Badanie krwi u psa. Jak często je wykonywać i jak interpretować wyniki?

Badania krwi umożliwiają ocenę wielu istotnych dla zdrowia parametrów. Na ich podstawie można upewnić się, że czworonóg jest zdrowy, wykryć przyczynę występujących u niego objawów lub ocenić skuteczność przeprowadzanego leczenia. Sprawdź, jak często powinieneś wykonywać psu takie badania i co na temat stanu zdrowia pupila mówią jego wyniki.

Kiedy należy wykonać badanie krwi psa?

Badania krwi to podstawowy element diagnostyki wielu chorób. Są niezwykle pomocne w rozpoznaniu przyczyny takich niepokojących objawów, jak:

• nawracające biegunki,
• powtarzające się wymioty,
• częste wzdęcia,
• osłabienie organizmu i apatia,
• nagłe zmiany apetytu i masy ciała,
• pogorszenie jakości sierści,
• nietypowe zmiany w zachowaniu (na przykład nagłe pojawienie się agresji).

Badania krwi należy wykonać psu także przed każdym badaniem i zabiegiem wymagającym poddania zwierzaka narkozie. Pozwolą one ocenić funkcjonowanie narządów biorących udział w metabolizowaniu środków anestezjologicznych i umożliwią lekarzowi weterynarii dobranie najbezpieczniejszej metody znieczulenia zwierzaka przed zabiegiem.

Jak często należy wykonywać psu badania profilaktyczne?

Niektóre choroby u psów skutkują wyraźnymi objawami. Inne mogą rozwijać się po cichu i objawiać się dopiero wtedy, gdy poczynią poważne, nieodwracalne zniszczenia w organizmie psa. Dlatego badania krwi powinny być wykonywane nie tylko u zwierzaków z podejrzeniem choroby – to także ważny element profilaktyki zdrowotnej. Profilaktyczne badania krwi pozwolą wykryć rozwijające się u psa choroby już we wczesnym stadium. Dzięki temu możliwe będzie szybsze podjęcie leczenia, co zapobiegnie dalszemu rozwojowi problemu i poważnym powikłaniom. Częstotliwość badań profilaktycznych zależy przede wszystkim od wieku psa.

Profilaktyczne badania są ważne także w przypadku ras genetycznie predysponowanych do chorób nerek, wątroby czy trzustki oraz psów, u których w przeszłości wykryto poważne problemy zdrowotne. Również psiakom żywionym dietą domową co jakiś czas należy kontrolować parametry krwi - źle zbilansowana dieta może bowiem poważnie odbić się na zdrowiu!

Ile kosztują badania krwi psa?

Koszt badania krwi u psa zależny jest od ilości i rodzaju sprawdzanych parametrów. Podstawowe badania krwi (morfologia i biochemia) są stosunkowo tanie – ich cena wynosi około 50-100 zł. Bardziej skomplikowane profile i specjalistyczne parametry mogą natomiast kosztować znacznie więcej, choć ich koszt zazwyczaj nie przekracza 200 zł. Jednak w niektórych przypadkach cena oznaczenia jednego dodatkowego parametru może wynieść nawet 150 zł.

Interpretacja wyników badań

W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w parametrach krwi psa należy udać się do lekarza weterynarii. Interpretowanie wyników badań wymaga dużego doświadczenia, znajomości licznych zależności między poszczególnymi oznaczeniami oraz umiejętności odniesienia ich do występujących u psa objawów. Informacje znalezione w internecie są wyłącznie bardzo ogólną wskazówką i nigdy nie zastąpią konsultacji ze specjalistą. Tym bardziej nie mogą stanowić podstaw do podawania psu leków bez wyraźnego zalecenia lekarza weterynarii!

Podstawowe badania krwi u psa

Badania podstawowe krwi obejmują morfologię i parametry biochemiczne. Pozwalają na ogólną ocenę stanu zdrowia psa i mogą stanowić podstawę do przeprowadzenia u zwierzaka bardziej szczegółowych analiz. Takie badania to także najlepszy wybór w przypadku czworonogów niewykazujących żadnych niepokojących objawów, przyprowadzonych na badania profilaktyczne.

Morfologia krwi

Morfologia to badanie dotyczące elementów morfotycznych we krwi. Pozwala ocenić skład krwi, wielkość i ilość poszczególnych krwinek, a także ilość hemoglobiny zawartej w czerwonych krwinkach. Są szczególnie czułe w przypadku niedokrwistości, infekcji bakteryjnych i pasożytniczych oraz chorobach szpiku kostnego. Jednak zaburzenia parametrów mogą też świadczyć o odwodnieniu psa lub być skutkiem hemolizy w wyniku złego przechowywania próbki krwi. Dlatego wyniki morfologii należy oceniać w odniesieniu do innych wykonanych psu badań.

Rozmaz krwi

Rozmaz krwi to uzupełnienie morfologii. Pozwala ocenić wygląd elementów krwi i określić leukogram, czyli procentowy skład krwinek białych. W ich skład wchodzą:

• granulocyty - neutrofile, bazofile i eozynofile,
• monocyty,
• limfocyty.

Sam leukogram to jedynie wskazówka do przeprowadzenia dalszej diagnostyki. Zmiany w składzie krwi mogą wskazywać miedzy innymi na:

• przewlekłe stany zapalne organizmu,
• stres, wyczerpanie lub głód,
• zatrucia,
• niektóre nowotwory,
• zakażenia wirusowe i pasożytnicze,
• reakcję układu odpornościowego po szczepieniu,
• białaczkę.

Wynik leukogramu przedstawiony jest najczęściej w procentach, jednak by ocenić jego prawidłowość, należy przeliczyć je na wartości bezwzględne.

Parametry biochemiczne

Podstawowe parametry biochemiczne krwi informują przede wszystkim o pracy nerek, wątroby i trzustki. Dzięki temu pozwalają wykryć stany zapalne, niewydolności i choroby nowotworowe tych narządów. Trzeba jednak pamiętać, że podwyższone lub obniżone wyniki biochemii mogą wynikać także z nieprawidłowej diety, przemęczenia, głodówki czy działania podawanych psu leków. Dlatego parametry te należy oceniać, uwzględniając wyniki innych badań wykonanych psu, a w razie wątpliwości uzupełnić diagnostykę o dodatkowe parametry.

Rozszerzone badania krwi psa

Rozszerzone badania krwi służą do szczegółowej oceny funkcjonowania poszczególnych narządów psa. Przydatne są przy poszerzaniu diagnostyki w przypadku nieprawidłowości w morfologii i biochemii oraz przy monitorowaniu leczenia. Za pomocą rozszerzonych parametrów można otrzymać informacje dotyczące nie tylko wątroby i nerek, ale także trzustki, tarczycy, serca czy jelit.

Parametry tarczycy

Wskazaniem do oznaczenia parametrów tarczycowych u psa może być pogorszenie jakości sierści, rozdrażnienie i szybkie przybieranie na wadze. Badania w kierunku niedoczynności tarczycy warto wykonywać regularnie u psów powyżej 7 lat. Do parametrów przydatnych przy diagnozowaniu chorób tarczycy należą:

• T4,
• fT4,
• cTSH,
• cholesterol.

Właściwa interpretacja badań tarczycy wymaga ocenienia wzajemnego stosunku wszystkich tych parametrów i obliczenia odpowiednich współczynników.

Parametry trzustkowe

Oznaczenie parametrów trzustkowych i jelitowych może być elementem diagnostyki w przypadku nawracających biegunek i postępującego wychudzenia. Psom z objawami mogącymi wskazywać na choroby trzustki należy wykonać badania krwi zawierające takie parametry, jak:

• amylaza - podwyższona aktywność amylazy w surowicy może świadczyć o ostrym zapaleniu trzustki, ale także o niedrożności jelit, niewydolności nerek czy nadczynności nadnerczy,
• lipaza - wzrost aktywności lipazy w surowicy może być skutkiem ostrego zapalenia trzustki lub jej nowotworu, a także chorób nerek i jelit,
• TLI (tripsine-like immunoreactivity) - zmiany w tym parametrze mogą świadczyć o zapaleniu lub zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki.

Przy ocenie wyników należy wziąć pod uwagę także wyniki parametrów biochemicznych oraz badania USG jamy brzusznej.

Jonogram krwi

Jonogram to badanie pozwalające na określenie poziomu elektrolitów. Parametry te mogą być pomocne przy diagnostyce w kierunku chorób serca, nerek i tarczycy oraz ocenić, czy podawana psu dieta jest właściwie zbilansowana. Jonogram może uwzględniać:

• chlorki,
• fosfor,
• magnez,
• potas,
• sód,
• wapń,
• żelazo.

Badanie krwi u psa – inne zastosowania diagnostyczne

Dzięki badaniom krwi można uzyskać także wiele innych ważnych informacji dotyczących sytuacji zdrowotnej psa. Mogą one posłużyć także do:

• wykluczenia nosicielstwa chorób genetycznych u psów przeznaczonych do hodowli – jaskra, kardiomiopatia, postępujący zanik siatkówki
• zdiagnozowania choroby Cushinga (nadczynność kory nadnerczy),
• rozpoznania chorób pasożytniczych krwi – dirofilarioza, babeszjoza, inne choroby odkleszczowe,
• wykrycia alergii pokarmowych i ustalenia alergenów wywołujących u danego psa reakcję uczuleniową,
• oznaczenia przeciwciał przeciw wściekliźnie (badanie niezbędne do wystawienia psu paszportu),
• zdiagnozowania chorób wirusowych – nosówka, parwowiroza, choroba Rubartha,
• oznaczenia grupy krwi psa,
• ustalenia fazy cyklu płciowego u suki przed kryciem,
• pomiaru poziomu insuliny przy cukrzycy,
• wykluczenia chorób przenoszonych drogą płciową (warto wykonać przed kryciem).

Jak przygotować psa do pobrania krwi?

Przed pobraniem krwi psa należy odpowiednio przygotować – umożliwi to uzyskanie najbardziej miarodajnych wyników. Szczególnie ważne jest, by zwierzak przez badaniem był:

• poddany głodówce trwającej od 8 do 12 godzin – badanie na czczo zapobiegnie lipemii, która może uniemożliwić wykonanie pomiarów,
• wypoczęty i wyspany – przemęczenie może zafałszować niektóre parametry,
• dobrze nawodniony, jednak nie powinien pić tuż przed samym badaniem.

Badanie krwi u psa najlepiej jest wykonywać przed południem. Zwierzakowi można wtedy normalnie podać kolację, a rano spokojnym krokiem udać się do gabinetu. W wyjątkowych wypadkach poddawanie psa głodówce nie będzie konieczne, a dla niektórych chorych psów pominięcie śniadania może być wręcz niebezpieczne. Dlatego przygotowując do badań chorego psa, należy zawsze skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Jak wygląda pobieranie krwi u psa?

Krew u psów pobiera się najczęściej z przedniej lub tylnej łapy. Czworonóg podczas tego zabiegu musi być stabilnie trzymany przez opiekuna lub technika i powinien mieć założony kaganiec. Lekarz weterynarii zazwyczaj goli fragment łapki psa, by mieć lepszy dostęp do naczyń krwionośnych. Następnie zakłada na łapę opaskę uciskową (stazę) i dezynfekuje miejsce nakłucia. W widoczne naczynko wbija czystą igłę i pozwala krwi ścieknąć do probówki.

Po zakończonym pobraniu weterynarz wyjmuje igłę, a ponownie zdezynfekowane miejsce zabezpiecza gazą i plastrem opatrunkowym, który należy zostawić na łapie psa przez kilkanaście minut. Pies po pobraniu krwi może być lekko zestresowany i dyszeć, jednak zazwyczaj szybko dochodzi do siebie i zapomina o nieprzyjemnym zabiegu.