Czyj to problem – psa czy twój?

Psa da się wyszkolić do tego stopnia, że bezbłędnie wykona każde polecenie, a w przerwach między komendami będzie grzecznie leżał, nie przeszkadzając i nie reagując na bodźce płynące z otoczenia – ten nierealny do spełnienia mit wciąż pokutuje wśród opiekunów. A przecież każda relacja człowieka i jego psa jest inna.

Każdy pies ma własną osobowość, tak jak każdy opiekun inny temperament, wiedzę czy oczekiwania wobec pupila. Poza tym wiele zachowań czworonogów, które są dla nich naturalne, człowiek z trudem akceptuje. Zachowania problemowe psów możemy podzielić na trzy kategorie: zachowania instynktowe, wyuczone i świadczące o stresie chronicznym.

Zachowania instynktowe

Jeśli kilkumiesięczne dziecko bierze wszystko do buzi czy wspina się na meble, żaden rodzic raczej nie uzna, że potrzebuje wizyty u specjalisty. Za to opiekunowie psów, a także, niestety, czasem szkoleniowcy, traktują ich zachowania typowe dla różnych okresów rozwoju jako problemowe. A w wypadku szczeniąt i młodych psów (do ukończenia dwóch lat) ich organizmy przechodzą wiele zmian, które mogą się objawiać nieprzewidywalnymi zachowaniami.

Zachowaniami instynktowymi są na przykład: załatwianie się w domu, gryzienie przedmiotów czy skakanie na człowieka przy powitaniu. W trakcie rozwoju psy przechodzą też kilka okresów lękowych. Co może się objawiać tym, że przestają chcieć wychodzić z domu, czy oszczekują elementy otoczenia, które wcześniej mijały obojętnie.

Wiele trudnych do zaakceptowania przez opiekuna zachowań wynika ze zwiększonej ciekawości młodych psów, która każe im wsadzać pysk do siatek, rozgrzebywać śmietniki, wchodzić na meble, kraść przedmioty i jedzenie.

Po wejściu w okres dojrzewania, czyli od około piątego miesiąca życia, do głosu dochodzą hormony płciowe, które powodują, że młode zwierzaki tracą na jakiś czas zainteresowanie ludźmi i skupiają się całkowicie na innych psach. Pojawiają się wówczas takie problemy z zachowaniem, jak niewracanie na komendę, ciągnięcie na smyczy, nadpobudliwość, zaczepianie innych psów i prowokowanie ich do agresji czy ruchy kopulacyjne.

Lista tych zachowań jest dłuższa, ale trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że jakkolwiek byłyby one dla nas uciążliwe, są elementem dojrzewania i z czasem same zanikają. Jeśli nie zostaną utrwalone.

Kiedy koniec burzliwego okresu?

Po ukończeniu przez psa drugiego roku życia kończy się burzliwy okres dojrzewania i życie z naszym pupilem staje się spokojniejsze. Psy domowe pochodzą jednak od drapieżników i odziedziczyły po nich różne instynkty. Z nimi właśnie związane są takie zachowania jak tarzanie się w padlinie, zjadanie odchodów innych zwierząt i ludzi, kopanie w ogrodzie, tropienie zwierząt w lesie czy gonienie kotów.

Umiarkowane szczekanie ma na celu ostrzeżenie reszty grupy o czymś, co zaniepokoiło psa. Z kolei uzasadniona komunikacja agresywna, wyrażana przez takie zachowania jak warczenie czy pokazywanie zębów, jest ważnym elementem porozumiewania się naszych pupili.

Zachowania instynktowe trudno poddają się modyfikacji. Próby ich stłumienia zwykle kończą się wystraszeniem zwierzaka i utratą jego zaufania do przewodnika. Dobrze za to sprawdzają się metody zapobiegawcze. Na przykład trzymanie psa ze skłonnością do gonienia zwierzyny na długiej lince w lesie.