14.07.2023
Odwodnienie u psa. Po czym poznać, że pies jest odwodniony?
Aleksandra Prochocka
Ten tekst przeczytasz w 5 minut
Psy są narażone na odwodnienie głównie podczas upalnych dni, ale nie tylko! Niestety odwodnienie u psa może skończyć się nawet śmiercią… Jak rozpoznać, że psiak jest odwodniony i jak odpowiednio nawodnić czworonoga?
fot. Shutterstock
- Przyczyny odwodnienia u psa
- Objawy odwodnienia organizmu
- Jak pomóc odwodnionemu psu?
- Jak nie dopuścić do odwodnienia psa?
Ciało psów składa się w około 60% z wody. Jest ona między innymi głównym składnikiem krwi, która transportuje tlen i składniki odżywcze do wszystkich tkanek. Bierze również udział w oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych produktów ubocznych przemiany materii. Dlatego w przypadku długotrwałych niedoborów wody w organizmie może dojść nie tylko do niedotlenienia i niedożywienia wielu narządów, lecz także poważnego zatrucia całego organizmu. Stan ten jest szczególnie niebezpieczny dla szczeniąt i psów starszych, choć nawet u dorosłego i silnego psa może spowodować zagrożenie życia. Dlatego każdy opiekun czworonoga powinien wiedzieć, jak rozpoznać odwodnienie u swojego pupila i jak pomóc psu w takiej sytuacji.
Najczęstsze przyczyny odwodnienia u psa
U psa wystąpić może kilka rodzajów odwodnienia, w zależności od przyczyny utraty wody z tkanek organizmu.
Odwodnienie izotoniczne
Takie odwodnienie u psa występuje przy zwiększonej utracie wody przez przewód pokarmowy lub nerki, z zachowaniem właściwego poziomu elektrolitów. Przyczyną, dla której organizm traci wodę wraz z elektrolitami, może być:
- biegunka,
- wymioty,
- zwiększone wydalanie moczu (na przykład przy stosowaniu leków moczopędnych),
- zwiększone wydalanie wody z kałem w przypadku podawania karmy odchudzającej bogatej we włókno pokarmowe.
Niezapewnienie psu stałego dostępu do wody w takich sytuacjach uniemożliwi mu wyrównanie ilości płynów i doprowadzi do odwodnienia.
Przyczyną odwodnienia izotonicznego może być też utrata dużej ilości krwi oraz rozwinięcie się wodogłowia czy wodobrzusza w przypadku niektórych chorób. Przekierowanie płynów do jam ciała spowoduje niedobór wody w pozostałych psich tkankach, co skutkować będzie ich odwodnieniem.
Odwodnienie hipotoniczne
Odwodnienie hipotoniczne – inaczej przewodnienie hipotoniczne lub zatrucie wodą – to stan, w którym zawartość wody w organizmie wzrasta, rozcieńczając stężenie elektrolitów. Organizm psa próbuje wtedy przywrócić odpowiedni poziom elektrolitów, przekierowując nadmiar wolnej wody do komórek. Taka sytuacja prowadzi do odwodnienia w obrębie przestrzeni pozakomórkowej i obrzęku narządów, w tym mózgu. Przyczyną tego typu odwodnienia może być:
- picie dużej ilości wody zawierającej zbyt mało elektrolitów,
- podawanie kroplówek bez elektrolitów,
- niedoczynność tarczycy,
- choroba Cushinga,
- choroby nerek.
Odwodnienie hipertoniczne
Odwodnienie hipertoniczne to stan, w którym organizm psa traci wyłącznie wodę, zachowując elektrolity. Ten rodzaj odwodnienia najczęściej spowodowany jest intensywnym zianiem w odpowiedzi na wysoką temperaturę otoczenia lub intensywny wysiłek fizyczny. Odwodnienie hipertoniczne może towarzyszyć także cukrzycy lub innym chorobom powodującym hiperglikemię.
Po czym poznać, że pies jest odwodniony?
Objawy odwodnienia u psów zależeć będą od stopnia utraty wody. Lekkie odwodnienie na poziomie 2% będzie skutkować wzmożonym pragnieniem i niewielką utratą masy ciała. Poważniejsze objawy pojawią się już w przypadku utraty 4% wody i będą to:
- osłabienie,
- dyszenie,
- wymioty,
- zaparcia,
- zapadnięte oczy,
- ciemne dziąsła,
- suche śluzówki i nos,
- utrata elastyczności skóry,
- gorączka.
Tak silnie odwodniony czworonóg będzie odczuwać także bóle i zawroty głowy, stanie się zdezorientowany i może unikać kontaktu z opiekunem, a nawet stać się agresywny. Dalsza utrata wody z organizmu będzie skutkować sennością i drgawkami, zaburzeniami świadomości, a nawet śpiączką i śmiercią. Długotrwałe odwodnienie i zbyt niski poziom elektrolitów mogą spowodować udar cieplny i nieodwracalne zmiany w organizmie psa!
Odwodnione tkanki tracą także swoją elastyczność. Dlatego chcąc sprawdzić, czy pies jest odwodniony, można wykonać szybki test skóry. W tym celu należy złapać delikatnie skórę na karku lub czole i lekko unieść ją do góry. U zdrowego psa powinna od razu wrócić na swoje miejsce. Jeśli fałd skóry nie wraca do pierwotnego stanu lub w ogóle się nie wygładza, możemy przypuszczać, że zwierzak jest już dość znacznie odwodniony. W takim przypadku konieczna jest wizyta u weterynarza.
Jak pomóc odwodnionemu psu?
W przypadku odwodnienia u psa najważniejsze jest przywrócenie prawidłowego nawodnienia jego organizmu. Czworonogowi, który tylko lekko się odwodnił z powodu upału czy intensywnej aktywności, możemy podać czystą wodę do picia.
Trzeba przy tym pamiętać, by nie było jej zbyt dużo – wypicie na raz dużej ilości wody z miski może spowodować zakrztuszenie i wymioty. Dlatego wodę do miski należy dolewać stopniowo tak, by zwierzak w przerwach od picia mógł podnieść głowę i nabrać oddechu. Podobnie należy postępować w przypadku napotkania na ulicy bezdomnego psa, który przez dłuższy czas nie miał dostępu do miski z wodą.
Cięższe przypadki odwodnienia, szczególnie u szczeniąt i psów starszych, będą wymagać pomocy lekarza weterynarii. Specjalista oceni stan psa i zadecyduje o dalszym postępowaniu. Konieczne może okazać się podanie zwierzakowi kroplówek podskórnych lub dożylnych. Niezbędne będzie także zdiagnozowanie przyczyny tak silnego odwodnienia i zastosowanie odpowiedniego leczenia.
Jak nie dopuścić do odwodnienia u psa?
Każdy domowy czworonóg powinien mieć stały dostęp do czystej, chłodnej wody. Zdarzyć się jednak może, że nawet wtedy pies nie pije wody – na przykład z powodu stresu lub choroby – i nie uzupełnia płynów w wystarczającym stopniu. Zwierzaka można wtedy nawadniać, żywiąc go mokrą karmą, która zawiera zazwyczaj aż 80% wody. Jeśli pies niechętnie pije wodę, można też dodać do niej czegoś smakowitego. Wystarczającą zachętą powinna być odrobina mokrej karmy lub rozkruszone, aromatyczne przysmaki dla psów. Nie należy natomiast zmuszać psa do picia wody ani dolewać do niej mleka czy oleju – takie dodatki mogą bowiem wywołać biegunkę, która dodatkowo zwiększy utratę wody z organizmu.
Chcąc zadbać o prawidłowe nawodnienie zwierzaka podczas upałów, można dodać do wody niewielką ilość elektrolitów przeznaczonych dla psów. Trzeba przy tym pamiętać, że nadmiar elektrolitów w organizmie czworonoga również może być szkodliwy. Dlatego preparaty z elektrolitami należy stosować zawsze zgodnie z instrukcją znajdującą się na etykiecie opakowania.
Specjalista do spraw żywienia psów, zoopsycholog, wolontariusz w Schronisku na Paluchu. Absolwentka studiów magisterskich na Wydziale Nauk o Zwierzętach, SGGW.
Zobacz powiązane artykuły
08.07.2025
Kłos u psa – ciało obce, które stanowi poważne zagrożenie. Co warto wiedzieć?
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Nadeszło lato, a wraz z nim okazja do długich spacerów po łąkach. W mediach społecznościowych przybywa zdjęć psów siedzących w wysokich trawach. Niestety po takim spacerze często można znaleźć wbity kłos u psa - w łapie, w uchu, w nosie...
undefined
07.07.2025
Jak wygląda rumień po kleszczu u psa? Czy oznacza chorobę odkleszczową?
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
U ludzi rumień po kleszczu pojawiający się na skórze zazwyczaj wiązany jest z boreliozą. Czy u psów również zaczerwienienie w miejscu ukąszenia przez kleszcza to objaw rozwijającej się choroby odkleszczowej?
undefined
04.07.2025
Trudne życie po diagnozie: czy karma weterynaryjna może być DOBREJ jakości?
Ten tekst przeczytasz w 5 minut
Twój pies przeszedł długą drogę diagnostyki i wiesz już, że jego układ pokarmowy wymaga specjalistycznego wsparcia. Przed tobą jedna z najważniejszych decyzji: wybór odpowiedniego sposobu żywienia. Podpowiadamy, jak rozpoznać karmę weterynaryjną naprawdę wysokiej jakości – taką, która działa, odżywia i... smakuje.
undefined
