Kiedy sterylizacja osłabia agresję?

Rzeczywiście przez lata sposobem polecanym na problemy z zachowaniem podopiecznych była kastracja (lub leki zmniejszające wpływ testosteronu). Jednak w większości wypadków metoda ta nie jest skuteczna.

Kiedy pomoże kastracja?

Na poprawę można liczyć tylko w szczególnych sytuacjach: głównie wtedy, gdy pies odnosi się agresywnie do innych samców (ale nie suk czy szczeniąt obu płci) i gdy ujawnia agresję terytorialną.

Czasami duża skłonność do agresji z rozdrażnienia słabnie po kastracji. Im wcześniej przeprowadzi się zabieg, tym widoczniejsze mogą być jego skutki. U psów wykazujących niepożądane zachowania przez kilka lat samo obniżenie poziomu testosteronu zwykle nie wystarcza do rozwiązania problemu.

Oczywistą zmianą w zachowaniu po kastracji  jest zmniejszenie zainteresowania sukami w rui, a więc i motywacji do ucieczek w ich poszukiwaniu – i nie zależy to od wieku psa. Wreszcie kastracja pozwala rozwiązać problemy związane z  zachowaniami płciowymi, takie jak masturbacja, „obskakiwanie” innych psów, a czasem także innych zwierząt lub ludzi.

Będzie  jednak skuteczna tylko wtedy, gdy wymienione zachowania będą miały  jednoznacznie seksualny charakter, a wcale nie musi tak być. Ruchy kopulacyjne mogą się wiązać z dużą ogólną pobudliwością, frustracją czy komunikacją społeczną, zaś uporczywa masturbacja bywa objawem zaburzenia kompulsyjnego.

Na co sterylizacja?

A jak to jest w wypadku suk? Czy usunięcie jajników i macicy pomoże  wyeliminować kłopotliwe zachowania? Zacznijmy od krótkiego opisania czynności jajników u suki. Narządy te są aktywne i wydzielają znaczne ilości hormonów tylko okresowo.

Prawidłowo ruje występują co 4 do 13 miesięcy, przeciętnie co 7. Aktywność jajników zaczyna się niedługo przed pojawieniem się krwawienia z dróg rodnych i trwa dwa, trzy miesiące po zakończeniu cieczki. Po tym czasie przechodzą w stan spoczynku trwający od jednego do sześciu (a czasem więcej) miesięcy.

Dlatego wpływ sterylizacji może dotyczyć tylko zachowań, które wiążą się z aktywnością gruczołów płciowych suki. Do kłopotliwych zachowań, na które wpływają hormony wydzielane przez jajniki (a także przysadkę mózgową), należą:

• zwiększona agresywność wobec psów w ogóle, a zwłaszcza innych suk,
• objawy ciąży urojonej,
• nasilenie agresji obronnej.

Agresja wobec innych suk

Niektóre suki w okresie rui i przez pewien czas po niej agresywnie reagują na inne samice. Dotyczy to suk spotykanych w czasie spacerów, ale także tych, z którymi mieszkają pod jednym dachem. Często do pierwszych konfliktów dochodzi wtedy, gdy u młodszej z nich wystąpi pierwsza (a czasem dopiero druga) ruja.

Agresywne zachowania mogą od tej pory występować stale albo nasilają się w okresie cieczek, a między nimi cichną. Podobnie może być w wypadku agresji w stosunku do obcych suk czy psów w ogóle. Jeśli jest ona związana z aktywnością jajników, wtedy sterylizacja ją wyeliminuje. W przeciwnym razie nie należy się spodziewać zmiany.

Ciąża urojona

Ciąża urojona jest właściwie zjawiskiem fizjologicznym. Jeśli jednak objawy są bardzo silne, może być kłopotliwa i dla suki i dla opiekunów. Głównym jej symptomem jest powiększenie sutków i pojawienie się w nich mleka. Niektóre suki wykazują też duże zmiany w zachowaniu: wybierają zabawkę, którą stale noszą z sobą i czasem jej bronią przed wszelkimi „intruzami”.

Często w ciągu pierwszych tygodni po cieczce stają się mało aktywne, wydają się smutne i niewiele jedzą. Czasami bronią miejsca wybranego na schronienie. Mogą też poruszać się w przygarbionej pozie, z opuszczonym ogonem i reagować warczeniem lub nawet kłapaniem, gdy ktoś się zbliża lub przechodzi obok nich czy wybranej zabawki.

Niektóre suki w ciągu dwóch, trzech miesięcy po cieczce reagują także agresywnie w sytuacjach naruszania ich osobistej przestrzeni (agresja z rozdrażnienia): gdy ktoś zakłóca im odpoczynek, wykonuje jakieś zabiegi. Zachowania te ustępują po kuracji lekami zmniejszającymi wydzielanie mleka, a po sterylizacji oczywiście w ogóle się nie pojawiają.

Jeżeli jednak suka ma tendencję do pilnowania przedmiotów, bronienia dostępu do określonych miejsc lub agresji z rozdrażnienia przez cały rok, niezależnie od rui, to wtedy sterylizacja nie przyniesie poprawy.

Autor: Joanna Iracka