiedy na dworze jest ciepło. Poza tym pokarm pozostawiony w misce łatwiej wtedy fermentuje i zjedzony później przez psa sprzyja wystąpieniu skrętu żołądka.

Nadmierna pobudliwość czworonoga, nerwowość i stres też sprzyjają wystąpieniu schorzenia. Także chude psy są do skrętu żołądka predysponowane, ponieważ mają mało tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej, co sprzyja swobodnemu przemieszczaniu się żołądka. Spekulowano nawet na temat gotowych karm zawierających mączkę sojową, która miała wpływać na złą perystaltykę układu pokarmowego. Jednak badania wykazały, że nie jest to prawda.

Z kolei według amerykańskich uczonych podawanie psu jedzenia w misce umieszczonej na podwyższeniu zwiększa, zamiast zmniejszać – jak uważano wcześniej – ryzyko skrętu żołądka. Okazuje się bowiem, że karmione w ten sposób zwierzę zjada pokarm łapczywie i wraz z nim połyka spore ilości powietrza, co powoduje powstanie gazów w żołądku.

Objawy skrętu żołądka u psów

Główny objaw skrętu żołądka u psa to tzw. ostry brzuch. Czyli jego znaczne powiększenie, twardość i duża bolesność przy dotykaniu. Pies jest mocno zaniepokojony, chodzi z kąta w kąt, nie mogąc znaleźć sobie miejsca, ma ślinotok i bezskutecznie próbuje zwymiotować.

Stan ogólny zwierzęcia pogarsza się błyskawicznie na skutek zastoju krwi w ścianach żołądka, wzmożonego wchłaniania substancji toksycznych z żołądka, rozszerzenia naczyń krwionośnych w jamie brzusznej, a co za tym idzie niewystarczającego dopływu krwi do serca. W efekcie dochodzi do wstrząsu naczyniowego. Podrażniony jest też układ nerwowy, co prowadzi do wstrząsu neurogennego, a poza tym następuje wstrząs endotoksyczny na skutek wchłaniania substancji toksycznych z żołądka.

Do najczęstszych objawów obserwowanych przez opiekunów psów ze skrętem żołądka należą:

• wzdęcie brzucha,
• problemy z oddychaniem,
• nadmierny ślinotok,
• bezskuteczne próby zwrócenia zawartości żołądka,
• podenerwowanie,
• szybko postępujące osłabienie,
• brak bólu podczas dotykania rozdętego brzucha,
• bladość błon śluzowych,
• utrata przytomności,
• śpiączka.

Im bardziej zaawansowane objawy, tym większe ryzyko śmierci czworonoga. Przytomny, ożywiony pies ma większe szanse przeżycia niż zwierzak, który przestał się poruszać lub zapadł w śpiączkę.

Jak leczyć skręt żołądka u psa?

Skręt żołądka u psa to stan, który wymaga natychmiastowego przeprowadzenia operacji. W wypadku zaobserwowania objawów świadczących o tej przypadłości należy więc jak najszybciej zabrać psa do weterynarza i dokładnie opisać sytuację specjaliście. Do potwierdzenia diagnozy konieczne jest wykonanie zdjęć rentgenowskich. Leczenie skrętu żołądka polega na podaniu psu płynów zmniejszających wstrząs, częściowym opróżnieniu żołądka przy pomocy sondy i przeprowadzeniu operacji chirurgicznej przywracającej żołądkowi właściwe położenie. Konieczne może być także usunięcie śledziony oraz wycięcie części żołądka, jeśli doszło w nim do martwicy.

Skręt żołądka u psa – jak mu zapobiegać?

Dokładne przyczyny skrętu żołądka u psów nie są znane. Za ten stan odpowiada jednak przede wszystkim nadmierne wypełnienie żołądka pokarmem, płynem lub gazami. Uniknięcie takiej sytuacji jest możliwe poprzez podawanie psu kilku mniejszych posiłków podczas dnia zamiast jednego dużego. Dodatkową pomocą będzie stosowanie miski spowalniającej jedzenie, która zapobiegnie nadmiernemu połykaniu powietrza przez psa podczas posiłku.

U ras predysponowanych do skrętu żołądka można wykonać profilaktyczne jego przyszycie. Jest to prosta operacja, która zmniejsza (ale nie eliminuje) ryzyko skrętu. Większe psy powinny mieć także ograniczony ruch chwilę przed i przynajmniej godzinę po posiłku. Zapobiegnie to przemieszczaniu się wypełnionego żołądka w jamie brzusznej zwierzaka.

 

Współautorzy: Artur Dobrzyński