Postępujący zanik siatkówki u psa. Czy PRA da się wyleczyć?

• PRA u psa to choroba nieuleczalna.
• Pierwsze problemy ze wzrokiem spowodowane chorobą mogą pojawić się już u szczeniaków albo dopiero u psich seniorów.
• Postępujący zanik siatkówki nie powoduje bólu u czworonoga.
• Aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się PRA u psa należy przede wszystkim ostrożnie wybierać hodowle, z których kupujemy szczeniaka.

Postępujący zanik siatkówki (Progressive Retinal Atrophy – PRA) to określenie odnoszące się do kilku rodzajów zwyrodnienia siatkówki o podłożu genetycznym. W przebiegu PRA u psa dochodzi najpierw do upośledzenia funkcji i zaniku fotoreceptorów (pręcików), a następnie czopków, co skutkuje stopniową utratą wzroku. Choroba ta dotyczy zawsze obu oczu, choć na początku może rozwijać się niesymetrycznie. W zależności od rasy i typu PRA, pierwsze problemy ze wzrokiem spowodowane chorobą mogą pojawić się już w wieku szczenięcym lub dopiero na starość. U niektórych ras całkowita utrata wzroku na skutek zaniku czopków i pręcików następuje w pierwszym roku życia.

Rasy psów predysponowane do PRA

Postępujący zanik siatkówki to choroba dziedziczna opisywana u wielu ras psów. Wśród nich znajdują się między innymi:

• seter irlandzki,
• owczarek szkocki collie długowłosy,
• welsh corgi cardigan,
• owczarek belgijski,
• sznaucer miniaturowy,
• cocker spaniel,
• labrador retriever,
• pudel miniaturowy,
• nova scotia duck tolling retriever,
• syberian husky,
• samojed,
• jamnik,
• akita,
• angielski springer spaniel,
• terier tybetański,
• bullmastif.

Geny odpowiedzialne za postępujący zanik siatkówki mogą ujawnić się także u mieszańców tych ras. Postępujący zanik siatkówki to choroba, która może dotyczyć także kotów abisyńskich, perskich oraz syjamskich.

U wielu psów rasowych narażonych na PRA jest możliwe wykonanie testów genetycznych sprawdzających obecność mutacji mogących wywołać zanik siatkówki. Dzięki nim można wykluczyć chore psy i nosicieli z dalszej hodowli tak, by nie przekazywały potomstwu wadliwych genów. Chcąc uniknąć PRA u domowego czworonoga, należy przede wszystkim ostrożnie wybierać hodowle, z których kupujemy szczeniaka i zawsze prosić hodowcę o przedstawienie odpowiednich dokumentów. Natomiast należy się wystrzegać pseudohodowli i hodowców zarejestrowanych w stowarzyszeniach, które nie przykładają uwagi do zdrowia psów dopuszczanych do rozrodu.

Objawy PRA u psa

Objawy postępującego zaniku siatkówki u psa mogą wystąpić w różnym wieku, w zależności od rasy i typu choroby. Pierwsze sygnały świadczące o tym, że zwierzak traci wzrok są łatwe do przeoczenia.

U psiaka dochodzi początkowo do zaniku fotoreceptorów, co utrudnia widzenie po zmierzchu. Opiekunowie czworonogów z początkami PRA mogą zauważyć, że psiaki na wieczornych spacerach stają się bardziej zaniepokojone, mogą w ciemnościach potykać się o przedmioty, a nawet odmawiać wychodzenia z domu, gdy zrobi się ciemno. Stopniowo takie problemy zaczynają pojawiać się także za dnia, gdy zanikowi zaczną ulegać także czopki.

Przyglądając się oczom psa z PRA, można zauważyć rozszerzenie źrenic i nietypowy odblask. W badaniu oczu obserwuje się natomiast obkurczenie naczyń krwionośnych, zmniejszenie pigmentacji lub pojawienie plam na siatkówce. U niektórych ras może rozwinąć się także wtórna zaćma.

Jak zdiagnozować postępujący zanik siatkówki u psa?

Postępujące osłabienie wzroku, rozszerzenie źrenic, zmiany w unaczynieniu struktur oka mogą świadczyć o zaniku siatkówki. By potwierdzić PRA u psa konieczne jest przeprowadzenie badania u lekarza weterynarii specjalizującego się w okulistyce. Do diagnostyki wykorzystuje się często elektroretinograf (ERG) – aparat mierzący zdolność siatkówki na reagowanie na bodźce. Choroba może być także zdiagnozowana za pomocą testów genetycznych.

Czy postępujący zanik siatkówki u psa można wyleczyć?

PRA u psa to choroba nieuleczalna. Nie istnieją także żadne sposoby, by spowolnić związaną z nią utratą wzroku. Na szczęście postępujący zanik siatkówki nie powoduje bólu ani fizycznego dyskomfortu, a większość psów cierpiących na tę chorobę radzi sobie w życiu stosunkowo dobrze. Szczególnie jeśli ślepota następuje stopniowo, czworonóg ma szansę przyzwyczaić się początkowo do osłabienia, a następnie całkowitej utraty wzroku.

Niewidomy psiak będzie oczywiście wymagać szczególnej troski ze strony opiekuna. Zwierzaka, u którego stwierdzono postępujący zanik siatkówki, należy bezwzględnie wyprowadzać na smyczy. Warto także w miarę możliwości unikać dużych zmian w jego otoczeniu – przemeblowań, zmian tras spacerowych, a także przeprowadzek.