Gdy twój pies przestaje cię słyszeć. Jak opiekować się psem, który traci lub stracił słuch?

Zwierzęta często lepiej radzą sobie z niepełnosprawnością niż my. A przynajmniej lepiej radzą z nią sobie w naszych domach. Na wolności byłoby im zapewne o wiele trudniej. Ale życie z człowiekiem, który dobrze zna swojego niepełnosprawnego pupila, powinno być prostsze. Czy jednak rzeczywiście zawsze jest? Jeśli mamy sprawnego psa, a on nagle ogłuchnie (ze starości lub na skutek choroby czy wypadku), nie jesteśmy przygotowani na to, że sporo trzeba będzie zmienić w naszym podejściu do pupila. Zwłaszcza że taki czworonóg może radzić sobie gorzej niż zwierzak głuchy od urodzenia. Na co trzeba zwrócić uwagę, gdy pies nie słyszy?

Pies nie słyszy? Nie spuszczaj go ze smyczy

Wprawdzie zawsze to my musimy dbać o bezpieczeństwo pupila, ale dopóki słyszał, on też trochę sam na siebie uważał. Można było przynajmniej liczyć na to, że zejdzie nam z drogi, gdy podchodzimy i dzięki temu nie przydepniemy mu łapy. Albo że zareaguje na dzwonek roweru. Teraz jego bezpieczeństwo zależy wyłącznie od nas – zarówno w domu, jak i na ulicy.

Niezależnie od tego, jak perfekcyjnie wyszkolony jest nasz psiak, na ulicy musi bezwzględnie chodzić na smyczy. Nie usłyszy przecież nadjeżdżającego auta ani przywołania. Wprawdzie można – i należy – przywoływać głuchego psa gestem, lecz to się nie uda, jeśli zwierzak akurat na nas nie patrzy. Zwłaszcza że głuchnący pies często najpierw przestaje słyszeć to, co się dzieje za nim. Jeśli więc na spacerze ma zwyczaj biec przed nami, jesteśmy bez szans, by nas usłyszał… Lepiej nie ryzykować. Spuścić głuchego psa ze smyczy można wyłącznie w miejscach całkiem bezpiecznych: w ogrodzie czy innym ogrodzonym terenie bez ruchu miejskiego.

Pies nie słyszy? Nie przestrasz go

Głuchego psa łatwo przestraszyć. Może wtedy zareagować agresją, nawet jeśli do tej pory był łagodny jak baranek. Trzeba więc zawsze starać się podchodzić do niego od przodu, by to widział – i uprzedzać o tym innych, np. gości. Małym dzieciom może być trudno to wytłumaczyć, dlatego trzeba nadzorować ich kontakty z psiakiem szczególnie uważnie. Pilnujmy zwłaszcza, by nie dotykały znienacka jego grzbietu czy ogona. Żadnego psa nie należy zostawiać samego przed sklepem, ale głuchego absolutnie nie wolno! Wiele rzeczy może go tam przestraszyć – i kłopot gotowy.

Pies nie słyszy? Pomóż mu w relacjach z innymi psami

Zwierzak, który nie słyszy, może też nerwowo reagować na spotkania z pobratymcami. Nie należy go ich jednak pozbawiać, zwłaszcza jeśli wcześniej je lubił. Zazwyczaj jego reakcje wynikają właśnie z przestrachu. Wystarczy, że inny pies podejdzie od tyłu i zacznie go obwąchiwać pod ogonem. Gdy głuchy czworonóg poczuje nagle bliskość innego zwierzaka, może odruchowo pojawić się u niego reakcja obronna – mimo braku realnego zagrożenia. Dlatego jeśli widzimy, że do naszego pupila zbliża się inny czworonóg, ustawmy się frontem do niego, by miał szansę go dostrzec, zanim podejdzie blisko.

Pies nie słyszy? Budź go ostrożnie

Często się zdarza, że głuchego psa trzeba obudzić na spacer. Dopóki słyszał, nawet jeśli spał, zwykle się budził na dźwięk naszych przygotowań. Teraz nie ma co na to liczyć. Nie słyszy naszego wołania, a obudzenie go dotykiem może wywołać gwałtowną reakcję, z ugryzieniem włącznie. Jak to więc zrobić? Nawet gdy pies jest niemal kompletnie głuchy, czasem reaguje na głośne klaskanie blisko uszu. Nie obawiajmy się, że mocno go wystraszymy, bo on to usłyszy jak cichy odgłos… Jeśli nie zadziała, możemy wzbudzić jakiś ruch blisko niego (ale na wszelki wypadek od tyłu, z dala od zębów), np. pomachać gazetą, by dosięgnął go powiew powietrza. Oczywiście najlepiej nie budźmy psa wcale, jeśli nie ma takiej konieczności – ani głuchego, ani zdrowego!

Pies nie słyszy? Przywołuj go gestem

Na szczęście dla opiekunów głuchych czworonogów, wszystkie psy lepiej odbierają komendy dawane gestem niż słowami. Tylko nasze ludzkie przyzwyczajenie do porozumiewania się za pomocą mowy sprawia, że zwykle wolimy wydawać pupilowi polecenia właśnie w ten sposób. On jednak równie dobrze będzie reagował na nasze gesty. Jedynym ograniczeniem jest to, że musi mieć nawyk skupiania na nas wzroku i częstego zerkania w naszą stronę nawet wtedy, gdy jest zajęty eksploracją na spacerze. Najlepiej już od szczeniaka uczyć pupila reagowania na komendy łączone: gest + słowo. I to każdego psa, nie tylko szczenię głuche od urodzenia. Będzie nam łatwiej panować nad nim w każdej sytuacji, nawet gdy normalnie słyszy. Na przykład wtedy, gdy chcemy wydać komendę dyskretnie, bez zwracania na siebie uwagi innych osób.

Bądź cierpliwy dla swojego głuchego psa

Najtrudniejsze w opiece nad psem, który ogłuchł, nie są te w istocie drobne niedogodności, lecz fakt, że powinniśmy mu okazywać dużo cierpliwości. A z tym bywa różnie… Często przez długi czas zapominamy w różnych sytuacjach, że on już nie słyszy. Ciągle go po staremu wołamy: na spacer, na jedzenie, z ogrodu do domu, gdy spieszymy się do pracy i jesteśmy zdenerwowani. Trudno wtedy czasem o wyrozumiałość. A zwierzak nie rozumie, skąd nasze poirytowanie. Inna sprawa, że niektóre zachowania głuchego psa mogą działać nam na nerwy. Robi się namolny, np. wszędzie za nami chodzi i nas pilnuje – dawniej wystarczyło mu, że słyszał naszą krzątaninę ze swojego posłania. Musimy to zrozumieć i nie zakazywać mu tego. Może warto przenieść jego posłanie bliżej np. biurka, przy którym spędzamy dużo czasu?

Pies nie słyszy? Stróżuj za niego :)

Reakcje głuchego psa wydają się często nieadekwatne do tego, co się dzieje. Przykładowo: przychodzi kurier, pies śpi, w ogóle nie zauważa jego obecności. Po paru minutach, gdy my już zagłębiliśmy się w swojej pracy, pupil nagle wszczyna alarm. Odbiło mu? Nie. Pozbawiony słuchu, kieruje się jeszcze bardziej węchem. Skoro spał i nie widział kuriera, reaguje dopiero wtedy, gdy dotrze do niego jego zapach. Musimy takie sytuacje rozumieć, ale też je przewidywać. Bo jeśli np. nasz pies nie lubi obcych i musimy uważać, by ktoś z domowników nie oberwał rykoszetem, na skutek przeniesionej agresji, to teraz musimy być czujni dłużej – również po wyjściu kuriera.

Doceń korzyści faktu, że pies nie słyszy

Czy fakt, że pies ogłuchł, może nieść z sobą jakieś korzyści? O dziwo – tak. Dobrze wiedzą o tym opiekunowie psów lękliwych, które całe życie panicznie bały się burzy czy wystrzałów w sylwestra, a teraz – jak ręką odjął. Lęk przed burzą może pozostać, bo jak wiemy, psy boją się nie tylko grzmotów, ale też błysków i odczuć związanych z wyładowaniami. Jest jednak spora szansa, że jeśli w porę zamkniemy i zasłonimy okna, nasz głucholek przeoczy burzę. Może ją też łatwo przespać…