31.05.2024

Czyj to problem – psa czy twój?

author-avatar.svg

psy.pl

Ten tekst przeczytasz w 5 minut

Nie każde zachowanie psa, które opiekun postrzega jako problemowe, świadczy o rzeczywistym zaburzeniu.

szczeniak problem twój czy psa

fot. Shutterstock

Psa da się wyszkolić do tego stopnia, że bezbłędnie wykona każde polecenie, a w przerwach między komendami będzie grzecznie leżał, nie przeszkadzając i nie reagując na bodźce płynące z otoczenia – ten nierealny do spełnienia mit wciąż pokutuje wśród opiekunów. A przecież każda relacja człowieka i jego psa jest inna.

Każdy pies ma własną osobowość, tak jak każdy opiekun inny temperament, wiedzę czy oczekiwania wobec pupila. Poza tym wiele zachowań czworonogów, które są dla nich naturalne, człowiek z trudem akceptuje. Zachowania problemowe psów możemy podzielić na trzy kategorie: zachowania instynktowe, wyuczone i świadczące o stresie chronicznym.

Mały piesek gryzie poduszkę

Zachowania instynktowe

Jeśli kilkumiesięczne dziecko bierze wszystko do buzi czy wspina się na meble, żaden rodzic raczej nie uzna, że potrzebuje wizyty u specjalisty. Za to opiekunowie psów, a także, niestety, czasem szkoleniowcy, traktują ich zachowania typowe dla różnych okresów rozwoju jako problemowe. A w wypadku szczeniąt i młodych psów (do ukończenia dwóch lat) ich organizmy przechodzą wiele zmian, które mogą się objawiać nieprzewidywalnymi zachowaniami.

Zachowaniami instynktowymi są na przykład: załatwianie się w domu, gryzienie przedmiotów czy skakanie na człowieka przy powitaniu. W trakcie rozwoju psy przechodzą też kilka okresów lękowych. Co może się objawiać tym, że przestają chcieć wychodzić z domu, czy oszczekują elementy otoczenia, które wcześniej mijały obojętnie.

Wiele trudnych do zaakceptowania przez opiekuna zachowań wynika ze zwiększonej ciekawości młodych psów, która każe im wsadzać pysk do siatek, rozgrzebywać śmietniki, wchodzić na meble, kraść przedmioty i jedzenie.

Po wejściu w okres dojrzewania, czyli od około piątego miesiąca życia, do głosu dochodzą hormony płciowe, które powodują, że młode zwierzaki tracą na jakiś czas zainteresowanie ludźmi i skupiają się całkowicie na innych psach. Pojawiają się wówczas takie problemy z zachowaniem, jak niewracanie na komendę, ciągnięcie na smyczy, nadpobudliwość, zaczepianie innych psów i prowokowanie ich do agresji czy ruchy kopulacyjne.

Lista tych zachowań jest dłuższa, ale trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że jakkolwiek byłyby one dla nas uciążliwe, są elementem dojrzewania i z czasem same zanikają. Jeśli nie zostaną utrwalone.

pies na smyczy, który szczeka

Kiedy koniec burzliwego okresu?

Po ukończeniu przez psa drugiego roku życia kończy się burzliwy okres dojrzewania i życie z naszym pupilem staje się spokojniejsze. Psy domowe pochodzą jednak od drapieżników i odziedziczyły po nich różne instynkty. Z nimi właśnie związane są takie zachowania jak tarzanie się w padlinie, zjadanie odchodów innych zwierząt i ludzi, kopanie w ogrodzie, tropienie zwierząt w lesie czy gonienie kotów.

Umiarkowane szczekanie ma na celu ostrzeżenie reszty grupy o czymś, co zaniepokoiło psa. Z kolei uzasadniona komunikacja agresywna, wyrażana przez takie zachowania jak warczenie czy pokazywanie zębów, jest ważnym elementem porozumiewania się naszych pupili.

Zachowania instynktowe trudno poddają się modyfikacji. Próby ich stłumienia zwykle kończą się wystraszeniem zwierzaka i utratą jego zaufania do przewodnika. Dobrze za to sprawdzają się metody zapobiegawcze. Na przykład trzymanie psa ze skłonnością do gonienia zwierzyny na długiej lince w lesie.

pies ciągnie smycz

Zachowania wyuczone

Zachowania instynktowe mogą zostać wzmocnione i stać się zachowaniami wyuczonymi. O ile skakanie przy powitaniu jest u szczeniaka zachowaniem instynktowym, o tyle dwuletni pies na pewno nie robi tego, by sprowokować opiekuna do nakarmienia zwróconym pokarmem, jak dzieje się to u szczeniąt.

Skakanie u dojrzałych psów jest zachowaniem wyuczonym. Co oznacza, że jest zachowaniem utrwalonym zwykle w wyniku nieodpowiedniego postępowania opiekuna.

Podobnie ciągnięcie na smyczy w okresie dojrzewania może wynikać z silnej motywacji do kontaktów z innymi psami. Jednak u starszego psa ta potrzeba jest o wiele słabsza. Inny przykład: młody i ciekawski pies często podczas spacerów znikał w krzakach i wtedy był przywoływany i nagradzany przez opiekuna.

Gdy dorósł, jego potrzeba zaspokajania ciekawości się zmniejszyła. Jednak nauczył się, że jeśli odbiegnie wystarczająco daleko od swojego człowieka, to zostanie przywołany i nagrodzony. Odbieganie więc stało się dla niego sposobem na otrzymanie dodatkowego smakołyku. Tak samo wzmacniamy u psów szczekanie, kradzież przedmiotów, zachowania na tle lękowym czy agresję smyczową bądź terytorialną.

Zachowania wyuczone dość łatwo poddają się modyfikacji za pomocą kar i nagród, jednak konieczne jest rozpoznanie wszystkich czynników, które wpływają na to, że zachowanie się utrzymuje. Pies może uznać, że nagrodą jest spojrzenie opiekuna czy odejście obcej osoby od ogrodzenia.

Czasem wystarczy ignorować zachowanie, by ono wygasło, nauczyć psa zachowania alternatywnego lub poświęcić mu uwagę w chwilach, gdy zachowuje się tak, jak tego oczekujemy. Zachowania wyuczone nie świadczą o istnieniu problemu behawioralnego. Bywają za to uciążliwe dla opiekuna i wtedy warto skorzystać z pomocy szkoleniowca.

Zachowania związane ze stresem

Ostatnia grupa to autentyczne zachowania problemowe, które świadczą o tym, że w wyniku niezaspokojenia podstawowych potrzeb pies przeżywa chroniczny stres lub ma problemy zdrowotne.

Objawami stresu chronicznego jest wpadanie z jednej skrajności w drugą. Czworonóg z apatycznego i lękliwego zmienia się w jednej chwili w furiata, ujadającego na najmniejszy bodziec w otoczeniu i atakującego wszystkie napotkane psy. Inne symptomy to monotonne szczekanie lub wycie, niszczenie przedmiotów i załatwianie się w domu pod nieobecność opiekuna.

Również zachowania obsesyjno-kompulsywne, takie jak kręcenie się za ogonem, łapanie prawdziwych lub wyimaginowanych much, wylizywanie siebie lub przedmiotów czy obsesyjne zjadanie ziemi czy trawy. Zachowania wynikające ze stresu chronicznego wymagają pomocy specjalisty, a czasami też podania leków.

Problemem nie są tu same zachowania, lecz ich przyczyny, dlatego próby ich modyfikacji bez zaspokojenia potrzeb psa nie przyniosą długotrwałych efektów. Skuteczną pomoc psu utrudnia też to, że jedno zachowanie może mieć różne przyczyny. Na przykład pies może się zachowywać agresywnie wobec ludzi zarówno z powodu zaburzonego poczucia bezpieczeństwa, zmęczenia, jak i bólu stawów.

Za pomocą zachowań wynikających ze stresu pies próbuje poprawić sobie samopoczucie. Jeśli uniemożliwimy mu to, jego stres znajdzie ujście w innym zachowaniu. Weźmy na przykład psa, który pozostawiony sam w domu wpada w panikę i niszczy ściany i drzwi. Jeśli opiekun zignoruje przyczynę zachowania, którą jest tu lęk separacyjny, i zamknie psa w klatce, ten zacznie wyć, gryźć kraty lub wylizywać do krwi łapy.

Jeśli więc martwimy się zachowaniem psa, zanim zabierzemy się do szkolenia, zadajmy sobie pytanie: czy zachowanie to stanowi problemem dla nas, czy dla psa.

Autor: Magda Urban
baner zachowanie
Pierwsza publikacja: 26.04.2022

Podziel się tym artykułem:

author-avatar.svg
psy.pl

Psy.pl to portalu tworzony przez specjalistów, ekspertów ale przede wszystkim przez miłośników zwierząt.

Zobacz powiązane artykuły

03.10.2024

Dlaczego pies mnie nie słucha na spacerze?

Ten tekst przeczytasz w 4 minuty

“Atos! Atos! Wracaj tu szybko!” - tymczasem Atos, nic sobie z tego nie robiąc, dokazuje radośnie po parku, zaczepiając przechodniów i wszystkie napotkane psy… “Nelka, siad. Siad. Siad!!” - próbujesz posadzić psa, który szarpie podekscytowany w kierunku bawiących się dzieci.

dlaczego pies mnie nie słucha na spacerze

undefined

17.09.2024

Twój pies nagle stał się agresywny? Musisz to przeczytać!

Ten tekst przeczytasz w 3 minuty

Twój ukochany, łagodny czworonóg nagle zaczął warczeć i chce cię ugryźć? Sprawdź, skąd może się brać nagła agresja u psa!

nagła agresja u psa

undefined

12.09.2024

Co zrobić, aby pies zaczął mnie słuchać? 3 przydatne wskazówki!

Ten tekst przeczytasz w 7 minut

Jak to zrobić, by pies zaczął mnie słuchać? Czy są na to jakieś skuteczne sposoby? Są – i zdziwicie się, jakie proste!

co zrobić, aby pies zaczął nas słuchać

undefined

null

Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter i otrzymuj raz w tygodniu wieści ze świata psów!

Zapisz się