Zapalenie ucha u psa – skąd się bierze i jak zapobiegać jego nawrotom?

Zapalenie ucha to problem powszechny u wielu ras psów. Narażone są na nie szczególnie czworonogi o długich, zwisających uszach, a także te zwierzaki, które uwielbiają moczyć się w kałużach. Jednak nie są to wszystkie okoliczności, jakie sprzyjają tej uparcie nawracającej chorobie. Skąd się bierze zapalenie ucha u psa i jak je leczyć?

Zapalenie ucha u psa

Zapalenie ucha zewnętrznego (łac. otitis externa) to medyczne określenie stanu zapalnego lub infekcji o podłożu bakteryjnym albo grzybiczym, obejmującego zewnętrzny kanał słuchowy u psa. Jest to powszechny problem u domowych pupili. Niestety często bywa on nieprawidłowo diagnozowany, przez co leczenie nie zawsze okazuje się skuteczne. Dodatkowo wielu weterynarzy nie podkreśla, jak ważna jest codzienna higiena uszu u psów. Skutkuje to nawracającymi, uciążliwymi dla zwierzaka i jego opiekuna problemami z uszami. Nieleczone choroby uszu mogą prowadzić nawet do pęknięcia błony bębenkowej u psa i skutkować głuchotą.

Najczęstsze problemy z uszami dotyczą chronicznego zapalenia kanałów słuchowych lub ich infekcji. Często nieleczone stany zapalne stają się przyczyną infekcji ucha. Jeśli uszy twojego psa są gorące, zaczerwienione, opuchnięte lub swędzące, a przy tym nie są zabrudzone wydzieliną, świadczy to najprawdopodobniej o zapaleniu. Obecność obfitej wydzieliny w uszach jest natomiast oznaką infekcji.

Przyczyny zapalenia uszu u psów

Do najczęstszych przyczyn zapalenia kanałów słuchowych u czworonogów należą:

• alergie – bardzo powszechna przyczyna zapalenia uszu u psów. Nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego powoduje stan zapalny w całym organizmie, także w uszach zwierzaka. Częstymi objawami towarzyszącymi zapaleniu uszu na tle alergicznym są: ocieranie się uszami o meble lub dywan, trzepanie głową i drapanie się.
• nagromadzenie woskowiny – druga najczęstsza przyczyna zapalenia ucha. Ilość woskowiny produkowanej przez gruczoły to sprawa indywidualna. Niektóre czworonogi powinny mieć codziennie czyszczone uszy, inne niemal wcale tego nie potrzebują. Do ras psów, które potrzebują regularnego usuwania nadmiaru woskowiny należą labradory, buldogi, cocker spaniele i pudle.
• wilgoć w uchu – przyczyna wielu zapaleń uszu w okresie letnim, szczególnie u psów, które uwielbiają bawić się w wodzie. Połączenie wilgoci i ciepłoty ciała stwarza idealne warunki dla rozwoju stanu zapalnego i infekcji. Dlatego tak ważne jest dokładne wycieranie uszu zwierzaka po jego każdym kontakcie z wodą.

Infekcje uszu

Dotyczą głównie kanału wewnętrznego, czyli sięgają znacznie głębiej niż stany zapalne. Istnieje kilka czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji:

• ciężkie, zwisające uszy,
• nadmierna produkcja woskowiny,
• obecność wody lub wilgoci w uchu,
• ciała obce w kanale słuchowym, na przykład kawałki traw,
• zwężenie kanału słuchowego.

W przypadku infekcji ucha u psa, najważniejsze jest prawidłowe określenie jego przyczyny. Rozpoznanie bakterii lub grzyba odpowiedzialnego za powstały problem jest konieczne do wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Znaczna większość infekcji ucha o podłożu grzybiczym jest wywołana przez drożdżaki. Grzyby te stanowią element naturalnej flory bytującej na skórze psa. Jednak w sprzyjających warunkach, takich jak nadmierna wilgoć czy osłabienie układu odpornościowego, potrafią zbytnio się namnożyć i być przyczyną wielu problemów. Większość psów podatnych na infekcje grzybicze wymaga częstego czyszczenia okolic uszu. Jeśli jednak problem nawraca, warto zadbać o podniesienie odporności czworonoga.

Infekcje uszu o podłożu bakteryjnym dotyczą najczęściej rozrostu patogenicznych bakterii. Pochodzą one najczęściej ze środowiska zewnętrznego, na przykład z zanieczyszczonej wody w stawie. Bakterie bytujące na skórze psa również mogą wywołać infekcję, jednak taka sytuacja zdarza się przeważnie w sytuacji obniżenia odporności u zwierzęcia.

Najważniejsza jest prawidłowa diagnoza!

Sposób leczenia problemów z uszami zależy od czynnika patogenicznego, który je wywołał. Infekcje o podłożu grzybiczym diagnozuje się na podstawie pobranego z ucha wymazu. Natomiast w przypadku infekcji bakteryjnych konieczne będzie wykonanie posiewu. Na jego podstawie można rozpoznać rodzaj bakterii odpowiedzialnych za chorobę i dobranie skutecznych antybiotyków. Weterynarz nie powinien ordynować leczenia bez rozpoznania pierwotnej przyczyny infekcji!

Leczenie zapalenia uszu u psów

Leczenie problemów z uszami polega na aplikowaniu do kanału słuchowego maści lub kropel z bakteriobójczymi środkami albo antybiotykiem. Przed zaaplikowaniem leku należy dokładnie oczyścić zewnętrzny kanał słuchowy czworonoga z zalegającej wydzieliny, by środek mógł dotrzeć w odpowiednie miejsce.

Ważne, by zalecone przez weterynarza leczenie doprowadzić do końca. Nie należy przerywać go, gdy tylko ustąpią uciążliwe objawy. Zbyt wczesne zakończenie leczenia może powodować, że niedoleczona infekcja bardzo szybko powróci!

Zapalenie ucha u psa – jak mu zapobiegać?

W przypadku czworonogów predysponowanych do chorób uszu należy codziennie sprawdzać stan ich kanałów słuchowych i kontrolować ilość wydzieliny, jaka zbiera się w zakamarkach uszu. Regularne kontrole pozwolą na ustalenie, jak często dany psiak potrzebuje czyszczenia okolic uszu. Umożliwi to także natychmiastowe zauważenie rozwijającego się problemu i zareagowanie, zanim zapalenie ucha u psa przybierze poważną formę.